Joodse Bijbel: Het verbond tussen G'd en Abraham

G'd belooft Abram een rijk nageslacht. Hoewel Abram oud is en geen kinderen heeft gelooft hij G'd. G'd vertelt Abram dat zijn nakomelingen eerst als slaaf in Egypte zullen verblijven maar daarna zullen terugkeren naar Kanaän. Wanneer Sarai en Abram geen kinderen krijgen stelt Sarai aan Abram voor dat deze met Hagar trouwt. Hagar en Abram krijgen een zoon: Ismaël. Later, nadat G'd een verbond sluit met Abraham, krijgen Abraham en Sarah alsnog een zoon: Izak.

• Joodse Bijbel met commentaar van Rashi
• Het verbond tussen G'd en Abraham
• Abram neemt Hagar als vrouw
• Commentaar van Rashi Genesis 16:2
• Het Verbond
• Commentaar van Rashi Genesis 17:1-2
• De gasten van Abraham
• Commentaar van Rashi Genesis 18:13
• Voetnoten
• Samenvatting - vragen

Joodse Bijbel met commentaar van Rashi

Per vers het commentaar van Rashi, de Joodse Bijbelcommentator die leefde van 1040-1105. Rashi wordt beschouwd als de leraar van de leraren. Door alle traditionele Joden wordt Rashi als autoriteit op het gebied van de Joodse Bijbel en de Talmoed beschouwd. Vandaar dat het belangrijk is om zijn commentaar op de Joodse Bijbel weer te geven. Rashi gebruikt nieuw Hebreeuws aangevuld met Oud Franse woorden. Zijn taalgebruik is soms wat orakelachtig kort. Voor nadere verklaring is het verstandig een orthodox Joodse rabbijn te raadplegen.

Het verbond tussen G'd en Abraham

Tel de sterren
Na Abrams overwinning op Chedarlaomer verschijnt G'd aan Abram en belooft hem verder bescherming en grote beloning. Abram kan dit niet geloven omdat hij kinderloos is. G'd belooft Abram echter een kind. Om de kracht van de woorden te tonen roept G'd Abram uit zijn tent en vertelt hem naar de hemel te kijken. Abram luistert naar de G'ddelijke woorden: "Kijk naar de hemel en tel de sterren als je ze kunt tellen. Zo groot zal ook je nageslacht zijn."¹

Hoewel Abram al oud is en geen kinderen heeft vertrouwt hij op G'd. En G'd geeft Abram veel krediet in dit geloof. Hij zegt tegen Abram dat zijn nakomelingen vreemdelingen zullen zijn in een land dat de hunne niet is.² Zij zullen daar slaaf zijn en worden onderdrukt voor 400 jaar.³ En ook de natie die zij zullen dienen zal G'd beoordelen en daarna zullen ze grote bezittingen hebben.⁴ Abram zal op oude leeftijd worden begraven. En de vierde generatie zal hier terugkeren want de ongerechtigheid van de Amorieten zal niet eerder dan in die tijd worden voltooid. Nadat G'ds stem verdwijnt brengt Abram een offer. G'd verschijnt opnieuw en belooft Abram dat zijn nakomelingen het land in bezit krijgen tussen de rivier de Nijl en de rivier de Eufraat.

Abram neemt Hagar als vrouw

Abrams overwinning op Chedarlaomer en zijn nobele karakter wordt wijd en zijd bekend en hij krijgt van iedereen respect en bewondering. Abram zou gelukkig moeten zijn maar hij heeft nog steeds geen kind. Wanneer Abram 85 is zegt Sarai tegen Abram dat hij de slavin Hagar moet trouwen. Genesis 16:2: En Sarai zei tegen Abram: "Zie toch, de Heer heeft mij ervan weerhouden om te dragen, kom alsjeblieft naar mijn dienstmaagd, misschien zal ik door haar nakomelingen krijgen." En Abram luisterde naar Sarai's stem. Abram volgt het advies van Sarai op en neemt Hagar tot zijn vrouw. Ze krijgen beiden een zoon en noemen die Ismaël dat "G'd zal horen" betekent.

