Waarheidlievendheid en resoluut voornemen

Waarheidlievendheid als volmaaktheid heeft in de eerste plaats te maken met het houden van beloften. Daarnaast heeft het te maken met eerlijkheid in de gewone zin van het woord. Bij het ons houden aan beloften gaat het niet alleen om beloften aan anderen, maar ook om beloften aan onszelf. Pas wanneer we echt eerlijk zijn naar onszelf, vloeit daar de eerlijkheid naar de ander uit voort.

Karakteristieke eigenschappen

De eerlijkheid van waarheidlievendheid betreft voornamelijk onze manier van spreken: het ontbreken van bedrog en het afzien van misleidend spreken. Het doel daarvan is het onderzoeken van feiten.

Lijden

Je kunt je afvragen waarom er eigenlijk nog lijden in de wereld is, als er zulke goede leraren geweest zijn. Kennis hebben van een leer die leidt naar het stoppen van lijden, betekent echter slechts dat voor jouzelf het lijden stopt. Anderen kun je de weg wijzen, maar iedereen moet zijn bevrijding zelf bewerkstelligen.

Moeilijk

Oppervlakkig gezien lijkt waarheidlievendheid niet zo moeilijk om te vervolmaken. De werkelijkheid bestaat echter uit stoffelijkheid, gevoel, waarneming, mentale formaties en bewustzijn. En het 'ik' bestaat uit een heleboel voortdurend veranderende processen. Hierdoor is het wel duidelijk wat onwaarheid is, maar binnen de begrenzingen van de waarheid zijn er een heleboel interpretaties van hetzelfde feit mogelijk. Waarheidlievendheid in volmaakte vorm manifesteert zich daarom in uitmuntendheid.

Verhaal

Er was een man die honderden mensen gedood had. Toen werd hij volgeling van de Boeddha en bereikte de Verlichting.
Op een dag ontmoette hij een ernstig zieke vrouw die hij graag wilde helpen. Hij vroeg aan de Boeddha hoe hij haar zou kunnen helpen. De Boeddha zei hem dat hij de vrouw moest zeggen: 'Zowaar ik nog nooit gedood heb, moge u door de waarheid van mijn woorden genezen'.

Als je dit niet begrijpt, ga er dan maar vanuit dat jij niet weet wat waarheid is. Begin dan maar weer helemaal opnieuw te lezen bij het artikel over de eerste volmaaktheid, vrijgevigheid. En houd het deze keer niet bij lezen alleen, voer het ook uit, dat zal je begrip doen toenemen.

De achtste volmaaktheid: adhitthana of resoluut voornemen

De tien volmaaktheden, waartoe de volmaaktheid van resoluut voornemen behoort, ondersteunen en versterken elkaar. Met betrekking tot deze onderlinge ondersteuning is de achtste volmaaktheid, de volmaaktheid van resoluut voornemen, een erg belangrijke volmaaktheid. Resoluut voornemen is de wortel van de andere volmaaktheden.

Buiten

Resoluut voornemen kan niet van buitenaf gestimuleerd worden. Er kan van buitenaf wel een aanleiding komen waardoor je er het belang van inziet deze volmaaktheid te ontwikkelen, maar de kracht het te doen moet helemaal van binnenuit komen. Resoluut voornemen grijpt in op alles in ons leven: de manier waarop we met anderen omgaan, de houding die we naar onszelf hebben en de manier waarop we handelen.

Resoluut voornemen is een geesteshouding die opgeven niet toestaat en waardoor alles ondergeschikt gemaakt wordt aan het doel. Hierdoor kan een starre, verbeten houding ontstaan. Dat is niet de bedoeling. Het gaat erom een vastberadenheid te ontwikkelen die uitersten vermijdt.

Obstakels

Bij het ontwikkelen van deze volmaaktheid kunnen er zich een aantal obstakels aandienen:

• nadenken hoe lang het nog duurt voor het doel bereikt is
• nadenken over wat er opgegeven moet worden
• onderweg het zicht verliezen op het doel
• afleidingen door mooie en leuke dingen

Willen

Bij resoluut voornemen gaat het erom te weten wat je nu eigenlijk echt wilt. Het is het tegengestelde van onzekerheid en twijfel. Juist omdat twijfel de ontwikkeling van deze volmaaktheid belemmert, is het belangrijk niet zomaar te geloven wat je hier leest. Het Boeddhisme een ervaringsweg en dingen die je zelf ervaren hebt, inzichten die je zelf verworven hebt, betwijfel je niet. Om deze ervaring en deze inzichten te verwerven, is het belangrijk bij het begin te beginnen, bij de eerste volmaaktheid, de volmaaktheid van vrijgevigheid. Het Boeddhistische pad is geen consumptieartikel dat je snel even tot je kunt nemen.

Ondermijnende factoren

Naast de hierboven beschreven obstakels, zijn er nog meer ondermijnende factoren voor de ontwikkeling van resoluut voornemen:

• luiheid of traagheid van de geest
• uitstellen
• verlangen naar afleiding

Houdt er rekening mee dat zodra je resoluut voornemen als volmaaktheid wilt gaan ontwikkelen, dit een confrontatie met jezelf kan worden: je beslist een vooraf vastgestelde tijd te mediteren en dan begint het. Alles kriebelt, jeukt, je benen doen pijn, het is te koud of het is te warm. Hoe resoluut is je voornemen?

Bekrachtiging

Resoluut voornemen is de volmaaktheid die ontwikkeld wordt na de volmaaktheid van waarheidslievendheid, want resoluut voornemen bekrachtigt de volmaaktheid van waarheidslievendheid. Dat betekent niet dat resoluut voornemen krampachtig moet worden, altijd uitersten vermijden.

Oorzaak

De oorzaak van resoluut voornemen is het besef dat het nodig is de volmaaktheden te ontwikkelen en het resultaat is evenwichtigheid.