Boeren met zeewier: zeewierproducten uit de zeewierbranche

In Nederland kennen we van oudsher akkerbouw en veeteelt. Nu is daar een derde vorm bijgekomen: boeren op zee. Zeewier groeit snel en biedt een alternatief voor alle monden die straks gevoed moeten worden. Landbouwgrond is schaars en op zee is nog ruimte genoeg. Door alle concurrentie zal ons land zich toe moeten leggen op de kwaliteit van de zeewier. Zeewier wordt in veel producten verwerkt, maar het eten ervan staat in Nederland nog in de kinderschoenen.

Nevenactiviteiten boeren

In Nederland kunnen de meeste boeren niet rondkomen van de akkerbouw. Ze kijken rond wat ze erbij zouden kunnen doen. Een B&B beginnen of kamperen bij de boer zijn populaire oplossingen.Tevens zijn er boeren bij wie u de caravan kunt stallen en dan nog is het sappelen om de eindjes aan elkaar te knopen. Daarnaast speelt ook de Russische boycot een rol.

Om een beetje opbrengst te kunnen halen zal een boer moeten investeren in landbouwwerktuigen. Dat bedrag moet worden terugverdiend bijvoorbeeld door diensten aan te bieden aan collega-akkerbouwers waarbij de boer zijn eigen ploeg en trekker meeneemt. De landbouwwerktuigen zijn namelijk veel te duur om alleen voor de eigen gewassen te gebruiken.
Voor de melkveehouders is dat niet aan de orde, zij hebben genoeg aan hun eigen bedrijf waar alle tijd in gaat zitten. Soms zijn er nevenactiviteiten zoals de verkoop van zuivelproducten aan huis.

De teelt van zeewier

Een alternatief voor de akkerboeren in de kustprovincies zou de teelt van zeewier kunnen zijn. In Zeeland zijn ze ervan overtuigd dat je zeewier kunt verbouwen op de Noordzee. Het is zelfs zo dat de provincie geld wil geven aan een goed zeewierplan. Voor de boeren is het prettig dat de planten niet hoeven te worden bemest, daar zorgen ze zelf wel voor. Zeewieren halen de voedingsstoffen die ze nodig hebben gewoon uit het water en zuiveren tegelijkertijd het water.

Zeewier wordt al heel lang gebruikt

Zeewier in Nederland is bepaald geen nieuw product. Tot 150 jaar geleden werd zeewier volop geoogst en gebruikt als voedsel, voor bemesting van het land of als isolatiemateriaal. Het is dan ook een plant die razendsnel groeit. Met het oog op de toekomst lijkt dat geen slecht idee, de wereldbevolking blijft groeien en al die mensen moeten eten. Daar komt bij dat het aanbod aan landbouwgrond beperkt is en er op zee nog ruimte genoeg is. Bij het gebruik van zeewier is men niet afhankelijk van landbouwgrond en hoeven er geen natuurgebieden te worden geëxploiteerd.

Zeewier is een goed exportproduct

Niet onbelangrijk is het feit dat zeewier een goed exportproduct is. De zeewierbranche is jaarlijks goed voor 6 miljoen euro. China produceert de meeste zeewier, ongeveer 65 procent van de wereldproductie. De andere landen zijn Japan, Korea, Canada, Noorwegen en Frankrijk. Van 2000 tot 2012 verdubbelde wereldwijd de productie van gekweekte algen, waardoor aquacultuur ineens de agrarische sector is geworden die het snelste groeit.

Nederland moet zich toeleggen op de kwaliteit van zeewier

De kans is niet groot dat Nederland de grootste producent van zeewier zal worden, we kunnen namelijk niet tegen de lagelonenlanden op. En er is nog een ander probleem, de Noordzee is ruig en het valt niet mee om constructies te plaatsen die de Noordzee kunnen trotseren. Ook bestaan er nog geen goede zeewieroogstmachines. Nederland zal zich dus niet met de kwantiteit van het zeewier bezig moeten houden, maar met de kwaliteit ervan. Met de kwaliteit zit het wel goed dankzij het schone water uit de Oosterschelde. Zo zou een Chinese producent van medicijnen belangstelling hebben voor de Nederlandse zeewier.

In Nederland wordt op verschillende plekken zeewier geteeld

• Stichting Noordzeeboerderij; vanaf 2015 is de Stichting bezig met proefboerderijen bij Texel en bij Scheveningen; zij zijn zelf geen zeeboeren.
• De Wierderij; deze zeeboerderij in de Oosterschelde (Schelphoek) is anno 2020 de grootste zeeboerderij van Nederland.
• Proef Vlissingen; het chemisch bedrijf Arkema Vlissingen en de provincie Zeeland investeren samen met Wageningen UR en North Seaweed in de productie van zeewier.
• Firma Zeewaar; Kamperland, dit is de eerste commerciële zeewierboerderij van Nederland; het bedrijf produceert op duurzaam geteelde zeewierproducten voor gebruik in de keuken.
• Oosterschelde; bij Neeltje Jans wordt anno 2020 eveneens zeewier geteeld.

Hoe gaat zeewier telen in zijn werk?

Hiervoor worden horizontale lijnen aangebracht die ruim 100 meter lang zijn en die worden bevestigd aan stalen palen. Dankzij de boeien blijft alles drijven. Aan de lijnen hangt om de meter een touw van 2,5 meter lang waaraan de jonge planten zijn bevestigd.

Zeewierproducten

Zeewier kan gebruikt worden om bindmiddel van te maken en kan ook gebruikt worden als kleurstof of als zoetstof. De plant kan vers worden gegeten, worden gedroogd of worden verwerkt tot grondstoffen voor voedingsmiddelen. Bedrijven als Unilever, Cargill en Nutreco verwerken zeewier, net als supermarkten, de horeca en de groenteboer.

Waar zit zeewier in?

We komen het tegen in tandpasta, kauwgom, soepen, sauzen, vla, bierschuim, plastic, medicijnen, ijs, chocolademelk en koffiemelk. Zeewier kan natuurlijk ook puur worden gegeten. In de Aziatische keuken is het gebruik van zeewier heel gewoon. In Japan gebruikt men zeewiervellen (nori) voor sushi en als smaakmaker voor rijstzoutjes. Agar-agar is eveneens een zeewierproduct dat als alternatief voor gelatine wordt gebruikt.

Alhoewel er meer vraag naar komt, is in Nederland zeewier voor consumptie nog in opkomst. Wel kunt u zeewier kopen bij natuurvoedingswinkels en steeds meer supermarkten verkopen zeewierproducten en zeewiersalades. Wie weet wordt het net als vroeger weer gebruikelijk om zeewier te eten.