Respijtzorg of vervangende mantelzorg

Respijtzorg of vervangende mantelzorg Om als mantelzorger niet overbelast te raken is er respijtzorg. Hierbij is er de mogelijkheid om af en toe de zorgtaken over te dragen aan iemand anders, dit noemen we vervangende mantelzorg. Er is een groot aanbod aan respijtzorg dat is afgestemd op de persoonlijke situatie van iedere zorgvrager. In de Wmo en de Wlz is opgenomen dat gemeentes de taak hebben om mantelzorgers en vrijwilligers ondersteuning te bieden.

Overdragen zorgtaken

Een mantelzorger zorgt voor iemand in zijn of haar omgeving. Dan kan het gaan om een partner die chronisch ziek is, een kind met een beperking of een hulpbehoevende vader of moeder. Om dit vol te kunnen houden is het nodig om af en toe de zorgtaken over te dragen aan iemand anders. In dat geval kan er een beroep worden gedaan op respijtzorg.

Mantelzorger

Bij respijtzorg kunnen mantelzorgers hun verantwoordelijkheden tijdelijk overdragen aan iemand anders zodat ze zelf een kleine adempauze hebben. Onze samenleving kan niet zonder mantelzorgers, want mantelzorg beslaat een kleine driekwart van alle zorg. De gedachte achter respijtzorg is dat mantelzorgers soms een fulltime job hebben aan het verzorgen van familieleden en het noodzakelijk is dat zij af en toe afstand kunnen nemen van die verantwoordelijkheid om niet overbelast te raken. Er is een groot aanbod aan respijtzorg zodat deze vervangende zorg kan worden aangepast aan de beperkingen van de zorgvrager en aan zijn of haar leeftijd en leefwijze. In de Wmo 2015 (Wet maatschappelijke ondersteuning) en in de Wlz (Wet langdurige zorg) is opgenomen dat gemeenten meer aandacht moeten hebben voor de ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers.

Bron: S.J. de Waard, Wikimedia Commons (CC BY-2.5)Bron: S.J. de Waard, Wikimedia Commons (CC BY-2.5)

Respijtzorg of vervangende mantelzorg

Buitenshuis

  • cliënt kan gebruikmaken van dagopvang
  • logeren in een logeerhuis of verblijven op een zorgboerderij
  • de zorgvrager kan verblijven in een gastgezin
  • tijdelijk verblijven op een vakantiepark
  • verblijven in een zorghotel
  • tijdelijk verblijven in een verzorgingshuis of verpleeghuis

Op een zorgboerderij kunnen zorgvragers een aangepaste dagbesteding vinden of meewerken op de boerderij. Een andere mogelijkheid is een logeerhuis waarbij men kan verblijven in een huiselijke omgeving voor gehandicapte volwassenen of kinderen, dementerende mensen of kinderen met autisme, ADHD of aanverwante stoornis. Als zorg in groepsverband niet geschikt is omdat het om jonge kinderen gaat, dan kan er ook worden gelogeerd in een gastgezin.

Verschillende vakantieparken beschikken over aangepaste bungalows met zorg. Dat geldt ook voor een zorghotel waar mensen kunnen herstellen van bijvoorbeeld een operatie voordat ze naar huis gaan of uit kunnen rusten in een comfortabele omgeving. Dat laatste is ook mogelijk in een verzorgingshuis of verpleeghuis.

Respijtzorg of vervangende mantelzorg

Binnenshuis

Vervangende hulp aan huis, waarbij de hulp een vrijwilliger kan zijn, een familielid of een beroepskracht:
  • geen structurele hulp, zoals in de vakantie
  • structurele hulp, zoals een dagdeel in de week of elke maand een heel weekend

Bij vervangende hulp aan huis moet u denken aan verpleging, persoonlijke- en huishoudelijke verzorging en gespecialiseerde verzorging en/of verpleging.

Vakantie

Als mantelzorger en zorgvrager samen op vakantie gaan kan de zorg worden geleverd door een beroepskracht.

Uit welke taken kan respijtzorg bestaan?

  • ondersteuning bieden bij de dagopvang
  • zorgen voor vervoer van en naar de opvang
  • als oppas fungeren
  • wassen en aankleden zorgvrager
  • het geven van medicijnen
  • de wacht houden bij een terminale patiënt
  • koken in logeerhuis/hospice
  • wandelen met de zorgvrager

Dit zijn voorbeelden van taken waaruit respijtzorg kan bestaan. Uiteraard zijn er meerdere mogelijkheden op te noemen en betreft het alle taken die de respijtzorger overneemt van de mantelzorger.

