Israëls nederzettingen: doelstellingen van Zionisme

Sinds het begin van de Galoet (Diaspora) vanaf het jaar 70 van de gewone jaartelling bestaat het verlangen bij Joden om terug te keren naar het Land Israël (Erets Jisraeel). Maar pas in de 19de eeuw is er sprake van Joods nationalisme. Dit leidt tot het ontstaan van een Zionistische beweging dat streeft naar de vorming van een Joodse Staat (Medinat Jisraeel) in het Land Israël. In dit artikel aandacht voor de doelstellingen van het Zionisme.

Zion en het Zionisme

De term zionisme is afgeleid van Zion. Zion is de naam van één van de bergen waarop Jeruzalem gebouwd is. Veelal slaat de term Zion echter op de stad Jeruzalem of zelfs geheel Israël. In de moderne tijd wordt de term zionisme gebruikt in de zin van het streven van Joden om terug te keren naar Palestina (het Land Israël), dat door Zion wordt gesymboliseerd.

Verklaring opkomst Zionisme

Er is een aantal oorzaken, veelal kenmerkend voor de 19de eeuw, die de opleving van het Joods nationalisme verklaren:

• Vele Europese volkeren verwerven nationale onafhankelijkheid, ook Joden gaan op zoek naar vervulling van hun idealen;
• Stimulatie door het kolonialisme in de 19de eeuw van Europese immigranten in niet-Europese landen;
• Emancipatie/integratie van Joden in de Europese samenleving gedurende de tweede helft van de 19de eeuw verloopt niet volgens verwachting. Er zijn vele pogroms vooral in Oost-Europa;
• Het Joodse verlangen naar Israël komt voor in de Joodse gebeden.

Bilu-organisatie

De beslissende betekenis voor het ontstaan van het Zionisme als beweging van het gehele Joodse Volk zijn de Russische pogroms van 1881. Talloze Chibbat Zion (liefde voor Zion) groepen ontstaan in Rusland. De Bilu-organisatie is wel de belangrijkste met als doel de politiek-economische en nationaal-geestelijke opleving van het Joodse Volk in Erets Jisraeel. De beweging faalt echter door organisatorische problemen.

Politiek Zionisme en praktisch Zionisme

Na organisatorische fouten van de Bilu-beweging wordt in 1897 de Zionistische Wereld Organisatie (ZWO) door Theodor Herzl opgericht tijdens het Eerste Zionistische Congres in Bazel. Herzl streeft naar politiek Zionisme. Dit houdt in dat de Zionistische leiders verscheidene regeringen uitnodigen om grondgebied ter beschikking te stellen voor een Joodse Staat. Er ontstaan verschillende opties zoals bijvoorbeeld het Britse protectoraat Oeganda. Maar tijdens het Zionistisch Congres van 1907 komt men overeen dat Palestina de enige plek is waar het zionisme gerealiseerd zou kunnen worden. Na dit besluit neemt het praktisch Zionisme de overhand. Dit Zionisme streeft naar daadwerkelijke kolonisatie door middel van grondaankoop.

Agrarische kolonisatie

Het ideaal van de praktisch Zionisten is om door middel van agrarische kolonisatie Palestina te heroveren. Deze gedachte sluit aan bij de ideeën en principes van de Poale Zion beweging, de Sociaal Democratische Joodse Arbeiders Partij. De in 1906 opgerichte Poale Zion brengt het Zionisme en het socialisme in een synthese samen. De aandacht wordt gericht op 'verovering van de bodem' (agrarische kolonisatie) en op 'verovering van arbeid' (het weren van Arabische arbeidskrachten in de Joodse gebieden vanwege de onveiligheid; Joden werden door Arabieren vermoord).

verovering van de bodem (agrarische kolonisatie)

Er zijn een tweetal redenen voor agrarische kolonisatie:

1. Eind 19de en begin 20ste eeuw is landbouw nog verreweg het meest stuwende bestaansmiddel;
2. Er bestaat een anti-urbane houding: de Zionisten willen een volledige breuk met het vrijwel geheel geürbaniseerde Jodendom in de Galoet (Diaspora).

Belangrijk bij de rurale kolonisatie is de groepsvorming en groepsactie. Hiermee kan, onder leiding van een aantal ervaren pioniers, het tekort aan landbouw technische kennis van de meeste immigranten gedeeltelijk worden ondervangen.

verovering van arbeid (weren Arabieren vanwege onveiligheid)

Arabische arbeidskrachten worden geweerd vanwege onveiligheid. Joden worden door Arabieren vermoord. Tevens benadrukt men het typisch socialistische standpunt om in Palestina een Joodse arbeidersklasse te vormen, die als basis voor een Joodse Staat primair de vorm zou moeten krijgen van een boerenstand.

Meerderheid van immigranten kiest voor steden

Het is echter een minderheid die een samenleving tracht te stichten waarin de droom van de nationale wedergeboorte en de sociale revolutie naar zionistische-socialistische principes werkelijkheid zal worden. De meerderheid van de immigranten zoekt haar heil in de steden. Toch spelen de agrarische nederzettingen een belangrijke ideologische en politieke rol omdat ze daarmee een aantal doeleinden proberen te verwezenlijken:

• Rurale nederzettingen bepalen de vorming van de Joodse Staat;
• Rurale nederzettingen spelen een belangrijke rol wat betreft veiligheid en defensie van het land;
• Rurale nederzettingen weten door middel van vraag en aanbod van primaire goederen en diensten de bestaansbasis van de stedelijke Joodse bevolking te garanderen;
• De Zionistische leiders weten hun idealen over te dragen op de Jisjoev (lokale Joodse bevolking) en de latere immigranten (met uitzondering van de Duitse Joden die nauwelijks integreren).

Lees verder

• Geografie Israël: Startpagina - Geografie Israël (special)
• Israëls nederzettingen: historische ontwikkeling 1881-1948
• Israëls nederzettingen: ruimtelijke ontwikkeling 1881-1948
• Israëls nederzettingen: historische ontwikkeling 1949-1966
• Israëls nederzettingen: ruimtelijke ontwikkeling 1949-1966
• Israëls nederzettingen: historische ontwikkeling vanaf 1967