Cocaïne als stimulerend middel

In het vroegere recept van Coca-cola zat een extract van cocaïne verwerkt. Het is een natuurlijk stimulerend middel en Coca-cola werd dan ook beschreven ‘hersontonicum dat de intellectuele vermogens stimuleert’. Tegenwoordig wordt er alleen nog een extract van de cocaplant toegevoegd voor de smaak en is het stimulerende middel uit het recept gehaald. Destijds werd ook aangenomen dat lichamelijke verslaving aan cocaïne niet mogelijk was; nu is bekend dat dat wel mogelijk is. Wat is cocaïne en welke effecten heeft het op lichaam en geest?

Cocaïne

Cocaïne is een stimulerend middel dat uit de cocaplant gehaald wordt. Een stimulerend middel zorgt voor een activering van het zenuwstelsel, waardoor je zeer actief en alert wordt. Een verslaving brengt echter allerlei effecten met zich mee. Het gebruik van cocaïne en amfetaminen kan ook leiden tot psychoses.

Manieren om cocaïne te gebruiken

Cocaïne kan op verschillende manieren gebruikt. Het wordt meestal in poedervorm gesnoven of gerookt in de vorm van crack (de vaste vorm van cocaïne). Crack, of ook wel ‘rocks’ genoemd vanwege hoe ze eruit zien, is verkrijgbaar in kleine hoeveelheden en wordt ook wel als het meest verslavende illegale middel beschouwd. Bij crack ontstaat er een snelle, krachtige flash die enkele minuten duurt. Bij het snuiven van cocaïne is het effect lichter en ontstaat na enige tijd, maar houdt langer aan.
Een manier om het effect van cocaïne te versterken wordt ook wel freebasen genoemd. De poedervorm van cocaïne wordt dan met ether of ammoniak verhit, waardoor de psychoactieve chemische basis van het middel acuut vrijkomt en wordt gerookt.

Effecten van het gebruik van cocaïne

Zoals gezegd wordt cocaïne als het meest verslavende middel beschouwd. Zowel fysiologische als psychologische verslaving ligt op de loer en er wordt geschat dat er 10 tot 15% van de gebruikers/testers van cocaïne daadwerkelijk verslaafd raakt.
Door het gebruik van cocaïne kunnen er verschillende effecten optreden. Deze nemen allemaal hun eigen risico’s met zich mee.

Lichamelijke effectenRisico's
Toegenomen hartslagHartritmestoornissen, zoals tachycardie (buitengewoon snelle samentrekkingen) of ventrikel fibrilleren (onregelmatige, verzwakte samentrekkingen)
Verhoogde bloeddrukBij een hoge bloeddruk kunnen zwakkere vaten (met name in de hersenen) scheuren met een hersenbloeding of beroerte als gevolg.
Stijging lichaamstemperatuurIs in sommige gevallen schadelijk.
Mogelijk grand mal (epileptische aanval)Grand-mal toevallen kunnen dodelijk zijn, vooral als ze snel na elkaar plaatsvinden of tijdens bepaalde activiteiten, zoals autorijden.
AdemhalingseffectenOverdosis kan hijgen of ondiepe, onregelmatige ademhaling veroorzaken, waardoor de ademhaling helemaal kan stoppen.
Gevaarlijke effecten bij bepaalde bevolkingsgroepenBepaalde groepen lopen meer risico’s, bijvoorbeeld mensen met hartaandoeningen, waarbij het hart zo zwaar belast werden dat er niet genoeg zuurstof toegevoerd kan worden.
Medische effectenRisico's
NeusproblemenBij het snuiven van cocaïne raakt het slijmvlies uiteindelijk geïrriteerd. Hierdoor ontstaan:
  • Zweren in de neusvleugels
  • Regelmatige neusbloedingen
  • Chronisch niezen
  • Een verstopte neus
  • Soms: afsterven van het weefsel van het neustussenschot

LongproblemenFeebasen kan na drie maanden al longproblemen opleveren.
OndervoedingCocaïne zorgt voor minder eetlust. Daardoor kan ondervoeding, gewichtverlies en een tekort aan vitamines ontstaan.
ToevallenCocaïne kan de elektrische activiteit in de hersenen storen, waardoor de kans op een toeval toeneemt.
Seksuele problemenVerschillende effecten;
  • Impotentie
  • Uitblijven van een zaadlozing
  • Afname van seksuele belangstelling (sommigen melden in het begin meer genot te ervaren tijdens de seks, maar bij langere tijdsperioden neemt dit af of verdwijnt dit effect).

Andere effecten
  • Miskraam
  • Door ‘vieze’ naalden: hepatitis, endocarditis (infectie van de hartkleppen) en HIV.
  • Herhaalde injecties kunnen leiden tot huidinfecties doordat bacteriën in de diepere huidlagen terecht komen.

Overdosis
Naast effecten voor langdurig gebruik, spelen er ook effecten bij een overdosis. Dit zijn bijvoorbeeld:
  • Rusteloosheid
  • Slapeloosheid
  • Hoofdpijn
  • Misselijkheid
  • Toevallen
  • Tremoren
  • Hallucinaties
  • Wanen
  • Plots overlijden door ademstilstand of hartstilstand

Alle manieren van gebruik kunnen een dodelijk afloop hebben, maar bij intraveneus gebruik is deze kans het grootst.

Lees verder

© 2013 - 2025 Marilyn, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Vanaf 2021 is InfoNu gestopt met het publiceren van nieuwe artikelen. Het bestaande artikelbestand blijft beschikbaar, maar wordt niet meer geactualiseerd.
Bronnen en referenties
  • Nevid, Rathus & Greene: Psychopathologie een inleiding