Kabbala - de Tanya: Rabbijn Schneur Zalman

Het boek 'De Tanya' is geschreven door Rabbijn Schneur Zalman van Liadi. Hij werd geboren op de 18de Elloel 5505 (1745) in de stad Liozna in Wit-Rusland. Zijn vader was Rabbijn Baruch, een afstammeling van de Maharal, Rabbijn Loewe uit Praag. Schneur Zalman was een genie wat betreft Tora kennis. Op 15-jarige leeftijd trouwde hij. Vanaf zijn 19de ging hij studeren in het Toracentrum van de Maggied, Rabbijn Dov van Mezherich. Hij koos Mezherich omdat hij weinig van het Joodse gebed afwist.

Rabbijn Schneur Zalman arriveert in Mezherich

In 1764 arriveerde Rabbijn Schneur Zalman in Mezherich. Ondanks zijn jonge leeftijd werd hij al snel opgenomen in de kleine kring rondom de Maggied. In 1770 kreeg Schneur Zalman de opdracht een nieuwe en moderne Sjoelchan Aroech samen te stellen. Het duurde vele jaren voordat het werk klaar was en later werd het meeste van zijn werk ook nog eens vernietigd door een brand. Een deel ervan werd na zijn dood gepubliceerd. Opvallend was zijn Hebreeuwse taalgebruik: duidelijk, diepgravend maar niet complex. Zijn halachische benadering kwam overeen met die van de Gaon van Vilna. Als er toen niet zoveel oppositie was tegen de Chasidiem had zijn werk een centralere plaats ingenomen in de halachische literatuur.

Chabad Chassidisme

In 1767 werd Rabbijn Schneur Zalman zelf Maggied (prediker). In 1772 verzamelde hij een aantal zeer getalenteerde jongemannen voor instructie in de Tora en de dienst aan God. Hij organiseerde drie klassen op verschillend niveau. In datzelfde jaar begon hij met zijn Chabad filosofie en de oprichting van Chabad Chassidisme. In 1774 werd getracht om met de Gaon van Vilna (de Mitnagdiem) "vrede" te sluiten, maar deze weigerde dat. Langzamerhand werd Schneur Zalman de belangrijkste Chassidische leider in Wit-Rusland. Zijn Chabad systeem was zeer succesvol. Hij schreef veel boeken, aanvankelijk anoniem, die bijdroegen aan de verspreiding van de Chabad leer. Zo schreef hij zijn Hilchot Talmoed Tora en De Tanya. De invloed van Schneur Zalman verspreidde zich verder dan Wit-Rusland. Ook in Litouwen en Vilna was hij populair waar zelfs een aantal tegenstanders van de Chassidiem volgelingen van hem werden. De andere Mitnagdiem waren hier niet blij mee en dienden een formele klacht in bij de Russische autoriteiten die toendertijd Wit-Rusland en Polen hadden geannexeerd. Zo beweerde de Rabbijn van Pinsk dat Schneur Zalman geld stuurde naar de sultan van Turkije. In werkelijkheid steunde Schneur Zalman Chassidische gemeenschappen met geld. Desondanks werd Zalman gearresteerd en naar de gevangenis in Petersburg gebracht. Tijdens een geheim proces werd hij van alle aanklachten vrijgesproken en werd hij vrijgelaten op de 19de Kislev.

De 19de Kislev

De 19de Kislev werd sindsdien door Chabad Chassidiem beschouwd als de definitieve overwinning op de Mitnagdiem. Vanaf die dag werd het Chassidisme alleen maar sterker. De 19de Kislev wordt gevierd als het Nieuwjaar van het Chassidisme. De vrijlating van Schneur Zalman wordt gezien als hemelse goedkeuring van het Chassidisme. Sinds zijn vrijlating kon het Chabad Chassidisme in volle omvang worden onderwezen. Toch werd de Rabbijn nog voor een tweede keer ondervraagd. Maar onder veel betere omstandigheden werd hij gevangen gehouden. Na zijn gevangenschap verhuisde hij naar Liadi en werd bekend als de Rabbijn van Liadi.

Interne strijd binnen de Chabad beweging

Na de strijd tegen de Mitnagdiem ontstond een interne strijd binnen de Chabad beweging over de intellectuele aard van het Chabad systeem. De leider van het conflict was Rabbijn Abraham van Kalisk, een volgeling van Rabbijn Menachem Mendel van Vitebsk. De strijd werd door Rabbijn Schneur Zalman betreurd maar het beínvloedde zijn standpunt niet.

Napoleon in Rusland

In 1812 veroverde Napoleon Rusland. Schneur Zalman was één van de felste tegenstanders van de Franse verovering. Hij vreesde de Franse emancipatie die zou leiden tot assimilatie van Joden. Toen hij vluchtte werd hij ziek en op 24 Tevet 5583 overleed hij in het dorpje Pyern. Hij werd in Haditz begraven.

Rabbijn Schneur Zalman was een grote Joodse persoonlijkheid

Rabbijn Schneur Zalman was in zijn tijd een grote Joodse persoonlijkheid. Hij was deskundig op het gebied van de Talmoed, Halacha en esoterische dimensie. Hij bezat ook seculiere kennis, beheerste het Hebreeuws uitstekend, was een goed schrijver, en een geboren leider.

Lees verder

• Kabbala - de Tanya: De Tanya en Chassidisme