Etiquette, regels voor aan de eettafel

Hoewel het voor sommigen zo mag lijken, is etiquette niet iets uit lang vervlogen tijden. Ook vandaag is het nog belangrijk de regels van de etiquette te kennen, de gedragscode zeg maar, als u bijvoorbeeld op restaurant moet of naar een formeel diner. Niet alleen zal het geapprecieerd worden rond u, het zal er ook voor zorgen dat u zich zekerder voelt in dergelijke formele situaties.

Etiquette is elementaire beleefdheid

Sommige regels van de etiquette zal u misschien niet kennen, maar vele andere volgen we reeds dagelijks op; niet met een volle mond praten, niet boeren aan tafel, niet eten voor de anderen bediend zijn, rechtop zitten,... het zijn regels die ons van kindsbeen af aangeleerd worden om de dinerervaring voor iedereen aangenaam te maken. Hoewel er steeds mensen zijn die zelfs met deze elementaire beleefdheid een loopje nemen, is het voor het meerendeel onder ons een gewoonte, veeleer dan een regel.

Etiquette verschilt van cultuur tot cultuur

In de westerse wereld gelden de etiquetteregels die hierna beschreven worden. Toch is het belangrijk te weten dat deze niet overal gelijk zijn. In Oosterse landen is het bijvoorbeeld niet onbeleefd om te slurpen aan tafel. In veel Afrikaanse culturen is het niet ongewoon om met de handen te eten en zal men zelfs raar bekeken worden als men bestek vraagt. Het is dus steeds belangrijk te beseffen waar men zich bevindt en zich aan te passen aan de cultuur ter plaatse.

Etiquette begint met de kleding

Het gebeurt zo vaak dat men een uitnodiging voor een etentje krijgt, op restaurant of bij iemand thuis, waarvan men niet zeker is wat men moet dragen. Men wil natuurlijk niet slordig overkomen en tegelijk niet ‘overdressed’ zijn. Normaal gezien kan men ervan uitgaan dat, als er geen dresscode vermeld is, men iets kan aantrekken dat netjes is en waar men zich goed in voelt. Het hoeft in dit geval niet speciaal feestelijk of te casual te zijn. Indien er ‘feestelijk’ als dresscode staat aangegeven, dan gaat dit ietsje verder; het is zeker niet meer casual en de outfit moet een feestelijk detail bevatten. Een stapje verder nog is als er ‘formeel’ of ‘stadskledij’ (soms ook als ‘tenue de ville’ omschreven) op de uitnodiging staat. Dan gaat het bij de vrouwen over rok of jurk en bij de mannen om een donker pak of smoking. Als vrouw betaamt het in dergelijke gevallen onder een rok of jurk ook steeds nylonkousen te dragen. Tenslotte is er de dresscode ‘black tie’ waar de mannen verwacht worden in rokkostuum en de vrouwen in feestelijke avondjurk.

Etiquette is een houding

De houding aan tafel is een zeer belangrijk punt bij formele etentjes. Het is dan ook niet onbelangrijk hier even bij stil te staan.

Allereerst is er de plaatsing aan tafel. Indien de tafels geen naambordjes bevatten, mag u in principe een plaats kiezen. Dit moet evenwel met zorg gebeuren. Bij een rechthoekige tafel is het zo dat de mannelijke eregast rechts van de gastvrouw zit en de vrouwelijke eregast rechts van de gastheer. De man en vrouw die daarna het belangrijkste zijn, zitten respectivelijk links van de gastvrouw en links van de gastheer. Indien het om een ronde tafel gaat, vervalt deze regel enigzinds omdat iedereen in zo’n geval een gelijkwaardige plaats heeft. Echter, het is wel gebruikelijk paren uit elkaar te zetten en telkens af te wisselen tussen man en vrouw.

