Waarom en wanneer vasten traditioneel religieuze Joden?

Waarom en wanneer vasten traditioneel religieuze Joden? Vasten is geen doel op zich in het Jodendom. Vasten is een middel om tot inkeer te komen. Wanneer de mens zondigt kan dit tot grote rampen leiden zoals oorlog, ziektes of droogte. Deze gevolgen worden opgeheven wanneer de mens tot inkeer komt. Volgens Jesaja moet niet voor de uiterlijke schijn gevast worden. Een vastendag moet ertoe leiden dat brood en kleding aan de armen wordt gegeven. Wanneer vasten religieuze Joden in 2023? Asarah B'tevet begint bij zonsopgang op 3 januari 2023. Vasten van Esther 2023 wordt gehouden op 6 maart 2023. Vasten van 17 Tammuz - 6 juli 2023. Tisha B'Av: Begint zonsondergang woensdag 26 juli 2023 en eindigt avond donderdag 27 juli 2023. Vasten van Gedaliah - 18 september 2023. Jom Kippoer: Begin zonsondergang zondag 24 september 2023 en eindigt avond maandag 25 september 2023.

Vasten is tot op zekere hoogte gezond

Tijdens het vasten worden giftige stoffen die zich in de vetlaag hebben opgestapeld verwijderd en reinigt het lichaam zichzelf op die wijze. Wel wordt hierbij gedronken om de giftige stoffen weg te spoelen. Dus van echt vasten is geen sprake. Het vasten en straffen van het lichaam is geen pad voor de huidige Joodse generatie. Vandaag moeten Joden het lichaam optillen, in plaats van het af te breken. Niet alleen omdat de meesten te kwetsbaar zijn om het lichaam te verzwakken. Niet alleen omdat de zwakte van honger het vermogen om goed te doen in de wereld kan beïnvloeden. Maar hoofdzakelijk omdat nu de tijd is gekomen om het goddelijke te openbaren in de eigen pezen van vlees en bloed. En om dat te doen moet de Jood met het lichaam werken, in overeenstemming met zijn behoeften. Maimonides stelt wel dat overdadig eten slecht is. Het is beter alleen te eten wanneer men trek heeft. In de zomer dient men 2/3 te eten van wat men 's winters eet.

Tora: één algemene vastendag – Jom Kippoer

Alleen op Jom Kippoer wordt door iedere Jood gevast. Zo probeert men G'd om vergeving te vragen. Ook vasten de Joden als voorbereiding op een oorlog of tijdens agrarische rampen om deze zo te stoppen. Het overlijden van een koning, nationale leider of profeet was vaak ook een reden om te vasten.

Vasten om visioenen te krijgen

Vasten is een middel om visioenen te krijgen. Mozes at en dronk niet gedurende de 40 dagen dat hij op de berg Sinaï verbleef. Hetzelfde deed Elia op de berg Choreb. Saul vastte ter voorbereiding op het oproepen van de dode profeet Samuël door de heks in Endor.

Visie van rabbijnen

Toch verzet de Talmoed zich tegen vasten en noemt het zelfs 'zondig'. Het bestuderen van de Tora is belangrijker dan vasten. Een Talmoedgeleerde die vast kan de Tora niet goed bestuderen.

Maar er zijn ook Talmoed geleerden die het vasten zien als vervanging van de offers na de vernietiging van de Tempel.

gebed – Babylonische Talmoed 17a
Heer van het Universum! U weet dat toen de Tempel nog bestond en iemand zondigde, hij een offer bracht. Ze offerden alleen maar vet en bloed en ze kregen vergiffenis. Vandaag heb ik gevast en zijn mijn lichaamsvet en bloed geslonken. Moge het uw wil zijn dat het slinken van mijn vet en bloed beschouwd zal worden alsof ik een offer op Uw altaar breng en wees mij genadig.

Verwoesting van de Tempel

Naast Jom Kippoer zijn er nog een aantal andere vastendagen die betrekking hebben op de verwoesting van de Eerste en Tweede Tempel:
  • Tisha Be'Av (9 Av)
  • Sjiwa Asar Be' Tammoez (17 Tammoez)
  • Asara Be' Tewet (10 Tewet)
  • Tsom Gedalia (3 Tisjri)

Het vasten van Esther, of Ta'anit Esther, is niet een van de vier openbare vastendagen die door de profeten zijn ingesteld. Bijgevolg zijn we milder in de naleving ervan, vooral als het gaat om zwangere vrouwen, moeders die borstvoeding geven en anderen die zwak zijn.

Het vasten van de 17e van de Hebreeuwse maand Tammoez, bekend als Shivah Asar B'Tammuz, is het begin van een rouwperiode van drie weken voor de vernietiging van Jeruzalem en de twee Heilige Tempels. Het vasten herdenkt eigenlijk vijf tragische gebeurtenissen die op deze datum hebben plaatsgevonden:
  1. Mozes brak de tabletten toen hij zag dat het Joodse volk het Gouden Kalf aanbad.
  2. Tijdens de Babylonische belegering van Jeruzalem werden de Joden gedwongen te stoppen met het aanbieden van de dagelijkse offers vanwege het gebrek aan schapen.
  3. Apostomos verbrandde de heilige Torah
  4. Een afgod werd geplaatst in de Heilige Tempel.
  5. De muren van Jeruzalem werden door de Romeinen doorbroken in 69 na een lange belegering. (Drie weken later, nadat de Joden een dappere strijd hadden opgezet, verwoestten de Romeinen de tweede Heilige Tempel op de 9e Av.) De Talmoed van Jeruzalem beweert dat dit ook de datum is waarop de Babyloniërs de muren van Jeruzalem hebben gebroken op weg naar de vernietiging van de Eerste Tempel.

