MBTI: revolutie binnen de psychologie, of niet?

De Myers-Briggs Type Indicator, afgekort tot de MBTI, is bestemd voor het determineren van hoe een individu omgaat met de wereld om zich heen. Hierbij wordt er o.a. gekeken naar de mate van contactlegging, hoe het individu informatie vergaart en hoe het beslissingen maakt. Bepaalde bedrijven maken tevens gebruik van het de MBTI om een beter beeld te kunnen creëren van hun werkgevers. Echter is niet iedereen even onder de indruk van deze wijze van persoonlijkheidsindicatie. In hoeverre is de MBTI aldus een standvastig systeem? Stel: er zijn vier mensen gestrand op een onbewoond eiland. In het begin is er onderling volop paniek, maar na een periode van speuren vindt men voldoende middelen om een potentiële ontsnapping te kunnen maken. Het probleem is nu echter, dat elke persoon weer een andere visie heeft ter ontvluchting van het eiland. Twee mensen debateren hardhandig met elkaar over wat de beste mogelijkheid is. De derde persoon geeft tussen het debat door nog kritiek en kans op realisatie van de ideeën op technisch vlak. En de vierde persoon bevindt zich op een afstand van de andere drie, blijft in zichzelf gekeerd en zoekt zelf verder naar een oplossing.

Deze situatie beschrijft de verschillende karakteristieke eigenschappen onder de personen. De een houdt bijvoorbeeld meer van debatteren en het verkrijgen van feedback van anderen; de ander is observerender ingesteld en probeert op deze wijze informatie te verkrijgen. Maar hoe kunnen deze karaktertrekken worden beschreven? Dit was een van de kwesties waar Katharine Cook Briggs een verduidelijking op wilde geven. Sinds haar 26ste levensjaar hield ze zich bezig met de studie naar persoonlijkheidsverschillen. Na haar dood in 1940 ontwikkelde haar dochter, Isabel Briggs Meyers, het door haar moeder gecreëerde indelingsconcept door tot een hedendaagse persoonlijkheidstypering die bekend staat tot de MBTI.

De MBTI-theorie: lettercodes

Lettercodes

De MBTI is gebaseerd op vier persoonlijkheidscategorieën omtrent het individu: interactie met de wereld om zich heen (Introvert, I vs. Extrovert, E), hoe en wat voor soort informatie wordt vergaard (Intuition, I vs. Sensing, S), hoe beslissingen worden gemaakt (Thinking, T vs. Feeling, F) en wat voor houding er wordt aangenomen tegenover de wereld om zich heen (Judging, J vs. Perceiving, P). In onderstaande tabel staan deze persoonlijkheidskenmerken nader toegelicht.

Vorming persoonlijkheidstypes

Uit de combinatie van elk dominante persoonlijkheidskenmerk uit de vier persoonlijkheidscategorieën kan men aldus het persoonlijkheidstype formuleren. Dit gebeurt in de volgorde van I/E, S/N, T/F, J/P. Dus stel dat men als dominant persoonlijkheidskenmerk E, S, F en P heeft, wordt het persoonlijkheidstype ESFP. Zijn de dominante persoonlijkheidskenmerken I, N, T, J, dan volgt als dominante persoonlijkheidstype INTJ. Is een persoonlijkheidskenmerk niet duidelijk of onbepaald, geeft men dit meestal aan met een 'x' op die plaats. Dus stel dat bij een persoon, I, N en P dominant zijn maar aldus niet bekend is of deze persoon dominant T of F is, wordt de typering INxP.

Elke persoonlijkheidstype heeft weer een andere samenstelling van karakteristieke eigenschappen en aldus weer andere kenmerken. Zo zijn ESTJ's, generaliserend gezegd, toegewijd, hebben ze een vrij sterke wil en houden ze van een goede organisatie, en zijn INFP's vrij gepassioneerd en creatief.

Accuratie van de verkregen MBTI-testresultaten

Scepticisme

Echter is de MBTI deels relatief en aldus te nemen met een korreltje zout. Allereerst kan men denken aan de kwantitatieve scores voor persoonlijkheidstesten; een score van 95% T over 5% F is bijvoorbeeld significant groter dan 51% T over 49% F. Alsnog wordt deze persoon, ook in het laatste geval, gerekend tot het dan dominante T-type, terwijl het verschil dan veel kleiner is. Want had men dan iets meer F-antwoorden gegeven dan T-antwoorden, zou men hierbij tot de F-type worden getypeerd (terwijl het in het eerste geval veel lastiger is). Daarnaast kan elke MBTI-test weer een andere uitkomst bieden, omdat de beoordeling naar persoonlijkheidskenmerken middels de vragen op een andere manier wordt voltrokken. Tevens kan een resultaat voor een persoonlijkheidsindicatie met de tijd doorveranderen, omdat de MBTI-testvragen hiervoor gebaseerd zijn op hoe men reageert en/of omgaat met de naaste omgeving op een gegeven moment. Aldus is te zeggen dat het resultaat niet altijd even standvastig is. Daarnaast kunnen de typeringen deels overhaast generaliserend werken. Omdat het dominante persoonlijkheidstype bijvoorbeeld INTP is, betekent het nog niet dat men daadwerkelijk geïnteresseerd hoeft te zijn in de wiskunde en/of natuurwetenschappen. De MBTI geeft aan in welke dominante mate men omgaat met de vier gegeven categorieën, maar uiteindelijk kent iedereen zijn/haar eigen persoonlijkheid. Zo kunnen twee ENTJ's bijvoorbeeld dezelfde dominante karakteristieke eigenschappen bezitten volgens de vier categorieën, maar uiteindelijk kunnen de interesses (evenals de mate hiervan) onderling verschillen.

De andere kant van het spectrum

Daarentegen zegt het merendeel, onder andere op sites zoals 16personalities.com, dat het aangeschreven persoonlijkheidstype volgens de MBTI, ondanks de generalisaties, wel relatief goed of zelfs beter dan verwacht past. Hierbij wordt tevens het eventueel afwijken van een persoonlijkheidstype door de tijd heen wel erkend, mede door factoren zoals lifestyle-veranderingen (te denken valt aan veranderingen in de omgeving zoals werk, waarbij men wordt geacht een bepaalde houding aan te nemen of bepaalde persoonlijkheidskenmerken meer te gebruiken dan andere). Indien men zich geregeld blijft testen door de tijd heen, kan er op deze wijze een beter beeld worden geschapen wat het dominante, consistentere personaliteitstype en kunnen eventuele afwijkingen hiertussen beter worden verklaard en/of aangetoond. Zelfreflectie kan tevens een betere uitkomst bieden doordat de persoon zich bewuster wordt van waarom de afwijkingen zijn ontstaan.

Conclusie

Ondanks dat de determinatie van het persoonlijkheidstype deels relatief en niet altijd even waterdicht is, kan de MBTI tot op bepaalde hoogte wel een aardige determinatie van een persoonlijkheidstype geven. De correctheid voor dit persoonlijkheidstype kan waarschijnlijker worden gemaakt door het door de tijd heen herhaald uitvoeren van de test, en bij eventueel ontstane afwijkingen, na te gaan middels onder meer zelfreflectie waar deze afwijkingen aan zullen hebben gelegen.