Tehilliem: Psalm 26 - een Joodse uitleg

In Psalm 26 overstelpt Koning David G'd met gebeden en vrome handelingen, omdat hij jaloers is op zijn spirituele meerderen. David vraagt G'd hem te testen, maar hij faalt. De les die we uit Psalm 26 kunnen trekken is dat G'd voor ieder van ons een eigen koers heeft uitgestippeld. We hoeven anderen niet na te apen in vroomheid. Het gaat erom hoe u zelf door het leven komt. Ben u in staat G'ds plan met u uit te voeren? Tehilliem worden ook anno 2024 door Joodse mensen collectief en individueel gereciteerd, omdat het verlangen ontstaat om G-d te prijzen en te danken; of als alternatief, in tijden van crisis en nood, als een vorm van smeekbede, en zelfs als een plek om spijt te betuigen over zonde.

• Tekst Psalm 26
• Tekst Psalm 26 in het Hebreeuws - תהילים כו
• Luister naar Psalm 26
• Toelichting op Psalm 26 van Rabbi Yitzchok Rubin
• Commentaar van Rashi op Psalm 26
• Psalm 1 tot en met 92

Tekst Psalm 26

Doe mij recht, Eeuwige, want zonder dwalen ben ik mijn weg gegaan, op u, Eeuwige, heb ik vertrouwd, ik wankelde niet. Doorgrond mij, Eeuwige, en ken mij, peil mijn hart en mijn nieren, want uw liefde staat mij voor ogen en ik bewandel de weg van uw waarheid. Met bedriegers zit ik niet aan, met huichelaars ga ik niet om, ik haat de kring van slechte mensen, met wettelozen wil ik niet aan tafel. Ik zal mijn handen in onschuld wassen, een rondgang maken om uw altaar, Eeuwige, om een loflied aan te heffen en van uw wonderen te verhalen. Eeuwige, het huis waar u woont heb ik lief, de plaats waar uw glorie verblijft. Verwerp mij niet met de zondaars, met mensen die bloed vergieten. Aan hun vingers kleeft onrecht, hun handen zijn met smeergeld gevuld. Maar ik ga mijn weg zonder dwalen. Verlos mij en wees mij genadig. Mijn voeten staan op effen grond, waar uw volk bijeen is, wil ik u prijzen, Eeuwige.

Tekst Psalm 26 in het Hebreeuws - תהילים כו

א לְדָוִד שָׁפְטֵנִי יְהוָה כִּי-אֲנִי בְּתֻמִּי הָלַכְתִּיוּבַיהוָה בָּטַחְתִּי לֹא אֶמְעָד. ב בְּחָנֵנִי יְהוָה וְנַסֵּנִי צרופה (צָרְפָה) כִלְיוֹתַי וְלִבִּי. ג כִּי-חַסְדְּךָ לְנֶגֶד עֵינָי וְהִתְהַלַּכְתִּי בַּאֲמִתֶּךָ. ד לֹא-יָשַׁבְתִּי עִם-מְתֵי-שָׁוְא וְעִם נַעֲלָמִים לֹא אָבוֹא. ה שָׂנֵאתִי קְהַל מְרֵעִים וְעִם-רְשָׁעִים לֹא אֵשֵׁב. ו אֶרְחַץ בְּנִקָּיוֹן כַּפָּי וַאֲסֹבְבָה אֶת-מִזְבַּחֲךָ יְהוָה. ז לַשְׁמִעַ בְּקוֹל תּוֹדָה וּלְסַפֵּר כָּל-נִפְלְאוֹתֶיךָ. ח יְהוָה אָהַבְתִּי מְעוֹן בֵּיתֶךָ וּמְקוֹם מִשְׁכַּן כְּבוֹדֶךָ. ט אַל-תֶּאֱסֹף עִם-חַטָּאִים נַפְשִׁי וְעִם-אַנְשֵׁי דָמִים חַיָּי. י אֲשֶׁר-בִּידֵיהֶם זִמָּה וִימִינָם מָלְאָה שֹּׁחַד. יא וַאֲנִי בְּתֻמִּי אֵלֵךְ פְּדֵנִי וְחָנֵּנִי. יב רַגְלִי עָמְדָה בְמִישׁוֹר בְּמַקְהֵלִים אֲבָרֵךְ יְהוָה.

Luister naar Psalm 26

Luister naar Psalm 26 in het Hebreeuws.