Een gebruik dat aan het verdwijnen is, maar toch erg beleefd staat, is het opstaan van de mannen op het moment dat een vrouw opstaat en de tafel verlaat of terug keert. Ook is het gebruikelijk dat de heer de stoel van de dame aanschuift als deze wil gaan zitten.

De houding aan tafel zelf zegt heel veel over iemand. Het is belangrijk steeds rechtop te zitten en niet onderuit te zakken, hoe confortabel de stoelen ook zijn. Op die manier zal men ook allerter blijven in de gesprekken die aan de gang zijn en minder snel moe worden. Ga ook de benen niet strekken onder de tafel waarbij men per ongeluk op de voet of been van een tafelgenoot kan schoppen.

Op het moment dat men niet eet, kan men de handen in de schoot leggen of de polsen op de tafelrand laten rusten. Enkel als de borden zijn afgeruimd, kan men eventueel de ellebogen op de tafel leggen, tijdens het eten mogen die nooit op de tafel komen. Dit is een punt waar vroeger veel aandacht aan geschonken werd maar dit wordt, in de opvoeding, stilaan ook door velen gepasseerd.

Indien schalen, brood of andere dingen moeten worden doorgegeven, is het belangrijk steeds langs rechts door te geven. Het is dan ook belangrijk om attent te zijn naar de tafelgenoten indien men iets doorgeeft en ook door te geven als men zelf niet meer hoeft.

Etiquette voor eten

Over het algemeen geldt dat men pas begint te eten als iedereen van dezelfde tafel bediend is. Indien het om een ronde tafel gaat, mag men in principe beginnen te eten als de tafelgenoten links en rechts bediend zijn. Bij een rechthoekige tafel moeten ook de tafelgenoten aan de overkant bediend zijn. In de practijk is het goed in te schatten hoe groot de tafel is en indien mogelijk te wachten tot iedereen geserveerd is, dat is nog zo beleefd. Als het gaat om een diner bij iemand thuis, dan moet men wachten tot de gastvrouw of gastheer aangeeft dat men kan beginnen eten of tot deze zelf begint te eten.

Als men kan beginnen met eten, is het ongepast het eten bij te kruiden alvorens geproefd te hebben. Als men geproefd heeft, mag men ook steeds de gastvrouw of gastheer complimenteren, zowel over de maaltijd als over de wijn.
Is het eten te warm, dan wacht men tot het op de juiste temperatuur is en knoopt men intussen een gezellig gesprek aan. Men gaat niet blazen of op een andere manier het eten proberen af te koelen.

Etiquette voor drinken

Bij het eten wordt water of wijn gedronken, en bij sommige gerechten zal uitzonderlijk bier geserveerd worden, als dit bij het gerecht past. Als men tijdens de maaltijd wil drinken, veegt men natuurlijk eerst de mond af aan de serviet. Het betaamd ook slechts 1 slok te nemen en het glas terug neer te zetten. Bij water kan men het glas even vasthouden en daardoor meerdere slokken nemen maar men drinkt nooit een aantal teugen na elkaar met het glas aan de mond.

Het degusteren van de wijn, bij het openen van een nieuwe fles, is een manier om te achterhalen of de wijn geen kurk bevat of niet slecht geworden is. Het is niet de bedoeling op die manier te proberen of de wijn wel bevalt. Men zal hiervoor 1 persoon een kleine hoeveelheid inschenken en deze bepaalt of de wijn mag geserveerd worden. Het is niet de bedoeling de wijn de slurpen, dit mag enkel door professionelen gebeuren.

Een wijnglas heeft een lange steel en het hoort dan ook een wijnglas bij de steel vast te nemen. Rode wijn wordt normaal gezien op kamertemperatuur geserveerd en witte wijn wordt koel geserveerd. Het is dus belangrijk dat de temperatuur van de wijn zo stabiel mogelijk blijft voor een optimale smaak. Daarom houdt men het glas bij de steel vast om zo de wijn met het hand niet op te warmen.

