Wie en wat is de Dalai Lama

Wie en wat is de Dalai Lama In het Tibetaans boeddhisme hangen de inwoners de Dalai Lama aan. Eeuwenlang is hij de spiritueel en eigenlijk ook de politiek leider van het boeddhisme. De Dalai Lama wordt echter als politiek leider niet erkend, maar geniet wereldwijd veel respect. Zijn aanstelling geschiedt niet door verkiezing, maar door een bevestiging dat hij de gereïncarneerde lama van de gelug (één van de vijf hoofdscholen binnen het Tibetaans boeddhisme) is.

Dalai Lama

De naam Dalai Lama is een samenstelling van twee woorden en betekend:
  • Dalai, komt uit het Mongools en betekend oceaan
  • Lama, komt uit het Tibetaans en betekend goeroe of leraar

Door de tijden heen zijn de inwoners van Tibet altijd grote aanhangers geweest van Boeddha. Vandaar het grote aantal klooster dat zij hebben gesticht in hun land. Vele van deze klooster stonden al in Tibet toen in de 14e eeuw de eerste Dalai Lama werd geboren. Deze Dalai Lama was het hoofd van het grootste klooster van Tibet. Vanaf de dood van de eerste Dalai Lama, wordt iedere volgende Dalai Lama gezien als de reïncarnatie van de vorige Dalai Lama, oftewel de eerste Dalai Lama.

Het was de vijfde Dalai Lama die naast zijn functie als hoofd van het klooster ook de politiek leider van Tibet werd. Dit bleef zo tot aan de 13e Dalai Lama. De hoofdstad werd Lhasa en hier werd de residentie van de Dalai Lama gebouwd.het kloosterpaleis Potala.

Dalai en Opper lama

De Dalai Lama en aanhangers vallen onder het zogenaamde “Lamaïsme”. Het Lamaïsme kent nog een tweede leider, de Panchen Rimpoche. Deze heeft zijn zetel in het klooster Ta-schi. Tussen de beide leiders heerst al lange tijd een grote rivaliteit waarbij niet alleen de binnenlandse, maar ook de buitenlandse politiek een grote rol speelde.

Zo vertrouwde de Dalai Lama meer op de landen India en Engeland en zijn tegenstander vertrouwde meer op China.

Tibetanen en reïncarnatie

De Boeddhisten zien de Dalai Lama als belichaming van het mededogen. De inwoners van Tibet geloven dat wanneer de Dalai Lama sterft zijn ziel overgaat naar een ander persoon. De eerste Dalai Lama wordt daardoor gezien als reïncarnaties van de Bodhisattva, oftewel “zij die voor reïncarnatie kiezen om de mensen te dienen”. Volgens de Boeddhisten zouden de Dalai Lama’s er bewust voor kiezen om na elke reïncarnatie wederom andere mensen te willen helpen.

De eerste Dalai Lama

De eerste Dalai Lama werd in 1391 geboren onder de naam Dge-dun-grub-pa. Hij was de stichter en daardoor ook de eerste abt van het Tashilhunpo klooster dat in Xigaze ligt. Hij was een neef van Tsongkhapa de stichter van de Gulgpa orde. De Gelugpa orde draagt gele hoofddeksel en heeft hiermee de bijnaam “Yellow Hat” sekte verworven. De Tibetanen noemen de Dalai Lama “Rgyal-ba-Rinpoche” wat vertaald betekend “Grote waardevolle veroveraar”. De eerste Dalai Lama stierf in 1475.

Overzicht alle Dalai Lama’s:

Sinds 1391 kent Tibet de Dalai Lama, sinds die tijd is er anno 2009 de 14e Dalai Lama. Hieronder een overzicht van al zijn voorgangers.

GeborenGestorvenNaamBijzonderheid
13911475Dge-dun-grub-pa Stichtte het Tashilhunpo klooster
14751542Dge-dun-rgya-mtshoAbt van Deprung klooster, zetel Dalai Lama
15431588Bsod-nams-rgya-mtshoDoor Mongolen als spiritueel leider gezien
15891617Yon-tan-rgya-mtshKleinzoon van Altan Khan en niet Tibetaan
16171682Ngag-dbang-rgya-mtshoDe Grote Vijfde, wereldlijk heerser van Tibet *
16831706Tsang-Dbyangs-rgya-mtshoHield meer van drank en lichamelijke liefde
17981757Bskal-bzang-rgya-mtshoVerloor zijn politieke macht in 1720 aan de Mantsjoe dynastie
17581805Jam-dpal-rgya-mtshoInval door de Nepalese Gurkhas, verslagen met de hulp van China
18061815Lung-rtogs-rgya-mtshoWegens jonge leeftijd had een regent de macht
18161837Tshul-khrims-rgya-mtshoWegens jonge leeftijd had een regent de macht
18381856Mkhas-grub-rgya-mtshoWegens jonge leeftijd had een regent de macht
18561875Phrin-oas-rgya-mtshoWegens jonge leeftijd had een regent de macht
18751933Thub-bstan-rgya-mtshoGroot charisma, verklaarde Tibet zelfstandig na de val van de Mantsjoe dynastie en regeerde als zodanig
1935HedenTenzin Gyatso (bstan-dzin-rgya-mtsho Nobelprijswinnaar 1989

* Met behulp van de militairen van de Khosut Mongolen bereikt deze Dalai Lama ook het politiek heerserschap over Tibet. Gedurende zijn bewind wordt het Potola paleis gebouwd.
© 2009 - 2024 Storm, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Tibet, Potala paleisTot bijna 50 jaar geleden was de residentie van de Dalai Lama het Potala paleis in Tibet. In 1959 vielen de Chinezen het…
Tibet en meer dan 50 jaar Chinese onderdrukkingTibet en meer dan 50 jaar Chinese onderdrukkingOp 10 maart 1959 wordt in Tibet een volksopstand met keiharde hand door het Chinese leger neergeslagen. De politiek en g…
Potala: Pure traditioneel-tibetaanse architectuurHet woord 'Potala' stamt uit het Sanskriet en betekent 'Boeddha's Berg'. De witgepleisterde muren en gouden daken van he…
Heinrich Harrer en de verboden stad Lhasa in TibetHeinrich Harrer en de verboden stad Lhasa in TibetIn 1938 was Heinrich Harrer een van de vier mannen die de North Face van Eiger in de Zwitserse Alpen succesvol wist te b…
Pinksteren: het feest van de Heilige GeestPinksteren: het feest van de Heilige GeestBoven de berg hing een dichte wolk, machtig bazuingeschal weerklonk en alle mensen in het kamp beefden van angst. De Sin…
Bronnen en referenties
Storm (568 artikelen)
Laatste update: 22-06-2015
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Religie
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.