Complimenten geven, hoe doe ik dat?

Een compliment hebben we allemaal van tijd tot tijd nodig en het geven van complimenten voelt voor de meeste mensen prettiger en opbouwender dan negatieve kritiek geven. Wie wil er immers niet gewaardeerd worden? We maken allemaal weleens fouten maar de bedoeling is meestal goed. De beste manier om iemand te motiveren, is complimenten geven. Je laat dan ook merken dat je betrokken bent en dat je aandacht hebt voor die persoon. Vooral bij de opvoeding is dit ook erg belangrijk.

Is het geven van complimenten wel altijd prettig en motiverend?

Sommigen vinden complimenten geven erg Amerikaans, anderen dat het overdreven en onoprecht is en dat ze wantrouwig worden als ze een compliment krijgen. ("Wat wil hij van me gedaan krijgen?") Weer anderen vinden het vervelend om een compliment te krijgen, omdat dat hun het gevoel geeft dat de ander zich boven hen plaatst. ("Wie denkt hij wel te zijn,om mij te zitten beoordelen?")

Wie hebben er nou gelijk: BEIDEN: Complimenteren kan zowel waardevol, als nadelig zijn. Het ligt er net aan onder welke omstandigheden de complimenten worden uitgevoerd en of deze vaardig worden uitgevoerd.

Eerst een paar nadelen van verkeerd complimenteren:

Een eerste voorbeeld: comlimenten geven voor het uitvoeren van een simpele taak. Dit kan iemand het gevoel geven dat er weinig van hem verwacht wordt. Een tweede voorbeeld is dat wanneer je maar genoeg vertelt aan iemand dat hij goed is, dit kan leiden tot spanning en faalangst. Het werkt als een soort verlamming. Een volgend voorbeeld is het overcomplimenteren: Het steeds maar positief blijven reageren, zelfs als gedrag of prestaties slecht zijn. Dit ondermijnt het leren en presteren, omdat er nuttige en kritische feedback aan ontbreekt. Het bouwt niet op om verder te presteren.

Procescomplimenten werken beter dan complimenten over een eigenschap van een persoon:

In het boek "Improving Academic Achievement" van Carol Dweck staat een hoofdstuk geschreven met als titel: "Messages that motivate". Hier staat beschreven wat er bedoeld wordt met "fixed mindset" en groeimindset. Mensen met een fixed mindset zien intelligentie als een soort vastliggende eigenschap, wat je nou eenmaal wel hebt en dat je die niet kunt veranderen. Mensen met een groeimindset zien intelligentie als ontwikkelbaar. Het presteren wordt dan als een soort inspanning gezien.

Hieronder een tabel:
fixed mindsetgroeimindset
Wat wil de student bereiken?Intelligent overkomen zelfs als dat ten koste gaat van leren en het aangaan van uitdagingennieuwe dingen leren zelfs als die moeilijk of riskant zijn
Hoe wordt inspanning gezien?Als een indicatie van een lage intelligentieAls een indicatie van geringe inspanning of een slechte strategie
Kenmerken reactie na tegenslag of falenMinder inspanningMeer inspanning
Zelf ondermijnende defensiviteitHoog: niet bereid om eigen onwetendheid onder ogen te zien en mislukking te riskerenLaat: gretig om te leren en open voor feedback over fouten
Presteren na tegenslagVerslechterdGelijk of verbeterd

Hierwordt dus duidelijk dat de groeimindset in vele opzichten aantrekkelijker is dan de fixed mindset. Vervolgens wordt in het boek uitgelegd welke rol leraren en ouders kunnen spelen bij het aanleren van een groeimindset bij kinderen. In het bijzonder wordt ingegaan op de rol van complimenteren. Zij praat over twee manieren: Procescomplimenteren en eigenschapscomplimenteren.

