Wat is pesten en welke gevolgen kan het hebben?

Pesten heeft een grote impact op jonge kinderen. Zo blijkt uit een onderzoek uit Amerika en Groot-Brittannië dat gepeste kinderen vijf keer meer kans hebben op het ontwikkelen van psychische problemen. Dit in tegenstelling tot kinderen die een mentale of fysieke mishandeling ondergingen. Pesterijen blijven een groot probleem binnen scholen, verenigingen en organisaties.

Definitie van pesten

Voor wat duidelijkheid te scheppen, kan men volgende omschrijving geven aan pesten. Pesten wordt gedefinieerd als het blootstellen van een persoon aan ongewilde handelingen door één of meerdere personen. Meestal gebeurt dit herhaaldelijk en kan dit zeer lang aanslepen, meestal tot men er effectief tegen handelt en de pester gestraft wordt. Deze negatieve handelingen zijn gericht op het toebrengen van een behoorlijk ongemak bij het kind. Pesten kan op een directe manier gebeuren, waarbij men het kind buitensluit en niet laat meedoen. Indirect daarentegen betreft het roddelen over of geheimen verklappen. Deze laatste twee brengen voornamelijk een ongelijke machtsrelatie, waarbij de pester uiteraard de macht heeft over de gepeste.

Hoe herken ik pesterijen

Op school of bij jeugdverenigingen

Een kind dat gepest wordt zal het eerst proberen te ontlopen, wat opvalt in bijvoorbeeld de pauze doorbrengen op de wc. Indien het zo ver oploopt, zal het kind niet meer naar school durven gaan of in het ergste geval niet meer uit huis. Het kind zal ’s morgens aangeven dat het zich niet lekker voelt om naar school te gaan. Vaak durft het kind er niet over te praten met hun ouders of leraren, omdat het denkt dat het dan alleen maar erger wordt, omdat de pester dan mogelijk een reden zou hebben om extra te pesten. Indien je als gezagdrager van een kind, hiermee bedoelt men ouder, leerkracht of monitor in een jeugdbeweging, opmerkt dat er problemen zijn, probeer dan in alle rust en sereniteit het probleem te bespreken en te zoeken naar oplossingen.

Op het werk

Pesterijen beperken zich zeker niet tot school alleen en het gebeurt ook nog onder volwassenen. Om pestgedrag op de werkvloer op te lossen is het noodzakelijk om hierover een open communicatie te hebben als volwassenen. Praat er eerst over met de pestkop zelf. Indien dit niet werkt, spreek dan je chef of iemand van het hoger management aan. Belangrijk voor mensen met een bepaalde verantwoordelijkheid naar de ondergeschikten toe is om je werkmensen te kennen en te observeren. Zo kan er snel ingegrepen worden indien plagerijen escaleren.

Omstaanders

Vaak is het als omstaander al niet gemakkelijk om te weten hoe je te gedragen wanneer je pesterijen opmerkt. Van het ene moment op het andere beginnen er twee stemmetjes in je hoofd te discussiëren met elkaar. De tweestrijd is meteen duidelijk. Help ik de persoon die gepest wordt, terwijl ik dan het risico loop om zelf slachtoffer te worden van de pesterijen, of negeer ik het hele gebeuren alsof mijn neus bloedt om mezelf te vrijwaren van alle problemen. Meestal vergeet men het begrip 'unanimiteit'. Het is zeker niet goed te keuren om het slachtoffer niet te helpen, dus waarom niet als unaniem persoon de leerkrachten of het afdelingshoofd op het werk inlichten met de feiten zoals deze zich voordoen? Het antwoord op deze vraag is van morele aard, maar kan wel een wereld van verschil betekenen voor slachtoffers van pestgedrag en kan uiteindelijk het aantal pesterijen misschien doen afnemen.

Consequenties

Desalniettemin wordt pesten vaak onderschat in onze samenleving. Na loop van tijd zal het kind zich beter gaan voelen, maar schijn bedriegt! Bij de meeste kinderen komt er een terugval als alles normaal lijkt te zijn. Zo zullen gepeste kinderen snel bang zijn omdat ze denken iets verkeerd te hebben gedaan, met mogelijk angstaanvallen tot gevolg. Zo stellen meerdere onderzoekers, van een navraagonderzoek bij meer dan 5500 kinderen, vast dat als kinderen gepest worden dat de kans op psychische problemen gemiddeld vijf keer groter is dan bij mishandelde kinderen. Dit onderzoek werd op verschillende momenten in het leven van kinderen en hun ouders uitgevoerd. Onder de psychische problemen vallen voornamelijk angst, depressie en zelfmoordneigingen. Ook kunnen gepeste kinderen vaak minder rekenen op begrip en opvang. Het is daarom van uitermate belang om voldoende aandacht te geven aan pesten, gezien de grote mentale gevolgen op lange termijn.