Torastudie: Het Gouden Kalf – Exodus 32:11

Mozes doet er alles aan om het volk in bescherming te nemen na de zonden van het Gouden Kalf. Mozes vraagt God waarom Hij het volk wil afslachten en verzoekt dit niet te doen. Het pleidooi van Mozes helpt. Alleen de 3000 voornamelijk niet-Joden die rond het Gouden Kalf dansten worden door God gedood. De rest krijgt van God vergiffenis. Mozes stelt het volk Israël boven de Tora, op dezelfde wijze als God dit doet.

• Exodus 32:11
• Exodus 32:11
• Exodus 32:11
• Exodus 32:11
• Nadere toelichting op bovenstaande Joodse commentaren

Exodus 32:11

Toen bad Mozes de Eeuwige, zijn God, en zei hij: waarom Eeuwige, zal Uw toorn ontbranden tegen Uw volk, dat Gij gevoerd hebt uit het land Egypte met grote kracht en sterke hand?

Exodus 32:11

Toen bad Mozes de Eeuwige, zijn God

hoek

Er was geen hoek in de hemel waar Mozes niet mee geworsteld had om Gods vergiffenis voor Israël te verkrijgen.

Exodus 32:11

Waarom Eeuwige, zal Uw toorn ontbranden tegen Uw volk?

toorn

Toen Israël de daad begon, stond Mozes tegen God op en zei: “Meester van het Universum! Ze hebben U een assistent gegeven en U ergert zich aan hen? Waarom? Dit Kalf dat ze gemaakt hebben zal uw assistent zijn: U laat de zon opkomen terwijl de zon de maan laat opkomen; U zorgt voor de sterren en de sterren laten sterrenbeelden zien; U veroorzaakt het neerdalen van de dauw en de dauw laten winden waaien; U laat het regenen, terwijl de regen de planten laten groeien.”
God zei: “Mozes! Je maakt dezelfde fout als zij maken! Want het bevat geen werkelijkheid.”
Mozes antwoordde: “Als dat het geval is, 'Waarom ontbrandt Uw toorn dan tegen Uw volk?'”

Exodus 32:11

Waarom, Eeuwige, zal Uw toorn ontbranden tegen Uw volk, dat gij gevoerd hebt uit het land Egypte?

gevoerd uit het land Egypte – 1ste interpretatie

Waarom wordt hier Egypte genoemd? Want Mozes pleitte: “Meester van het Universum, zie van welke plaats U hen hebt gebracht – van Egypte waar iedereen lammeren aanbidt.”

Rabbi Hun zei: Het kan vergeleken worden met een verstandige man die een drogisterij voor zijn zoon koopt in een staart die veelvuldig bezocht wordt door hoeren. De straat deed zijn werk, de zaak deed ook haar aandeel en de zoon nam ook deel, met als gevolg dat hij kwade manieren overnam. Toen de vader kwam en zijn zoon bij de hoeren zag, schreeuwde hij: “Ik zal je doden.” Maar zijn vriend zei: “Jij was de oorzaak van zijn corruptie en jij schreeuwt tegen hem? Je hebt alle andere beroepen terzijde geschoven en hem alleen geleerd kruidenier te zijn, jij opende de winkel waar hoeren wonen...”

Dit is wat Mozes zei: “Meester van het Universum! U bent de hele wereld over geweest om Uw kinderen in Egypte slaaf te laten worden waar zij allen lammeren aanbaden...Hou in herinnering vanwaar U ze vandaan gehaald hebt.

gevoerd uit het land Egypte – 2de interpretatie

Dit is wat Mozes zei: “Meester van het Universum!. Toen ik U vroeg wat hun verdienste was dat U hen verloste omdat ze afgodendienaars zijn, zei U: “Je ziet ze nu alleen als afgodendienaars maar Ik kan voorspellen dat ze uit Egypte vertrekken, en dat Ik de Rietzee voor hen splijt en ze in de woestijn breng, hen de Tora geef, en Mijzelf van aangezicht tot aangezicht openbaar, en zij Mijn koningschap aanvaarden – toch ontkennen ze Mij aan het eind van de 40 dagen door een Gouden Kalf te maken!” (Dit is de betekenis van wat God tegen Mozes zei bij het brandende braamstruik 'Ik heb hun geschreeuw gehoord' – Ik hoor al hun geschreeuw rond het Kalf).
“Omdat U me verteld hebt dat ze een Gouden Kalf zouden maken voordat U hen bevrijdde,” beargumenteerde Mozes, “vraag ik me af waarom U ze afslacht nu blijkt dat ze het Kalf gemaakt hebben.” het was om deze reden dat Mozes de Exodus uit Egypte noemde in zijn pleidooi om genade.

gevoerd uit het land Egypte – 3de interpretatie

Het kan vergeleken met een koning die een onbewerkt land had en zei tegen een huurarbeider: “Maak er een wijngaard van.” De arbeider deed dit. De druiven groeiden en er werd wijn van gemaakt die echter zuur werd. Toen de koning dit ontdekte zei hij tegen de arbeider: “Hak alles om, ik kan de wijngaard niet gebruiken. Maar de arbeider zei: “Oh koning! Bedenk hoeveel erin geïnvesteerd is en nu wilt u alles omkappen! Nieuwe wijnplanten kunnen nog geen goede wijn produceren.

Zo ook met het Gouden Kalf. Mozes zei: “Ze zijn nog jong want er staat geschreven (Hosea 11:1): “Toen Jisraeel nog een kind was, had ik het lief; uit Egypte heb Ik mijn zoon weggeroepen.” Wees geduldig tot ze goede daden voor U verrichten.

Nadere toelichting op bovenstaande Joodse commentaren

Alle drie interpretaties klinken aannemelijk. Bij de eerste interpretatie wordt aangegeven dat het volk in een slechte omgeving was grootgebracht zodat nog niet meteen van haar verlangd kon worden nooit meer te zondigen. De tweede interpretatie geeft weer dat God wist dat er gezondigd zou gaan worden nog voordat het volk uit Egypte werd bevrijd. En de derde interpretatie geeft aan dat het volk nog onervaren was en nog moest rijpen.

Deze drie interpretaties wil ik aanvullen met het feit dat God de mens (Adam) geschapen had met de neiging tot zondigen. God weet dus dat zondigen een zwak punt is van de mens. Deze zwakheid moet overwonnen zien te worden door het tonen van echte berouw. Na de vernietiging van het Gouden Kalf toonde het volk ook echte berouw. Hieruit volgde de Grote Verzoendag. Jom Kippoer is de belangrijkste dag van het jaar. Daarmee laat God zien dat Hij het veel belangrijker vindt dat echte berouw wordt getoond dan dat er gezondigd is. Natuurlijk is God boos wanneer er gezondigd wordt, maar Zijn liefde is velen malen groter wanneer de mens weer berouw toont. Zou dat niet het geval geweest zijn dan was de Grote Verzoendag nooit ingesteld.

Lees verder

• Torastudie: Het Gouden Kalf – Exodus 32:7-8
• Torastudie: Hillel en Sjammai – Exodus 32:1