mijn kijk op

Mens is product van ouders, opvoeding en omstandigheden

Ben je een slecht mens als je in India een brood steelt omdat je honger hebt. En hoe goed ben je eigenlijk als je een bedragje aan een goed doel geeft terwijl je er toch al warmpjes bijzit. En ben je schuldig indien je als kind thuis het verkeerde voorbeeld hebt gekregen van ouders die aan de drank waren, of asociaal gedrag vertoonden. Slecht en goed zijn duidelijk relatieve begrippen. Wij hebben onszelf niet gemaakt, en we hebben als kind geen invloed op onze opvoeding, en ook niet onder welke omstandigheden we als puber tot meerderjarige opgroeien.

Ons geweten

Of iets goed of slecht is wordt voornamelijk bepaald door het geweten. Het geweten is de toetssteen in onze hersenen die is gevormd door onze opvoeding en het voorbeeld dat we als kind van onze omgeving voorgeschoteld kregen. Het geweten is dus bij de ene mens anders geprogrammeerd dan bij de andere. Dat is bijvoorbeeld de reden dat onverdoofd ritueel slachten door de een als goed wordt beoordeeld en door de ander als fout. Dit voorbeeld geeft ook aan dat ons geweten niet alleen door de opvoeding van onze ouders wordt gevormd maar ook door de opvattingen van de cultuur en de religie waarin we toevallig terecht zijn gekomen als kind. Want hoe goed ben je eigenlijk als de enige reden waarom je geen verkeerde dingen doet, de angst is om in gevangenis of hel te komen.

Niemand heeft zichzelf gemaakt

Stel je bent een kerngezonde jongen met een groot libido, maar onhandig in het versieren van meisjes en je hebt toevallig ook nog een biertje op. Het is een warme zomeravond en er passeert een meisje in uitdagende kleding. En je maakt, omdat je de controle kwijt bent, een kleine overtreding t.o.v. haar. Hoeveel slechter ben je dan vergeleken met de man die rustig aan zo’n meisje voorbij wandelt omdat hij wel een leuke vaste vriendin heeft.

En als je vader het niet zo nauw met de wet neemt en tevens je moeder aan de drank is, kun je het echt niet helpen dat je, door dat verkeerde voorbeeld thuis, uiteindelijk ook op het verkeerde pad terecht komt.

Omstandigheden maken de mens

Een mens is het product van z’n ouders waarvan hij z’n lichaam, verstand en karakter heeft gekregen. Als klein kind krijg je de opvoeding van je ouders, van de leraren op school en de andere ouderen in je omgeving. Je komt tevens in contact met vriendjes en vriendinnetjes die je toevallig tegen het lijf loopt omdat je ouders nu eenmaal voor die ene school en het wonen in die buurt hebben gekozen. Kortom tot je pubertijd heb je amper invloed op de mensen die je tegenkomt, de vrienden waarmee je om gaat enz. Maar al die personen hebben inmiddels wel een grote invloed uitgeoefend op dat lichaam en die geest, die je van je ouders hebt geërfd. Hoezo heeft de mens een eigen wil en is hij verantwoordelijk voor z’n daden?! Goed en slecht zijn op die leeftijd begrippen die je van anderen hebt gekregen.

Goed of slecht

Een mens heeft het dus niet zelf in de hand of hij door z’n omgeving als goed of slecht wordt bestempeld. De zogenaamde “eigen wil” is een bedenksel van de kerk en de staat om schuldigen te kunnen aanwijzen en te bestraffen. In werkelijkheid hebben we weinig te willen, maar is alles een kwestie van oorzaak en gevolg waar we totaal geen invloed op hebben.

Straf vaker zinloos dan zinvol

Het straffen gebeurt in onze samenleving nog volgens de primitieve regels uit de middeleeuwen. Het interesseert de maatschappij kennelijk weinig dat mensen vaker nog slechter uit de gevangenis komen dan dat ze er in gaan. Jammer, want ook de slachtoffers van misdrijven zouden uiteindelijk beter gediend zijn met een misdadiger die tot inkeer en berouw is gekomen, en oprechte excuses kan aanbieden. Maar dan moeten we anders met mensen omgaan dan ze uitsluitend van hun vrijheid te beroven. Een auto die defect is repareren we zodat we er weer plezier van kunnen hebben. Waarom doen we dat dan niet met mensen, die op het verkeerde pad zijn terecht gekomen.

Lees verder

• Huiselijk geweldspiraal volgt voorspelbaar patroon
• Gevangenis soms nuttig ter preventie maar dom als vergelding
• Erkenning en waardering zijn basisbehoeften van ieder mens
• Angst, eenzaam, zorgen: bel anoniem De Luisterlijn 7x24 uur
• Slachtoffer krijgt vaak onterecht de schuld van de ellende