De gelijkenis van de verloren zoon: Lucas 15 vers 32

Men behoorde dan vrolijk en blijde te zijn; want deze uw broeder was dood, en is weder levend geworden; en hij was verloren, en is gevonden (Lucas 15:32). Tussen dood, levend en vrolijk en blij zit dag en nacht verschil. De oudste broer kan niet vrolijk zijn als hij ziet dat zijn vader zijn jongste broer weer in huis haalt. De broer die er al zijn geld doorheen heeft gegooid. In de gelijkenis gaat het over verschillende thema's. Jezus probeert de mensen het verhaal van verschillende kanten te laten bekijken. De vader in de gelijkenis wil aan zijn beide zonen duidelijk maken wat de waarde van het leven is. Het gaat de vader niet om geld of normen en waarden die de jongste zoon heeft nagelaten. Vanuit het oogpunt van de vader wordt de focus op het leven gezet.

Vrolijk en blij

Rembrandt heeft niet alleen van de terugkeer van de jongste zoon een prachtig schilderij gemaakt, ook van het losbandige leven van de jongste zoon heeft hij een herkenbaar tafereel gemaakt. Rembrandt schildert zich op dit schilderij zelf af als de jongste zoon met een glas wijn in zijn hand en de andere hand heeft hij op zijn eigen vrouw. Hieruit kan opgemaakt worden hoe Rembrandt zich identificeerde met de jongste zoon. De gelijkenis begint met een feest voor de jongste zoon en eindigt met een feest voor de jongste zoon. Het is dan wel te begrijpen dat de oudste zoon uit zijn vel lijkt te springen als zijn vader een feest organiseert. Hoe kan hij als oudste zoon, die altijd hard heeft gewerkt nu vrolijk en blij zijn om zijn verwende broertje? Toch blijft zijn vader hem aansporen om mee te gaan.

Gelukkig

De gelijkenis van de verloren zoon heeft een Happy End. Tenminste zo lijkt het maar dat geldt niet voor de oudste zoon. De situatie rond hem blijft onduidelijk. Jezus laat deze keus bewust open voor zowel de luisteraars van toen als voor de lezers van nu. Jezus wil hier waarschijnlijk zeggen; “hoe zit het nou met de broederliefde. Wat betekent de relatie met de vader voor de luisteraar?” Als je niet vrolijk kunt zijn over iets dat dood was en levend is geworden, blij kunt zijn over iets dat verloren was en weer is gevonden. Hoe zit het dan met je zelfbeeld?

Broer van de jongste zoon

De vader benadrukt met klem dat het zijn broer is die dood en verloren was. We moeten hier nog steeds in aanmerking nemen dat de vader op dit moment nog op zijn knieën aan het smeken is om zijn oudste zoon deelgenoot te maken van het feest. Uit de verzen 30 en 32 kan onder andere door het woordje ‘deze’ worden opgemaakt dat de jongste zoon bij het gesprek aanwezig is.

Dood en levend

De gelijkenis eindigt met twee tegengestelden; dood en leven. Verloren en gevonden. Met ‘dood’ worden hier twee soorten dood bedoeld. Ten eerste is de jongste zoon ‘dood’ voor de vader. Hij heeft de moed en de hoop niet opgegeven, hij stond immers op de uitkijk, maar toch is er iets dat zijn zoon dood voor hem is. De hoop en de trouw in het wachten is ook geen naïviteit van de vader. Er zijn mensen die zeggen die zich afvragen hoe lang de jongste zoon spijt heeft van zijn daden. Met andere woorden; het is vast een emotie die weer wegwaait. Het lijkt er op dat de oudste zoon deze gedachte ook heeft.

Verder denken

Het gevaar is zeker aanwezig dat de jongste zoon over een tijdje alles weer vergeten is. Jezus tekent Zichzelf hier af met het oog op Zijn kruisdood. Jezus zal sterven maar zal ook weer opstaan uit de dood. Als we eerlijk tegen onszelf zijn kunnen we vaak ook niet verder denken. Het gaat om het dagelijks bezig zijn met de relatie tussen mens en God. We moeten dan verder denken tot aan de wederkomst van Christus. Dan pas zal alles volmaakt zijn.

Titanic

Het bekende passagiersschip de Titanic zonk in 1912 bij haar eerste vaart nadat het op een ijsberg was gevaren. In 1985 werd de locatie gevonden waar het schip op dat moment ruim 70 jaar op bijna 4000 meter diepte op de zeebodem ligt. De wereld was laaiend enthousiast over de vondst van het roemrijke schip. Er kwam een golf van media aandacht. Dood en leven kwamen nu op een paradoxale wijze bijeen. De dood van honderden mensen en het ‘tot leven’ komen van een ingrijpende gebeurtenis. De vraag is; wat telt er meer? Dood en leven of verloren en gevonden.

Verloren en gevonden

De lezer van vandaag zal zich ongetwijfeld herkennen in een van de drie personen uit de gelijkenis; de vader, de oudste zoon of de jongste zoon. In deze driehoek verhouding schuilt zoveel dynamiek en levenswijsheid dat hoe meer je de gelijkenis leest hoe meer lessen eruit te leren zijn.