Instanties die de respijtzorg betalen

Soms kost respijtzorg niets, bijvoorbeeld als het om vrijwilligers gaat, maar als er sprake is van gemaakte kosten kan de mantelzorger die kosten soms terug krijgen:
  • uit de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning); met de verandering van de Wmo in 2015 hebben de gemeentes de plicht gekregen om mantelzorgers te ondersteunen. Respijtzorg valt hier ook onder. Voorwaarde is wel dat de zorgvrager ondersteuning krijgt vanuit de Wmo. Is dat laatste het geval dan kan de mantelzorger de vervangende zorg aanvragen bij de gemeente van de zorgvrager. In sommige gevallen wordt hiervoor een eigen bijdrage gevraagd, dit is per gemeente verschillend.
  • uit de Wlz (Wet langdurige zorg); als de zorgvrager zorg krijgt vanuit de Wlz kan de mantelzorger een zorgindicatie aanvragen bij het CIZ, dit is het Centrum Indicatiestelling Zorg. Hiervoor moet men een eigen bijdrage betalen die afhankelijk is van inkomen en vermogen.
  • via de zorgverzekeraar; respijtzorg wordt door sommige zorgverzekeraars volledig of gedeeltelijk vergoed als er sprake is van een aanvullende verzekering. Hiervoor kunt u het beste het vergoedingenoverzicht van uw zorgverzekeraar raadplegen.
  • vanuit de PGB (persoonsgebonden budget).
  • uit de Jeugdwet; kinderen met een beperking, aandoening of stoornis kunnen gebruikmaken van logeeropvang in een instelling. De ouders of verzorgers kunnen hiervoor een aanvraag indienen bij de gemeente.

Als u meer wilt lezen over respijtzorg kunt u kijken op Mantelzorg.nl.
© 2016 - 2024 Molleke, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Mantelzorg en mantelzorgcomplimentMisschien ken je iemand in je omgeving die mantelzorg verzorgt. Deze persoon levert dan onbetaalde zorg voor zieke famil…
Mantelzorg en Dag van de MantelzorgMantelzorg en Dag van de MantelzorgMiljoenen mensen zorgen, zonder dat ze er voor betaald worden, voor evenzovele aan bed gekluisterde, gehandicapte en hul…
Mantelzorgdag, ieder jaar op 10 novemberMantelzorgdag, ieder jaar op 10 novemberIn Nederland zijn er meer dan 2,5 miljoen mantelzorgers en deze worden jaarlijks in het zonnetje gezet en wel op 10 nove…
Mantelzorg mag niet leiden tot een dreigende burn-outMantelzorg mag niet leiden tot een dreigende burn-outMantelzorg. Er wordt steeds meer over gepraat, maar daarbij wordt de grootste groep mensen vergeten. Mantelzorgers voor…

Wat is eerwraak en hoe is het ontstaan?Eerwraak is een fenomeen waarbij een familielid de 'eer van de familie' wil herstellen door de persoon die de eer van de…
De kenmerken en het belang van een sociaal netwerkDe kenmerken en het belang van een sociaal netwerkHet hebben van een sociaal netwerk is belangrijk om je sociale identiteit te ontwikkelen. Een sociaal netwerk kan omschr…
Bronnen en referenties
  • https://www.mezzo.nl/pagina/voor-professionals/thema-s/ondersteuning-op-maat/vervangende-zorg-of-respijtzorg
  • https://www.mantelzorg.nl/alles-over-respijtzorg/?gclid=EAIaIQobChMIjru9_a7M6gIVT-J3Ch2VYAMMEAAYAiAAEgIlBfD_BwE
  • http://www.respijt.nl/site/page.php?p=2&PHPSESSID=8e15878fb0041ff276f85d0cc127a856
  • https://www.movisie.nl/artikel/kortdurend-verblijf-krijgt-vorm-respijtzorg
  • Afbeelding bron 1: S.J. de Waard, Wikimedia Commons (CC BY-2.5)
Molleke (292 artikelen)
Laatste update: 01-09-2020
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Sociaal
Bronnen en referenties: 5
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.