Heeft een Levenseindekliniek kans van slagen in Nederland?

Op dit moment wordt er een discussie gevoerd over de haalbaarheid van een Levenseindekliniek. Een kliniek waar mensen naar toe gaan om uit vrije wil, met hulp van deskundigen, te sterven. Heeft een dergelijk initiatief kans van slagen in een land als Nederland?

Wat is euthanasie?

Passieve euthanasie

Bij passieve euthanasie, artsen noemen dit ook wel abstinentiebeleid. Dit beleid valt onder normaal medisch handelen. De arts ziet af van een zinloze medische behandeling. Ook staakt hij of voert hij een behandeling op verzoek van de patiënt niet uit, zodat het leven van de patiënt niet kunstmatig wordt verlengd. Bijvoorbeeld stoppen met het toedienen van medicijnen, uitschakeling van bepaalde apparatuur die een patiënt in leven houdt. Een arts moet deze weigering tot verdere behandeling respecteren. Een arts kan niet vervolgd worden voor het toepassen van een abstinentiebeleid.

Actieve euthanasie

Sinds april 2001 bestaat er in Nederland een euthanasiewet waarbinnen het mogelijk is om op een legale manier een waardig einde van een mensenleven te kunnen regelen wanneer iemand dit zelf wenst. Echter zijn er ook nog onmogelijkheden wat betreft euthanasie.

Wanneer iemand geestelijk niet in staat is om tot op het laatste moment zelf kenbaar te maken dat die persoon euthanasie wenst (bijv. bij een hersentumor of bij dementie) is hier geen mogelijkheid toe. Vooraf opgestelde verklaringen en volmachten hebben op dat moment namelijk geen enkele wettelijke waarde en volstaan niet. Zelfs wanneer de persoon in kwestie afspraken heeft gemaakt met artsen toen die persoon nog wel 100% geestelijk "bij" was is euthanasie niet toegestaan.

Omdat artsen zichzelf niet langer kunnen vergewissen van de weloverwogenheid van het verzoek - de mensen in kwestie zijn inmiddels immers dement, ze heten 'wilsonbekwaam' te zijn - en omdat de wettelijke status van een eerder afgegeven wilsverklaring volstrekt onduidelijk is. Dat maakt deze dementen tot de gijzelaars van onzekere artsen en, vooral, van een lafhartig kabinet. (Karin Spaink, 1998 het Parool)

Burgerinitiatief Waardig Sterven

Prominente Nederlanders hebben door een Burgerinitiatief geprobeerd om door het inzamelen van 40.000 handtekeningen het legaliseren van hulp bij zelfdoding door niet-medici in de Tweede Kamer behandeld te krijgen.

Uit dergelijke initiatieven blijkt dat dit een onderwerp is waar veel over gesproken wordt in Nederland.

Pil van Drion

Dit is een een geneesmiddelencombinatie waarmee mensen een einde kunnen maken aan hun eigen leven. De euthanasiepil zou volgens voormalig minister Borst beschikbaar kunnen komen voor hoogbejaarde mensen die ‘klaar zijn met het leven’.

De NVVE (De Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde) heeft het plan geopperd om deze pil zelf te verstrekken aan vanwege de ‘vele weigeringen van artsen’ om euthanasie toe te passen. “Nu hebben de artsen en de apotheken de sleutel van de medicijnkast. Het blijkt dat je de medische stand hier niet zomaar mee kunt opschepen. Wij willen dat de NVVE ook een sleutel krijgt, daarmee ontlasten we de artsen,” aldus de NVVE.

Levenseindekliniek

Anno 2011 is het voor een groot aantal mensen nog steeds moeilijk om op een waardige manier te sterven. Daarom komt de NVVE met het voorstel een Levenseindekliniek te faciliteren. Er zijn nog steeds veel artsen en ziekenhuizen die vanwege principiële redenen geen euthanasie te willen toedienen.

Ook is er een grote groep (uitbehandelde) psychiatrische patiënten met een stervenswens. Volgens de NVVE kunnen deze mensen, op een humane manier sterven, in het bijzijn van hun dierbaren in een dergelijke kliniek. Het zou het aantal zelfmoorden kunnen terug dringen.

Het pleidooi van de NVVE voor het houden van een onderzoek naar de haalbaarheid van een levenseindekliniek waar mensen voor alle keuzes rond het levenseinde terecht kunnen, kreeg veel kritiek en bijval in de media. De discussie is volop gaande.