Torastudie: Joden kennen geen bemiddelaar - Exodus 27:20

Mozes wordt in de Tora de trouwe herder genoemd. In de Mechilta staat dat 'wie in Mozes gelooft, in God gelooft.' De Talmoed past het zelfs toe op alle Tora geleerden van alle generaties. Toch kennen de Joden geen bemiddelaar. De mens heeft alleen rechtstreeks contact met God. Wat is dan de rol van de Joodse leiders en de Tora geleerden?

Het bewustzijnsfactor

Onze relatie met God moet begrepen worden in de metafoor vader-kind. “Jullie zijn de kinderen van de Eeuwige,” zegt God. In Egypte spreekt God van “Mijn eerstgeboren kind, Israël.”

God als vader

God is als een vader die voor ons zorgt en ons richting geeft. Hij houdt van ons als een alles vergevende vader. Rabbijn Schneur Zalman heeft deze metafoor verder uitgediept door de biologische en psychologische dynamieken van het vader-kind model te onderzoeken zodat we beter onze relatie met God kunnen begrijpen.

Het kind ontwikkelt zich in de baarmoeder als een gescheiden onafhankelijke individu dat van zijn vader afstamt. Op een dieper niveau blijft het kind onlosmakelijk verbonden met zijn verwekker. De Talmoed zegt: “Een zoon is een ledemaat van zijn vader.” Een kind is een uitbreiding van zijn vader, een projectie van zijn persoonlijkheid. Qua lichaam zijn vader en kind verschillend; maar in essentie zijn ze gelijk.

Hersenen

Men zou kunnen beargumenteren dat in de hersenen, de geest van een kind, de ouder voortleeft. Hier wordt de relatie met zijn vader gevoeld. Hier zijn ze in essentie gelijk. Maar de hersenen zijn slechts één deel van de organen en de ledematen. Het kind stamt af van zijn vader maar is een gescheiden entiteit. Toch is dit niet het geval. De delen van het menselijk lichaam vormen één enkel, geïntegreerd geheel. De persoon ziet, hoort en is zich bewust. De teennagel is niets minder een onderdeel van de vader dan de hersenen die de eenheid faciliteren.

Maar wat als de teennagel of een ander orgaan niet meer verbonden is met de hersenen? Daarmee is het afgesneden van haar eigen bewustzijn en dientengevolge ook van de ouders. Met andere woorden de eenheid van de organen en de ledematen met de essentie van de vader is afhankelijk van het handhaven van hun verbinding met de eigen geest.

Het lichaam Israël

Ook Israël bestaat uit vele 'organen' en 'ledematen'. Er zijn wijzen uit iedere generatie die hun leven wijden aan de assimilatie van de Goddelijke essentie van de Tora die het bewustzijn bevat van Gods waarheid. Zij zijn de geest van de natie. Israël heeft een hart -individuen die leven met compassie en vroomheid; Israël heeft handen -individuen die bouwen en prestaties leveren. Elke individu, van Mozes tot de gewone man, vormt een integraal onderdeel van het lichaam van Gods eerstgeborene. Elk is gelijk aan de ledematen van de vader.

gedachte van het kind

Het is de gedachte van het kind dat de band onderhoudt met zijn vader. Zolang alle organen en ledematen van het lichaam één geïntegreerd geheel blijven zijn ze gelijk het vaders kind. De gedachte is geen 'bemiddelaar'. Elk deel van het lichaam bezit zelfkennis dat de lichamen van de vader en het kind als een enkele entiteit onderscheidt. Maar het is door de deugd van hun verbinding uit hun gedachte dat dit bewustzijn in alle delen van het kind zit.

de wijzen en leiders

Hetzelfde geldt voor het 'lichaam' Israël. De band met de gedachte (de wijzen en leiders) integreert ons als een enkel geheel dat ons verbindt met onze Schepper. Een Jood kan zijn band met God niet afsnijden, net zo min als een nagel er voor kan kiezen de relatie met zijn vader te verbreken. Dus we kunnen niet veranderen wie we zijn, maar we kunnen wel bepalen in welke omvang we Gods kind willen zijn het dagelijks leven. We kunnen de band met onze leiders verbreken en zo de relatie met God verbannen. Of we kunnen onze band met de 'gedachte' van Israël versterken en zo de band met God werkelijkheid laten worden in onze dagelijkse levens.

---

Samenvatting - vragen

Om voor uzelf te controleren of u de tekst goed begrepen heeft volgt hier een aantal vragen. De antwoorden vindt u terug in bovenstaande tekst.

1. Waarom is de relatie tussen God en de mens als een metafoor: vader-kind?
2. Wat betekent “Een zoon is een ledemaat van zijn vader?”
3. Waarin verschillen vader en zoon en waarin zijn ze gelijk?
4. Welk lichaamsdeel faciliteert de eenheid van het lichaam?
5. Hoe kan het lichaam Israël omschreven worden?
6. Waarom is de gedachte geen bemiddelaar?
7. Waarom kennen de Joden geen bemiddelaar?
8. Kan een Jood de band met God afsnijden? Geef toelichting.
9. Hoe kunnen we bepalen in welke omvang we Gods kind willen zijn?

Lees verder

• Torastudie: de Menora - Exodus 25:31-40
• Torastudie: De Ark en Tafel - Exodus 25:10-30