Neurotheologie: Religieuze ervaringen in de hersenen

Neurotheologie: Religieuze ervaringen in de hersenen Wetenschappers suggereren dat er een specifiek verband bestaat tussen geloofservaring en temporale kwab epilepsie. Deze visie is vandaag de dag wijdverspreid maar er is meer onderzoek nodig om dat goed te onderbouwen. Epilepsie wordt ook wel de heilige ziekte genoemd omdat men denkt dat geloofservaringen de oorzaak zijn van het uitschakelen van hersenfuncties. Wetenschappers geven er de term 'neurotheologie' aan.

Onderzoek naar epilepsie: de religieuze heilige ziekte

White en Watt (1981) suggereren dat er een specifieke link bestaat tussen geloofservaringen in de hersenen en temporaal kwab epilepsie. Extra oplettendheid bij het onderkennen van deze verbinding is nodig: ook al kan de verbinding tussen epilepsie en religie frappant zijn als het plaatsvindt, in werkelijkheid lijkt het eerder uitzonderlijk (blijkt uit onderzoek).

Religie en hersenstimulatie

Ramachandran en Blakeslee (1999) hebben beschreven dat tijdens de epileptische periodes er God-geassocieerde mentale inhoud is met invloeden van TLE en het limbisch systeem. Daarbij stellen ze dat de inhoud van deze episodes aangeleerd is en dat dit leren voor een groot deel afhangt van de individuele context.

Hersenfunctie genetisch bepaald

Ook al vinden ze dat de associatie van hersenfunctie met religieuze ervaring, geloof en gedrag universeel kan zijn, toch stellen ze dat de religieuze ervaring niet genetisch bepaald is. Er zijn circuits in het menselijk brein die betrokken zijn bij religieuze ervaring, maar we weten niet of deze circuits speciaal voor religie geëvolueerd zijn.

Onderzoek van Ogata en Miyakawa

Ogata en Miyakawa (1998) zijn van mening dat hersenstructuren beschikbaar zijn voor het gebruik van emoties en ervaringsleren, en dat ze door aanleren en cultuur gebruikt worden voor religie. Veel onderzoek duidt erop dat het proces niet simpelweg gaat van opwekken tot religieuze respons.

Tussenstap

Een intermediaire cognitieve stap, variërend genoemd ‘beoordelen’, ‘etiketteren’ of ‘attributie’ moet er tussen geplaatst worden. Gezien de invloed, beschikbaarheid en belang van religie in de westerse cultuur, ligt het voor de hand om aan te nemen dat diepgaande maar dubbelzinnige emotionele ervaringen hoogstwaarschijnlijk religieuze identificaties uitlokken, in het bijzonder in gezondheidsgerelateerde situaties.

Neurotheologie: ‘vastbedraad’ voor religie?

Newberg beweert dat de menselijke geest genetisch verbonden is met het stimuleren van religieuze overtuigingen. Men noemt dit ‘neurotheologie’, waarbij men een directe verbinding tussen religie en specifieke biologische aspecten veronderstelt. Recent onderzoek toont aan dat er activiteit optreedt in verschillende hersenstructuren als men bidt of religieuze ervaringen heeft. In principe is dat niet heel vreemd als men bedenkt dat het brein een kwetsbaar orgaan is.

Functies van de hersenen

Deze studies laten simpelweg zien dat de hersenen betrokken zijn in cognitieve, emotionele en motorieke gebieden, zoals zou plaatsvinden voor al ons menselijk gedrag. Er blijkt dus niet uit dat deze neurale activiteit hetzij exclusief voor religie ontwikkeld is hetzij alleen toegewezen is aan religieuze functies.
© 2009 - 2024 Hessel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Is er een verband tussen religie en natuurlijke selectie?Is er een verband tussen religie en natuurlijke selectie?In het boek 'De biologie van God' doet A. Hardy een oproep tot verzoening van de Darwiniaanse natuurlijke selectie en ge…
De betekenis van religie in behandeling van verslavingDe betekenis van religie in behandeling van verslavingDe betekenis van religie in het minderen of voorkomen van drugsmisbruik kan ontleent worden aan de functie die het al op…
Onderzoek onder alcohol drinkende religieuze jongerenOnderzoek onder alcohol drinkende religieuze jongerenEen nadeel van de vele studies over religie en middelengebruik en misbruik is dat ze vertrouwen op eigen rapporten. Onde…
De rol van religie tussen genetica en evolutieDe rol van religie tussen genetica en evolutieDe rol van evolutie ten opzichte van religie wordt indirect uitgedrukt in wat religie doet voor mensen. Evolutie heeft d…

Bhagwan Shree Rajneesh of OshoBhagwan of Osho heette eigenlijk Rajneesh Chandra Mohan. Hij werd geboren in het kleine dorpje Kuchware in Centreaal Ind…
Wetenschap en religie in de evolutietheorieWetenschap en religie in de evolutietheorieToen Charles Darwin in 1859 zijn boek 'The Origin of Species' publiceerde, werd dit onmiddellijk een doelwit voor conser…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: ElisaRiva, Pixabay (bewerkt)
  • Samenvatting hoofdstuk 3 pagina 61-63 The psychology of religion
Hessel (256 artikelen)
Laatste update: 30-11-2019
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Religie
Bronnen en referenties: 2
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.