Etiquettelessen

Er bestaan cusussen en opleidingen in etiquette. Dit is vooral belangrijk voor, en wordt vaak gevolgd door, personen die voor hun professionele leven vaak met etiquette geconfronteerd worden. Toch zijn deze cursussen toegankelijk voor iedereen. Ze brengen niet alleen de nodige etiquetteregels voor aan tafel aan, maar zorgen voor een volledig beeld zodat men steeds weet hoe zich te gedragen in elke situatie.

Etiquette in moeilijke situaties

Zelfs al is men nog zo goed op de hoogte van de regels en gebruiken, er kan altijd iets misgaan. Het belangrijkste hierbij is dat men niet begint te panikeren. Als men rustig op een situatie reageert, zonder al te veel ophef, zal het ook niet als een fiasco beschouwd worden.

Als men een glas omstoot op tafel of op zichzelf, dan gebruikt men de eigen servet om dit op te deppen. Indien men per ongeluk ook een tafelgenoot betrokken heeft, dan bied men de eigen servet aan en belooft men de droogkuis te betalen. Begin in ieder geval niet met de servet bij een ander te deppen! Ook gaat men de servet niet in het waterglas doppen om een vlek of zo uit te wassen, men vraagt hiervoor een kommetje water aan een ober. Indien men een glas breekt, dan roept men een ober om dit op te ruimen en het glas te vervangen.
Indien men bestek op de grond laat vallen, kan men het zelf oprapen en een ober vragen het te vervangen, maar enkel als men het gemakkelijk kan oprapen en men hier niet voor onder de tafel moet kruipen. Indien men het bestek niet meteen ziet liggen, dan vraagt men gewoon aan de ober het te vervangen.

Stel dat er aan tafel weinig gesproken wordt, probeer dan een gesprek te beginnen over een algemeen onderwerp. Ga nooit initieel naar moeilijke onderwerpen indien u de tafelgenoten niet voldoende kent. Probeer ook steeds met zoveel mogelijk personen te praten en niet steeds met degene die vlak naast u zit. Indien u merkt dat bepaalde mensen niet goed opschieten, kan u proberen een gesprek wat vlakker te houden.

Probeer steeds in iedere situatie kalm te blijven en geen scene te maken. Op die manier gaat de situatie het snelst voorbij en kan de gezelligheid voortduren.

Nog een handige tip: hoe lekker de wijn ook is of hoe goed dat degustief ook smaakt, probeer niet teveel te drinken. Als men teveel gedronken heeft wordt men moe en onhandig en dit zijn twee goede afwezigen op een formeel diner.
© 2009 - 2024 Gringo, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Wat is de etiquette aan tafel?Wat is de etiquette aan tafel?Wat zijn de etiquetteregels die gelden voor je bestek? Wat zegt de etiquette over wanneer je klaar bent met eten? Wannee…
Etiquette over gesprekken aan tafelEtiquette over gesprekken aan tafelWaar praat je over tijdens het eten? Mag je zomaar alle gespreksonderwerpen aansnijden terwijl je van een maaltijd met a…
Huwelijkscadeau: Wat en hoeveel geef je als ze gaan trouwen?Huwelijkscadeau: Wat en hoeveel geef je als ze gaan trouwen?Een uitnodiging voor een bruiloft is altijd leuk. Maar het betekent ook dat er een huwelijkscadeau moet komen voor het k…

Champagne: tradities en gebruikenChampagne is een mousserende witte wijn afkomstig uit de Franse streek Champagne. Als de mousserende wijn niet uit deze…
Tips voor een goedkoop kerstdinerTips voor een goedkoop kerstdinerVeel mensen slaan met kerst dure en luxe producten in voor een uitgebreid kerstdiner. Maar het hoeft allemaal niet zo du…
Gringo (77 artikelen)
Gepubliceerd: 21-12-2009
Rubriek: Eten en Drinken
Subrubriek: Diversen
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.