Toelichting op Psalm 26 van Rabbi Yitzchok Rubin

vervreemd van zijn omgeving
Koning David heeft vaak meegemaakt dat hij zich vervreemd voelde van zijn omgeving. Hij werd door iedereen minacht. Toch zocht hij steeds weer hulp bij HaShem en schreef Psalmen om uitdrukking te geven aan zijn gevoelens. Die gevoelens zijn zo herkenbaar dat iedereen uit elke generatie er baat bij heeft.

tests
David wilde elk soort test in zijn leven meemaken. Zo kon hij op persoonlijk vlak groeien. Hij kon zo ook richting geven aan volgende generaties. David vraagt HaShem hem te testen zoals onze voorvaderen zijn getest. Hij wilde dat mensen zich beriepen op zijn verdiensten zoals we tijdens het Achttien gebed ons beroepen op de verdiensten van Abraham, Izaäk en Jakob. Hij wilde een hoger niveau bereiken dat HaShem hem had voorgelegd, maar hij faalde bij zijn zelf verzochte uitdaging. David liet deze Psalm voor ons achter zodat we profijt kunnen trekken van zijn ervaring.

Zonden
Volgens de Talmoed zijn zowel de zonden van de kinderen van Israël met het gouden kalf als de zonde van David met Batsheva, demonstraties van de macht van berouw voor potentiële zondaars, zowel collectief als individueel.

verzoek aan G'd om getest te worden
David begint deze Psalm met het verzoek getest te worden zodat zijn hart verfijnd wordt. Hoewel zijn motief oprecht is, faalt hij. Het is niet aan ons om de plannen van HaShem te bepalen. We moeten verfijning zoeken waar we het voor onszelf kunnen vinden en HaShem toestaan ons verder te leiden. Hoewel David altijd wegblijft bij het kwaad en bij degenen die het uitvoeren, en zelfs wanneer hij de vriendelijkheid ervaart van HaShem in moeilijke tijden, ging het soms mis.

doel in het leven
Elk van ons is in de wereld met een doel geplaatst. En het is aan ons om uit te vinden wat dit doel is. We moeten niet naar anderen kijken. Het enige wat belangrijk is, is of we ons eigen doel halen dat HaShem voor ons heeft uitgestippeld. In deze Psalm zien we dat het mis gaat bij David omdat hij naar de spiritualiteit van een ander zocht. Dit was niet in G'ds plan voor hem. Maar ondanks het falen van David wanhoopt hij niet. David zegt tegen ons niet op te geven.

geef niet op
David geeft ons een eeuwige boodschap. Als je het gevoel hebt verknald te hebben, vertrouw dan op G'd. Probeer niet iemand anders te zijn, maar blijf je zelf.

Commentaar van Rashi op Psalm 26

Per vers het commentaar van Rashi, de Joodse Bijbelcommentator die leefde van 1040-1105. Rashi wordt beschouwd als de leraar van de leraren. Door alle traditionele Joden wordt Rashi als autoriteit op het gebied van de Joodse Bijbel en de Talmoed beschouwd. Vandaar dat het belangrijk is om zijn commentaar op de Psalmen weer te geven. Rashi gebruikt nieuw Hebreeuws aangevuld met Oud Franse woorden. Zijn taalgebruik is soms wat orakelachtig kort. Voor nadere verklaring is het verstandig een orthodox Joodse rabbijn te raadplegen.

Vers 1
Van David. Oordeel mij, o Heer, want ik heb met oprechtheid gewandeld en ik vertrouwde op de Heer; Ik zal niet wankelen.

Oordeel mij: En elders (143:2) zegt hij: "Gij zult geen oordeel vellen [met Uw dienaar]." Zei David: Wanneer U de goddelozen oordeelt, oordeel mij dan, want in vergelijking met de goddelozen ben ik een rechtvaardig man, maar wanneer U oordeelt de rechtvaardigen, breng mij niet in het oordeel.

Vers 4
Ik zat niet bij oneerlijke mannen en ik ging ook niet met huichelaars om.

en...met huichelaars: die naar verborgen plaatsen gaan om hun daden in het donker te doen.

ik ging ook niet: Ik ben niet gewend om hun vergadering te komen betreden.

Vers 6
Ik waste mijn handen met reinheid en ik omvatte Uw altaar, o Heer.

met reinheid: Want er is geen diefstal [betrokken] bij mijn vervulling van de geboden.

Vers 7
Dankzegging met een luide stem verkondigen en al Uw wonderen reciteren.

verkondigen: Hebreeuws לַשְׁמִעַ, zoals לְהַשְׁמִיעַ.

al Uw wonderen: Dit verwijst naar Hallel, waarin melding wordt gemaakt van het verleden, vermelding van Gog en Magog, vermelding van het Messiaanse tijdperk en vermelding van de toekomst.

Vers 10
in wiens handen complotten zijn en wiens rechterhand vol omkoping is.

complotten: Hebreeuws זמה. Elke זמה in de Bijbel is een uitdrukking van een plan, sommige voor goed en sommige voor kwaad.

Vers 12
Mijn voet stond op een recht pad; Ik zal de Heer in vergaderingen zegenen.

Mijn voet stond op een recht pad: Hebreeuws במישור, op een rechte weg.

Psalm 1 tot en met 92

Wilt u meer Psalmen lezen met een Joodse uitleg? Ga naar: Psalmen 1 tot en met 92.