Machail Kalasjnikov: 1919 - 2013

De legendarische Russische wapenontwerper Michail Kalasjnikov is maandag op 94-jarige leeftijd overleden. Kalasjnikov is de ontwerper van het wereldberoemde AK-47-geweer. Een veel gebruikt wapen tijdens de oorlog tussen Amerika en Vietnam, maar ook vrijheidsstrijders en terroristen hebben een grote voorkeur voor de machinegeweer. Kalasjnikob overleed in het ziekenhuis in zijn woonplaats Izjevsk.

Zijn jongere jaren

Kalasjnikov werd geboren in 1919 te Koerja en kwam terecht in een groot gezin. Na zijn geboorte, werd het gezin gedwongen om naar Siberië te verhuizen. Daar ging hij naar school en had hij een bijbaan bij de spoorwegen. In 1938 moest hij in militaire dienst en werd hij in Kiev opgeleid tot tankcommandant. Tijdens zijn dienst was hij al bezig met het verbeteren van bestaande geweren. Ook vond hij in een teller uit, waarmee kon worden berekend hoe vaak een tankkanon had geschoten. Toen hij in 1941 naar Leningrad werd gestuurd, raakte hij ernstig gewond tijdens de slag om Brjansk. Dit was een gevecht tussen Russische troepen en Duitse legergroep Midden. Hierbij werden totaal 664.000 Russen krijgsgevangen gemaakt. Maar Kalasjnikov werd dat lot bespaard en keerde tijdig terug, om te herstellen in het ziekenhuis.

Het eerste ontwerp

In het ziekenhuis ontwierp hij zijn eerste machinepistool. Ondanks dat het pistool niet in productie werd genomen, viel hij wel op als ontwerper. Dit motiveerde Kalasjnikov om door te gaan. Zo ontwierp hij in 1944 een zelfladende karabijn. Een karabijn is een geweer met ingekorte loop en soms ook met ingekorte schoudersteun.
AK-47
In 1947 verbeterde hij zijn zelfladende karabijn en noemde het pistool “Avtomat Kalasjnikova model 1947”. Dit was een groot succes, omdat het concurrerende wapens ver achter zich liet. De “Avtomat Kalasjnikova model 1947” won het voornamelijk op betrouwbaarheid en vuurkracht. In 1947 werd het wapen bij het Rode Leger ingevoerd en daardoor ontving Kalasjnikov de Stalinprijs. Deze werd jaarlijks toegekend op het gebied van de natuurwetenschappen, wiskunde, literatuur, beeldende kunst en architectuur aan personen die grote prestaties ter meerdere eer en glorie van de Sovjet-Unie of het socialisme hadden geleverd. Vaak werden de prijzen ook toegewezen aan specifieke projecten in plaats van aan personen.
RPK-47
In 1959 ontwikkelde Kalasjnikov een variant op de succesvolle AK-47, namelijk de RPK-47. Het enige verschil met de AK-47 was, dat de RPK grotere patronen gebruikten. De patronen werden door een band aangevoerd, in plaats van uit een magazijn.

AK-47 als Russisch exportprodukt

De AK-47 werd een belangrijk Russisch exportproduct. De Sovjet-Unie leverde het wapen dan ook aan allerlei bevrijdingsbewegingen en vrijheidsstrijders. Het meest geliefde aan het wapen was, dat het wapen makkelijk schoon te maken is. Het geheim van de Kalasjnikov is de eenvoud. Het ontwerp bestaat uit acht losse onderdelen. Zelfs slecht getrainde soldaten kunnen het wapen in vijftig seconden demonteren en schoonmaken. Daarnaast weigert het pistool bijna nooit, wat ook als groot pluspunt werd ervaren.

Heden

Tot de dag van vandaag blijft de Kalasjnikov het productiefste moordwapen ter wereld. Zelfs de Amerikanen geven er al sinds Vietnam vaak de voorkeur aan boven hun eigen M16, die het in barre weersomstandigheden veel sneller liet afweten. Het wapen wordt ook graag gebruikt door terroristen. Dit is niet te wijten aan Kalasjnikov, vindt hijzelf. In de Volkskrant van 2004 liet hij optekenen: “Ik heb wapens ontworpen voor de vrede, om mijn vaderland te verdedigen. Het zijn mijn kinderen, ik ben er trots op. Natuurlijk vind ik het vreselijk dat terroristen ook met Kalasjnikovs strijden. Maar dat is niet mijn schuld, daarvoor moet je bij de politici zijn. Mijn geweten is zuiver."

Hoewel zijn wapens uitermate succesvol waren, beweerde Kalasjnikov er nooit geld aan te hebben verdiend. Daarnaast leefde hij van een staatspensioen. Toch verdiende hij wel iets door zijn naam te verkopen aan ondernemingen.

Onderscheidingen

Kalasjnikov heeft niet alleen de Stalinprijs in ontvangst mogen nemen, maar is gewaardeerd met vele onderscheidingen.

• Held van Socialistische Arbeid (2x)
• Eredoctoraat
• Leninordes (3x)
• Ereburger van Koerja en Izjevsk
• Orde van Sint-Andresas de Eerstgeroepene
• Orde van Verdienste voor het Vaderland
• Held van de Russische Federatie
• Ster van Carabobo