Joods Nederland: Joods godsdienstige organisaties

Ondanks de verschrikkingen van de Holocaust wist Joods Nederland zich langzaam weer te herstellen. Een klein aantal vooroorlogse organisaties herstelden zich. Ook ontstonden er nieuwe bewegingen en groeperingen. Wat betreft Joodse godsdienstige organisaties zijn er een aantal verenigingen van vooral Oost-Europese oorsprong. Daarnaast bestaan er drie zogenaamde kerkgenootschappen. Dit zijn: het Nederlands-Israëlitisch kerkgenootschap, het Portugees-Israëlietisch Gemeenschap, het Nederlands Verbond voor progressief Jodendom. Zij houden zich bezig met sjoeldiensten en zijn actief op pastoraal, sociaal, cultureel en educatief terrein. Er is veel aandacht voor de Joodse jeugd. Verder zijn er twee kleine Joodse gemeentes: Beit HaChidush en Masorti Nederland.

Het Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap – NIK

algemene gegevens

• Houdt zich bezig met: Joodse religie, cultuur, educatie, geestelijke verzorging, zorg voor begraafplaatsen, jeugd- en jongerenwerk, publicatie van Joodse boeken en, radio- en tv-uitzendingen (Joodse Omroep), het beheren van een website, aangelegenheden op het gebied van representatie en belangenbehartiging.
• website: http://www.nik.nl/

Ashkenazisch orthodoxe Joodse gemeenten

Het NIK is veruit de grootste Joods religieuze organisatie in Nederland. Bij het NIK zijn verschillende orthodoxe gemeenten aangesloten. De bekendste is de Joodse Gemeente Amsterdam die acht synagogen onder haar beheer heeft waarvan twee in Amstelveen. Verder zijn er gemeentes in o.a. Den Haag, Rotterdam, Utrecht, Amersfoort, Enschede, Bussum en Maastricht. Slechts een klein aantal leden van de orthodoxe gemeente leeft strikt halachisch. Een aantal gemeenten hebben één of twee eigen rabbijnen. Zij geven cursussen, houden toezicht op het kasjroet, nemen halachische beslissingen, voltrekken huwelijken, etc . Voor gemeenten die geen eigen rabbijn hebben is er het Interprovinciaal Opperrabbinaat. Rabbijnen hebben onderling contact via het Nederlands College voor Rabbinale Zaken dat ook als adviesorgaan functioneert.

De Portugees-Israëlitisch Gemeenschap – PIG

Sefardisch orthodoxe Joodse gemeenten

De Portugees-Israëlietische Gemeenschap van de Sefardische Joden heeft slechts drie synagogen. Twee staan in Amsterdam. De grote Esnoga is wereldberoemd en trekt ook veel toeristen. In Amstelveen is nog een kleine snoge. De PIG heeft ook een wereldberoemde bibliotheek: Ets Haim – Livraria Montezinos. De Nederlandse rabbijnen zijn aangesloten bij the Conference of European Rabbis (CER) en the Rabbinical Centre of Europe (RCE), allebei gevestigd in Brussel.

Het Nederlands Verbond voor Progressief Jodendom

liberaal-Joodse gemeenten

Het progressief Jodendom kent tien liberaal Joodse gemeenten: Amsterdam, Den Haag, Heerenveen, Rotterdam, Utrecht, Gelderland, Twente, Brabant, Noord-Nederland en Flevoland. Slechts in een aantal van deze gemeenten wordt elke vrijdagavond en sjabbat-morgen diensten gehouden. In andere gemeenten vinden die minder vaak plaats. De rabbijnen hebben zich georganiseerd in het College van rabbijnen van het Nederlands Verbond voor Progressief Jodendom. De liberaal-Joodse gemeenten zijn aangesloten bij de World Union for Progressive Judaism in Jeruzalem. Veel rabbijnen zijn ook lid van de Central Conference of American Rabbis.

Overig: Beit HaChidush, Masorti Nederland en Monthly Minyan

Beit HaChidush

Dit is een progressieve gemeente die zich baseert op het Amerikaanse reconstructionistisch Jodendom en het Brits Liberale Jodendom. Ook zijn er invloeden van humane en liberale Jodendom. Het progressieve karakter uit zich o.a. in het accepteren van zogenaamde vader Joden, homoseksualiteit (meedoen met Gay Pride Parade) en vrouwelijke rabbijnen. Diensten worden in de Uilenburger Synagoge gehouden.

Masorti Nederland

Dit zijn conservatieve Joden. Er is slechts één gemeente in Nederland (Almere-Weesp) waar sjoeldiensten gehouden worden.

Monthly Minyan

Deze Joden willen een brug slaan tussen Joden met verschillende tradities. Zij komen maandelijks bijeen voor gebed, leren, zang en (koshere) maaltijd. Ze associëren zich niet met een kerkgenootschap of gemeente.

OJEC – Overlegorgaan Joden en Christenen

Dit orgaan (dat verder niet specifiek Joods is) heeft als doel de vertrouwensrelatie tussen Joden en christenen te bevorderen. De drie grote Joodse kerkgenootschappen zijn hierbij aangesloten. Van christelijke zijden doen katholieken en protestanten mee. OJEC is lid van de International Council of Christians and Jews.

Lees verder

• Boekrecensie: Joods leven in Nederland – Van der Goot e.a
• Boekrecensie: Het verval – Manfred Gerstenfeld
• Joods Nederland: maatschappelijk, gezondheid en pers
• Joods Nederland: onderwijs - Cheider, Rosj Pina, Maimonides
• Joods Nederland: onderwijs, jeugd, cultuur en sport