Bij procescomplimenteren prijs je voor een goede inspanning of effectieve aanpak. Bij eigenschapscomplimenteren geef je complimenten over een vastliggende kwaliteit: iets wat b.v. het kind al kán: "Je hebt het goed gedaan, je moet wel erg slim zijn!"

De tabel hieronder laat verschillende effecten zien van de bovengenoemde twee stijlen van complimenteren:
Complimenteren over eigenschappenComplimenteren over inspanning: Strategieën
Impact op hoe het king de eigenschap zietAls onveranderbaar of je bent ergens goed in of je bent het nietAls ontwikkelbaar: presteren is een kwestie van inspanning en/of effectieve strategieën
Tevredenheid na succesHoogHoog
reactie op uitdagingenVermijdingEnthousiast
Tevredenheid na moeilijkheden of falenLaagHoog
Volharding na moeilijkheden of falenLaagHoog
Defensiviteit na moeilijkheden of falenHoogLaag
Presteren na moeilijkheden of falenVerslechterdVerbeterd

Praktische tips om effectief complimenten te geven:
  • Complimenteren over eigenschappen werkt dus nadeliger dan procescomplimenteren:
  • Complimenteer mensen/kinderen niet alleen om wat ze doen
  • Complimeteer zo specifiek mogelijk, niet lukraak.
  • Geef geen onwaarachtige complimenten
  • Vermijd complimenten die concurrentie in de hand werken
  • Geef complimenten over wat belangrijk is voor de ander. Complimenten moeten aanwijzers zijn van oplossingen. Het moet gekoppeld zijn aan het doel van de ander en als coach/opvoeder moet je weten dat het vooruitgang moet zijn in de richting van het doel.
  • Gebruik het complimenten ABC: De A (Accurraat) : het compliment moet verwijzen naar iets dat echt gebeurd is en dat de gecomplimenteerde echt heeft gedaan. De B (Believable): het compliment moet realistisch zijn en niet overdreven. De C (Constructive): het compliment moet verwijzen naar het doel van de persoon en het moet bruikbaar zijn om stappen vooruit te zetten.
  • Vragend complimenteren, b.v."hoe heb je het voor elkaar gekregen, om dit zo snel af te hebben?" Je activeert daarmee de ander, je daagt hem uit tot verdere prestaties.

Als u wilt complimeteren: doe het dan oprecht en gemeend en complimenteer over iets waarvan u weet dat het belangrijk en opbouwend is voor de ontvanger. Richt de complimenten op het gedrag in plaats van op de eigenschappen van de persoon. Bij voorkeur een complimenteuze vraag stellen, zodat de ander geprikkeld wordt om verder actie te ondernemen en te presteren.
© 2009 - 2024 Ritepetiet, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Hoe geef ik goede complimenten?Hoe geef ik goede complimenten?Complimenten geven heeft een positieve invloed op motivatie en de zelfbeleving van kinderen. Maar sommige complimenten k…
Zeg "Dank je wel", en lach!Zeg "Dank je wel", en lach!Op 1 maart is het nationale complimenten dag. De dag gewijd aan het geven van complimenten, om een ander te zeggen hoe g…
Waarom we niet kunnen omgaan met complimentenWaarom we niet kunnen omgaan met complimentenHoewel de meeste mensen genieten wanneer ze complimentjes ontvangen hebben sommigen heel wat problemen om hiermee om te…

Verstand van preventiebeleidVerstand van preventiebeleidPreventie is een belangrijke schakel in het integraal veiligheidsbeleid. Preventiebeleid is echter weerbarstig. Veel nie…
Hoe en wanneer beëindig je een vriendschapHoe en wanneer beëindig je een vriendschapIedereen heeft te maken met vriendschap, we gaan gedurende ons leven vriendschappen aan en vriendschappen verdwijnen ook…
Bronnen en referenties
  • Carol Dweck, "Messages that motivate". Verzamelde artikelen over motiveren en complimenten geven.
Ritepetiet (5 artikelen)
Gepubliceerd: 24-01-2009
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Sociaal
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.