Commentaar van Rashi Genesis 16:2

misschien zal ik door haar nakomelingen krijgen: dit leert dat wie geen kinderen heeft, niet wordt opgebouwd maar gesloopt. - [uit Genesis Rabbah 45: 2]

Ik zal van haar worden opgebouwd: in de verdienste dat ik mijn rivaal in mijn huis zal brengen. - [uit Genesis Rabbah 71: 7, Aggadath Bereishith 52]

naar Sarai's stem: naar de goddelijke geest in haar. - [uit Genesis Rabbah 45: 2]

Het Verbond

Wanneer Abram 99 jaar oud is verschijnt G'd opnieuw aan Abram en wijzigt zijn naam in Abraham dat betekent "Vader van vele volkeren". Genesis 17: 1-2: En Abram was negenennegentig jaar oud en G'd verscheen aan Abram en Hij zei tegen hem: "Ik ben de almachtige G'd, loop voor Mijn aangezicht en wees volmaakt. En Ik zal Mijn verbond tussen Mij en tussen u plaatsen, en Ik zal u zeer vermenigvuldigen." Sarai ontvangt ook de directe zegen van G'd, Hij geeft haar de naam Sarah dat "koningin" betekent.⁵ G'd zegt: "Ik zal haar zegenen en ze zal de moeder zijn van de naties."

Dan sluit G'd met Abraham een verbond. Volgens dit verbond moet Abraham en de toekomstige generaties het pad van G'd volgen. En G'd belooft hen het Land Kanaän en Zijn bescherming en zorg. Het verbondsteken is de besnijdenis. Elke nieuw geboren Joodse jongetje moet op de achtste dag besneden worden. Ook Abraham ondergaat deze besnijdenis.⁶

Commentaar van Rashi Genesis 17:1-2

Ik ben de Almachtige G'd: Hebreeuws שַׁדַּי - Ik ben Hij wiens goddelijkheid volstaat voor elk schepsel. [שֶׁ dat דַּי voldoende is]. Loop daarom voor Mij, en Ik zal je G'd en je Beschermer zijn, en waar deze (deze naam) ook in de Schrift voorkomt, betekent het "Zijn genoegzaamheid", maar ieder moet [worden geïnterpreteerd] volgens de context. - [uit Genesis Rabbah 46: 3]

loop voor Mij: Zoals de Targum het uitdrukt: "Serve Me, cleave to My service."

en volmaakt zijn: ook dit is het ene gebod dat het andere gebod volgt: volmaakt zijn in al mijn beproevingen (midden Ps. 119: 3), d.w.z. "wandel voor Mij" met geloof en eerlijkheid, en ook volmaakt zijn in al mijn beproevingen. [Mizrachi] Volgens de midrasjische interpretatie verwijst wandelen voor Mij naar het gebod van de besnijdenis, en daardoor zul je volmaakt zijn, zolang de voorhuid op je ligt, beschouw ik je als onvolmaakt (Genesis Rabbah 46:1). Nog een verklaring: "en wees perfect" - Nu mis je [controle over] vijf organen: twee ogen, twee oren en het mannelijke orgaan. Ik zal een letter aan je naam toevoegen en de numerieke waarde van je letters [van je naam] zal 248 zijn, wat overeenkomt met het nummer van je organen (Tan. Lech Lecha 16, Ned. 32b).

