Jodendom: de acacia – hout van dwaasheid

De acacia wordt veelvuldig in de Joodse Bijbel genoemd. In het Hebreeuws wordt de boom aangeduid als 'shitah' dat 'buigen' betekent omdat de takken van de boom niet zozeer omhoog groeien maar maar meer naar de zijkant buigen. De boom levert hard en houdbaar hout op dat niet door insecten wordt aangetast en is daarom uitermate geschikt voor houtsnijwerk. In Exodus staat te lezen dat het hout o.a. werd gebruikt voor de bouw van de Tabernakel. Het woord shitah is ook gerelateerd aan het woord 'shetut' dat 'dwaasheid' betekent. In een toestand van dwaasheid buigt de mens af van het pad van algemene norm van beschaafdheid. Dat kan op een heilige of onheilige manier. In het geval van de Tabernakel is sprake van heilige dwaasheid. De 'buigende' acacia-planken van het heiligdom verwijzen daarnaar. De acacia groeide op veel plekken in het oude Israël. Een stad in Bijbelse tijd waar veel acacia bomen groeiden was Shittim (het meervoud van shitah).

• Waar groeit de acacia in het huidige Israël?
• Waar wordt de acacia in de Joodse Bijbel genoemd?
• Acacia, het hout van dwaasheid

Waar groeit de acacia in het huidige Israël?

De acacia groeit vooral op onvruchtbare en dorre plaatsen

De boom kan zeer goed tegen hitte en hij groeit zelfs bij een temperatuur van 45 graden Celsius. Het blijkt dat de acacia nog beter groeit in de droogte en hitte dan in perioden waarin het koeler en vochtiger is. De wortels van de boom kunnen wel 10 meter lang worden waardoor ze makkelijk bij ondergrondse waterreservoirs kunnen komen en de boom van water kunnen voorzien.

Arava-woestijn

In het huidige Israël groeien de acacia's in de Arava woestijn, waar jaarlijks slechts 20-20,7 millimeter neerslag valt. Zij vormen volgens een Israëlische studie uit 2018 de hoogste acacia's ter wereld.

Waar wordt de acacia in de Joodse Bijbel genoemd?

Vanaf hoofdstuk 25 in het Bijbelboek Exodus wordt de acacia genoemd in verband met de bouw van de Mishkan, de Tabernakel, het verplaatsbare heiligdom dat de Joden in de woestijn bouwden en met zich mee droegen tijdens hun tocht naar Israël. In Exodus 37:1 staat dat de Ark, die in de Tabernakel stond, door Bezalel van acaciahout werd gemaakt.

Ook in andere Bijbelgedeelten wordt de acacia c.q. de plaats Shittim genoemd, zoals in Numeri 25:1, Numeri 33:49, Jozua 2:1, Jozua 3:1, Micha 6:5, Jesaja 41:19.

Acacia, het hout van dwaasheid

Shechina

De Tabernakel (Mishkan), de draagbare Tempel waar de Shechina (de aanwezigheid van G'd) in verbleef, werd gemaakt van acaciahout. De rechtopstaande acacia-planken werden met goud bedekt. De planken vormden de wanden van de Tabernakel terwijl het dak gevormd werd door een tapijt.

Innerlijke heiligdom

Volgens de Tora werd de Tabernakel afgebroken en zal deze pas met de komst van de Messias in de vorm van de Tempel worden herbouwd. Binnen het Jodendom geldt echter dat ieder mens ook een innerlijk heiligdom kent. De kenmerken van de Tabernakel die in de Tora worden beschreven zijn toepasbaar op het innerlijk heiligdom, in het hart van ieder mens. Daarin wordt volgens de Tora G'd in de mens geopenbaard.

Shitah betekent hout van dwaasheid

Shitah, zoals de acacia in het Hebreeuws wordt genoemd, kan vertaald worden als 'hout van dwaasheid'. Waarom? Binnen het Jodendom wordt gesproken van rationeel en irrationeel gedrag. De algemene norm is dat de mens zich beschaafd (rationeel) gedraagt. Dit wordt de reden genoemd; het is het middenpad. Wanneer de mens zondigt dan wijkt hij af van dit rationele gedrag en dat wordt door de Tora beschouwd als dwaas gedrag (“zondige dwaasheid”) dat tegen G'ds wil in gaat. Dit wordt irrationeel gedrag genoemd in de zin dat de mens tekort schiet. De mens kan zich echter ook heiliger gedragen dan de algemene norm. In dat geval wordt zijn gedrag eveneens als dwaas beschouwd, maar betreft het dan wel “heilige dwaasheid” dat conform G'ds wil is. Dit wordt geloof genoemd, want geloof is irrationeel. Wanneer de mens berouwt toont van zijn zondige dwaasheid verandert zijn gedrag in heilige dwaasheid. Dit kan bijvoorbeeld door gebedsriemen aan te leggen of door een kosjere huishouding te gaan voeren. Zo ontwikkelt zich het innerlijke Heiligdom.

Irrationeel denken

Er zijn dus volgens het Jodendom twee vormen van irrationeel denken: het zondig gedrag waarbij de reden tekortschiet; en het geloof waarbij de reden wordt overstegen. Dat laatste (het geloof en dus niet de reden) is het tegengif voor het eerste (de zonde).

Heilige doelen

Om deze reden was de Tabernakel gebouwd van acaciahout. In de Mishkan werd zondig wereldse dwaas gedrag omgezet in heilig spiritueel dwaas gedrag. Allegorisch gezien vormen de “buigende” verticale acacia-planken de kracht van de Joden om “dwaas” te zijn heilige doeleinden na te leven.