Seksuele intimidatie: Wat is het en wat kun je eraan doen?

Seksuele intimidatie is veel meer dan iemand dwingen om met hem of haar naar bed te gaan. Seksuele intimidatie is vernederend en verwoestend voor wie het overkomt en verloopt vaak ongezien. Het slachtoffer durft meestal niets te zeggen. Dit artikel vertelt hoe seksuele intimidatie in zijn werk gaat en wat je eraan moet en kunt doen. Lees dit artikel wanneer je zelf seksuele intimidatie ondervindt maar zeker ook wanneer je bij een collega de tekenen tijdig wilt kunnen herkennen

Wat is seksuele intimidatie precies?

Seksuele intimidatie is veel meer dan de hele expliciete vorm van chantage, waarbij er wordt gezegd "Als je je baan wilt houden, dan moet je met mij naar bed." Leidinggevenden, collega's of zelfs klanten en leveranciers kunnen een werknemer seksueel lastigvallen. De volgende gedragingen worden beschouwd als seksuele intimidatie:

• Herhaaldelijke seksuele toespelingen, obscene of ongepaste grappen, laster, obscene opmerkingen en andere aanstootgevende seksuele opmerkingen;
• Inhoud van brieven en notities, faxen, e-mails, die van seksuele aard is;
• Seksuele uitspraken, beledigingen en bedreigingen;
• Aanhoudende, ongewenste seksuele of romantische toenadering of aandacht;
• Fluiten of andere seksueel suggestieve geluiden of gebaren;
• Weergeven van pornografische foto's, agenda's, cartoons, of ander seksueel getint materiaal op de werkplek;
• Gedwongen of ongewenst aanraken, aaien, knijpen, kussen, strelen, masseren of kietelen;
• Subtiele of openlijke druk om seksuele gunsten;
• Gedwongen geslachtsgemeenschap of seksueel (oraal) contact (bijvoorbeeld als voorwaarde voor werk, promotie of status.

Hoe gaat seksuele intimidatie in zijn werk?

Seksuele intimidatie gaat altijd uit van intimidatie en dat wil zeggen dat er sprake is van een machtsverschil tussen degene die het gedrag vertoont en degene, die daar het slachtoffer van is. Vaak zal de dader eerst proberen om iemand klein en kwetsbaar te maken om daardoor beter te kunnen toeslaan, wanneer je zwak staat. Het is dan ook niet ongewoon dat er eerst en ook sprake is van pestgedrag, waarbij je bijvoorbeeld een promotie wordt onthouden of je vernederd wordt ten opzichte van collega's. Je afhankelijkheid van het gedrag en de gunsten van de ander wordt groter en je kunt jezelf steeds moeilijker verdedigen.

Wanneer je zwak staat door dit soort gedrag of doordat degene, die het seksueel intimiderende gedrag vertoont, jouw leidinggevende is, wordt het heel erg moeilijk om je te verweren. Mensen, die dit overkomt kunnen niet meer terugvechten en schamen zich vaak zo erg voor wat er gebeurt dat ze anderen niet durven te vertellen dat dit soort dingen spelen. Ook zijn ze vaak bang dat anderen zullen denken dat ze het gedrag zelf hebben uitgelokt. Of erger nog: Dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor wat de ander doet, dat ze zich niet goed of uitdagend hebben gedragen of gekleed.

Dit is over het algemeen natuurlijk helemaal niet zo. De dader weet heel goed wie hij of zij tot slachtoffer maakt en kiest zorgvuldig die mensen uit, die niets durven te zeggen en de schuld bij zichzelf zullen zoeken. Het kan gebeuren dat je je als slachtoffer zo rot voelt over wat er gebeurt dat je maar helemaal mee gaat in de slechte bedoelingen van je baas, klant of collega. Hopelijk komt het niet zo ver en kun je wanneer dit je overkomt op tijd de moed verzamelen om om hulp te vragen, voordat de situatie voor jou nog erger wordt dan hij al is.

Wat moet je doen wanneer je seksueel wordt geïntimideerd?

Wanneer je voor een groter bedrijf werkt roep dan onmiddellijk de hulp in van HR of veiligheidszaken. Zet voor jezelf zoveel mogelijk op papier van wat er gebeurd is. Zo kun je straks goed, duidelijk en chronologisch vertellen wat de ander heeft gedaan, wanneer en onder welke omstandigheden. Zorg dat je goed vertelt wat het met je doet en heeft gedaan. Spreek je gevoel uit en hoe ongelukkig je je voelt. Vertel ook waarom het zo moeilijk is om hiermee om te gaan; vertel over hoe klein je je hebt gevoeld, hoe je je schaamt en hoe vernederd je je voelt.

Wanneer je voor een kleiner bedrijf werkt hangt het af van hoe je tegenover de dader staat hoe je het beste kan reageren. Wanneer het gaat om je baas ga dan naar zijn of haar baas. Wanneer het gaat om een klant of een collega, ga dan naar je leidinggevende toe. Wanneer er iemand van personeelszaken beschikbaar is, vraag die dan om aanwezig te zijn. Dit is vreselijk moeilijk maar wel de beste weg wanneer je wilt dat hier iets aan gedaan wordt en je je baan wilt kunnen behouden in plaats van te worden gedwongen te vertrekken omdat de situatie onhoudbaar is.

Je hoeft niets te doen om dit op het werk aan de kaak te stellen maar dan zul je elders hulp moeten zoeken en van baan moeten veranderen. Wanneer je niets kunt of wilt doen is dat prima; besef dan wel dat je de deur openlaat voor degene, die dit heeft gedaan, om hetzelfde opnieuw bij andere mensen te doen. Je moet het echter wel aankunnen om hier ruchtbaarheid aan te geven, want het vereist dat je heel sterk kunt zijn wanneer het nodig is. Soms hebben mensen de kracht niet meer om het gevecht om rechtvaardigheid aan te gaan en dat is heel begrijpelijk.

Hoe ga je om met het feit dat dit je is overkomen?

Wanneer je dit overkomt, laat het sporen na. Ernstige sporen. Je zult je onzeker voelen, ongelukkig en minderwaardig. Ook loopt je vertrouwen in andere mensen waarschijnlijk een flinke deuk op. Besef dat dit niet jouw schuld is en besef ook dat niet alle mensen slecht zijn en anderen proberen expres pijn te doen. Misschien beseft zelfs de dader niet wat hij of zij heeft aangericht bij jou. Zoek hulp bij anderen, een psycholoog en in je vriendenkring en familie. Praat veel en vaak over wat dit met je heeft gedaan en hoe bang en ongelukkig je je voelt. Zorg dat je weer sterk wordt, de wereld aankan en weer met goede moed verdergaat. Maar zoek echt hulp, want alleen is dit heel moeilijk te dragen en er is echt niets waar je je voor hoeft te schamen. Dit is niet jouw schuld.