En Ik zal Mijn verbond plaatsen: een verbond van liefde en het verbond van het land, om het u als erfgoed te geven door [uw vervulling van] dit gebod. - [uit Gen. Rabbah 46: 9]

De gasten van Abraham

Na de besnijdenis van Abraham bezoekt G'd hem in zijn tent bij de eiken van Mamre. Hij troost Abraham die last heeft van pijn als gevolg van de besnijdenis. G'd zendt drie engelen die vermomd zijn als Arabieren. Abraham heet ze welkom en vergeet alle pijn. Hij dringt bij ze aan om te rusten onder de schaduw van de bomen. Ze wassen hun voeten en eten brood. Sarah bakt cake en Abraham slacht een kalfje dat hij klaar maakt. Pas later realiseert Abraham zich wie de mannen zijn wanneer ze hem vertellen dat Abraham binnen een jaar een zoon zal krijgen. Sarah kan nauwelijks geloven dat ze op 90-jarige leeftijd nog een kind zal baren. Genesis 18:13: En de Heer zei tegen Abraham: "Waarom lachte Sara, zeggende, "Is het echt waar dat ik zal baren, hoewel ik oud ben?"

Commentaar van Rashi Genesis 18:13

Is het echt waar: is het echt waar dat ik zal bevallen?

hoewel ik oud ben: de Schrift veranderde [haar verklaring] omwille van de vrede, want ze had gezegd: "en mijn meester is oud." - [van B.M. 87a]

Voetnoten

¹ Op welke manieren zijn Joden als sterren? Vanaf de aarde lijken de sterren erg klein. De sterren zijn echter in feite immens. Hashem verzekerde Abram dat, hoewel op aarde de naties van de wereld het Joodse volk "erg klein" vinden (van ondergeschikt belang), in werkelijkheid, boven in de hemel, ze van primair belang zijn. De sterren fonkelen aan de hoge hemel. Door hun licht zal zelfs iemand die in de duisternis van de nacht wandelt, niet vallen. Elke Jood, man of vrouw, heeft genoeg moreel en spiritueel licht om vrienden en kennissen te beïnvloeden en om hen uit de "duisternis" naar het "licht" te brengen. Als je op de grond staat en naar de lucht kijkt, lijken de sterren minieme stippen. In werkelijkheid zijn de sterren groter dan de aarde. Naarmate we dichterbij komen, kunnen we hun grootte en schoonheid gaan waarderen. Hetzelfde geldt voor een Jood. Oppervlakkig gezien lijkt hij onbeduidend. Echter, als iemand dichterbij komt en meer over hem leert kennen, kan iemand de grote en mooie "Pintele Yid" (vonk van het Jodendom) waarnemen die in hem is.

² Toen Jozef voor Farao kwam, voorspelde hij dat er zeven jaar van overvloed en zeven jaren van hongersnood zouden zijn. Hij adviseerde Farao voedsel te sparen voor de zeven jaren van hongersnood. Het volk van Egypte kwam naar Jozef om voedsel te kopen en toen ze geen geld meer hadden, nam Jozef hun vee in plaats van geld. Toen ze geen vee meer hadden, nam hij hun land in. Nadien verplaatste Jozef de mensen naar verschillende steden van het ene eind van Egypte naar het andere. Hij deed dit zodat de Egyptenaren zijn broers niet in verlegenheid konden brengen door hen vreemden of vluchtelingen te noemen. Nu waren de Egyptenaren zelf ook vreemdelingen op de plaatsen waar zij woonden (Rashi 47:21). Hashem zei tegen Abram: "Uw kinderen zullen 400 jaar in ballingschap in Egypte zijn en zij zullen vreemden in het land zijn. Het zal echter niet zo erg zijn, want het zal 'eretz lo lahem' zijn - een land dat niet van hen is - voor de Egyptenaren. Daardoor voelen ze zich niet minder op hun gemak dan hun Egyptische buren."

³ Omdat Abram vroeg: "Hoe (bamah) kan ik weten dat [mijn kinderen] het waard zal zijn om het te hebben?" (15:8) Hasjem vertelde Abram dat er een Egyptische ballingschap zou zijn gedurende vierhonderd jaar (zie Nedarim 32a). Waarom in het bijzonder 400? In het Hebreeuws is er naast de gewone alef-beit een alef-beit bekend als "א-ת, ב-ש" waarin de "א" uitwisselt met de "ת", de "ב" met de "ש", etc. Dienovereenkomstig wisselt de "ה" uit met "צ" en de "מ" wisselt uit met "י". Aldus wisselen de letters van het woord "bamah" (במה), die Abram vroeg over de waardigheid van zijn kinderen om Eretz Yisrael te beërven, met de letters "ש-י-צ" De totale numerieke waarde van de letters "ש- י- צ" is precies 400.