Praktisch gezien ziet het vasten er als volgt uit

  • Gezonde volwassenen -bar- of bat-mitswa, en ouder, onthouden zich van eten of drinken tussen zonsopgang en het vallen van de avond.
  • Zwangere en zogende vrouwen hoeven misschien niet te vasten. Iemand die ziek is, zou een rabbijn moeten raadplegen. Zelfs degenen die zijn vrijgesteld van vasten, zoals zieke mensen of kinderen, mogen niet genieten van lekkernijen of snoepjes.
  • Het is toegestaan om vroeg te ontwaken voordat het vasten begint en te eten, op voorwaarde dat iemand voorafgaand aan het slapengaan dit in gedachten had.
  • Als de 17de Tammoez op Sjabbat valt, wordt het vasten uitgesteld tot zondag.

Ook zijn er wetten voor vastendagen tijdens honger, oorlog of droogte.

Jom Kippoer – Grote Verzoendag

Jom Kippoer is ingesteld na de zonde van het Gouden Kalf. Als teken van verzoening schenkt G'd een tweede stel Stenen Tafelen.

Op Jom Kippoer mag men niet:
  • eten
  • drinken
  • seksuele omgang
  • lichaamsverzorging
  • leren schoenen dragen

Na het vasten volgt een afsluitende maaltijd. Dit eten wordt onderdeel van het vasten bij de juiste intentie.

Bij Jom Kippoer gaat het om vergiffenis van twee soorten fouten:
  1. tegenover G'd
  2. tegenover de medemens
Pas als men vergiffenis vraagt aan de medemens kan G'd ook deze zonde vergeven.

Door te vasten lijken de mensen een beetje op engelen die boven de zonde staan. De spirituele kanten van de mens overheersen, aldus Maimonides.

Het leven gaat boven alles. Dus zieken en zwangere vrouwen hoeven niet te vasten. Kinderen vasten pas vanaf 12-13 jaar.

Het gaat niet zozeer om het vasten maar om inkeer en herstellen band met G'd.

Vanaf welke leeftijd zijn Joden verplicht te vasten?

Op Jom Kippoer hoeven kinderen jonger dan 9 jaar niet te vasten. Ze worden zelfs aangemoedigd om het niet te doen. Wanneer een gezond kind 9 jaar oud is wordt, op rabbijns voorschrift, het langzaam geleerd hoe te vasten. Bij een zwakker kind gebeurt dit vanaf 10 jaar. Wanneer een kind 11 of 12 is dan kan het de hele dag vasten tijdens Jom Kippoer. Maar er zijn sommigen die zeggen dat het slechts enkele uren hoeft. Bij de andere vastdagen hoeven kinderen niet te vasten m.u.v. de 9de Av.

Hoewel jonge kinderen dus niet hoeven te vasten, wordt hen wel aangeleerd om minder te snoepen dan normaal zodra ze beseffen wat de vastdagen inhouden.
© 2010 - 2023 Jehoeda, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Hoe, waarom en wanneer herdenken Joden 10de Tevet?Hoe, waarom en wanneer herdenken Joden 10de Tevet?Op de 10de Tevet wordt herinnerd dat het beleg van Jeruzalem begon dat uiteindelijk zou leiden tot de vernietiging van d…
Ramadan op het werkRamadan op het werkElk jaar zullen er moslims zijn die meedoen aan de Ramadan, een periode van vasten. Het kost voor hen veel inspanning om…
Redenen om te vastenRedenen om te vastenWe zitten nu in de 40-dagen tijd voor Pasen, waarin sommige mensen vasten. Waarom kiest iemand om een aantal dagen niet…
Door te vasten kan je gezondheid verbeterenDoor te vasten kan je gezondheid verbeterenDoor te vasten kan je je eigen gezondheid verbeteren. Er zijn verschillende manieren om te vasten zoals Calorie Restrict…

Het christendom: een joodse religie (David Flusser)Het christendom: een joodse religie (David Flusser)Het christendom: een joodse religie. David Flusser (geboren 1917; overleden 2000) was hoogleraar vroege christendom en j…
Tehilliem: Psalm 32 - een Joodse uitlegTehilliem: Psalm 32 - een Joodse uitlegPsalm 32 spreekt over het vergeven van zonde en van het goede geluk van iemand die berouw heeft en aan G'd zijn hele har…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Slasher-fun, Flickr (CC BY-SA-2.0)
  • Aan tafel bij de rabbijn - R. Evers en L. Mock
  • Chabad
  • https://www.chabad.org/library/article_cdo/aid/4659813/jewish/When-Is-a-Child-Old-Enough-to-Fast.htm
Jehoeda (479 artikelen)
Laatste update: 28-02-2023
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Religie
Bronnen en referenties: 4
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.