⁴ Waarom werden de Egyptenaren gestraft met het verlies van hun leven evenals hun geld? Deze regel is alleen van toepassing wanneer de twee straffen voor dezelfde handeling zijn, bijvoorbeeld iemand op Shabbat doodslaan en zijn kleding beschadigen. In een dergelijk geval wordt de moordenaar ter dood gebracht, maar hoeft hij niet te betalen voor de kleding die hij heeft beschadigd. De Egyptenaren ontvingen echter straffen voor afzonderlijke handelingen. Ze verdienden de tien plagen als straf voor het martelen van de Joden (avodat perech), en ze verdienden het om te verdrinken als straf voor het verdrinken van de Joodse kinderen. Ze verloren hun rijkdom als gevolg van hun falen om de tot slaaf gemaakte Joodse mensen te compenseren voor het werk dat ze voor hen verrichtten. Het wordt dus niet beschouwd als een geval van dubbele bedreiging wanneer straffen worden gegeven voor afzonderlijke misdaden.

⁵ Volgens een mening in Midrash Rabbah (47:1), nam Hashem de "י" (wat gelijk is aan 10) van de naam Sarai en gaf de helft ervan, "ה" om een "ה" te verkrijgen voor de naam Abraham. (wat gelijk is aan 5), aan Abraham. Dus Sarai werd onmiddellijk Sarah. Als alternatief, volgens halacha, stijgt een vrouw naar de normen van de man. Dus als een rijke man trouwt met een arme vrouw, bereikt ze de rechten van een rijke vrouw (Ketuvot 61a). Vandaar dat toen Hashem de "ה" aan Abraham toevoegde, "אב המון גוים נתתיך" - "Ik zeg u een vader van vele naties" (17:5), tegelijkertijd zijn vrouw niet langer alleen zijn prinses was, maar de prinses van de wereld - en met recht Sarah heette.

⁶ Abraham leefde de hele Tora na (Yoma 28b). Waarom wachtte hij om zichzelf te besnijden totdat hij zo oud was? Het fysieke lichaam is het eigendom van Hashem en niet het persoonlijke bezit van iemand. Daarom is het verboden om zelf letsel of pijn te veroorzaken (Bava Kamma 90b). Hoewel Abraham dus zeker eerder een brit milah wilde uitvoeren, belette de halacha om het bezit van Hasjem niet te beschadigen. Zodra Hashem hem een direct bevel gaf, werd dit niet langer beschouwd als het toebrengen van letsel, maar het uitvoeren van een mitswa.

---

Samenvatting - vragen

Om voor uzelf te controleren of u de tekst goed begrepen heeft volgt hier een aantal vragen. De antwoorden vindt u terug in bovenstaande tekst.

1. Hoe groot zal het nageslacht van Abram zijn?
2. Wat belooft G'd aan Abram wanneer deze een offer brengt?
3. Waarom zegt Sarai dat Abram met Hagar moet trouwen?
4. G'd verandert de naam Abram in Abraham. Wat betekent Abraham?
5. Welk verbond sluit G'd met Abraham?
6. Wat is het verbondsteken?
7. Wat vertellen de gasten aan Abraham?

Lees verder

• Joodse Bijbel: Abram en Lot delen het land
• Joodse Bijbel: leven van aartsvader Abraham in Mesopotamië
• Joodse Bijbel: Toren van Babel - spraakverwarring
• Joodse Bijbel: Noach en de Zondvloed
• Joodse Bijbel: Kaïn en Abel en nakomelingen Adam