Psychiatrische stoornissen bij kinderen en de oorzaken

Van een psychiatrische stoornis spreken we als het gedrag afwijkt van dat van leeftijdgenootjes en van het ontwikkelingsniveau. Het kind zelf én zijn omgeving lijden onder dit gedrag. Ook heeft het gedrag een negatieve invloed op de ontwikkeling van het kind. 15 % van de Nederlandse kinderen laat problematisch gedrag zien. 10 % van deze kinderen heeft minder zware problemen en 5 % vertoont ernstig probleemgedrag. De meerderheid hiervan bestaat uit jongens.

Psychiatrische stoornissen

Uiten en ervaren van emoties

Een psychiatrische stoornis kan zich ontwikkelen als een kind moeilijkheden ervaart in de omgang met anderen en met het uiten van emoties. Het kind kan bang zijn en zich hulpeloos voelen. Het denkt bij niemand terecht te kunnen met zijn of haar problemen. Het kind kan moeilijk onderscheid maken in emoties, het denkt zwart-wit. Negatieve emoties doen zich meer voor dan positieve.

Voorbode voor stoornissen

De problemen bij kinderen en jongeren worden verdeeld in drie soorten

Internaliserende problemen

Het kind met deze stoornis denkt ontzettend veel na, en voornamelijk over negatieve zaken. Het is continu bezig met het opletten op zijn omgeving en het controleren van zijn gevoelens. Zelfs kinderen met een goed leerverstand kunnen met leerproblemen te maken krijgen en achterstanden oplopen. Het kind heeft dus emotionele problemen. Het kind is angstig, teruggetrokken, heeft depressieve gevoelens en psychosomatische klachten. Het kropt zijn of haar problemen op en kan er met niemand over spreken.

Externaliserende problemen

Het kind met deze stoornis zal veel eerder opvallen. Dit kind vertoont opvallend gedrag. Het heeft gedragsproblemen. Het krijgt woedeaanvallen en gaat schelden en vechten. Het kind vertoont dus agressief gedrag en later vaak ook delinquent gedrag. Dit kind heeft geen inzicht in eigen gedrag en verzet zich tegen alles en iedereen. Ook tegen het leren. Bij deze kinderen kunnen, ondanks een goed leervermogen, problemen en achterstanden optreden. De problemen die het kind ervaart, overheersen alles in zijn of haar leven.

Sociale problemen

Dit zijn problemen die iemand ondervindt bij het maken en onderhouden van sociale contacten.

Problemen kunnen stoornissen worden

Als schoolkinderen en jongeren deze problemen blijven houden, als niemand er aandacht aan besteedt, zal een kind die niet zelf op kunnen lossen. Er is hulp nodig voor een angstig of agressief kind. Kinderen kunnen opgevangen worden door een warm nest, door ouders en vrienden die zich om hem of haar bekommeren. Mensen aan wie een kind zijn problemen kwijt kan. Als er naar kinderen niet geluisterd wordt, als kinderen geen kant op kunnen met hun gevoelens, dan kunnen de problemen zich ontwikkelen tot stoornissen. En dan is er heel veel hulp nodig.

Oorzaken

Er zijn veel mogelijke oorzaken en heden ten dage neigt men vooral naar een neurologische oorsprong.

• traumatische gebeurtenissen
• affectieve verwaarlozing in het gezin of daaromheen
• ongewenst aangeleerd gedrag (aangeleerd gedrag kan altijd weer afgeleerd worden)
• omgevingsfactoren die bepalen of een neurologische stoornis tot uiting komt

Hulp inschakelen

Bureau Jeugdzorg

In eerste instantie kunnen ouders te rade gaan bij Bureau Jeugdzorg. Zij kunnen u (verder) helpen.
Het gedrag van het kind kan als volgt zijn:

• Door psychisch lijden kan een kind niet meer goed functioneren.
• Het gedrag is vreemd en onverklaarbaar.
• Het gedrag is onvoorspelbaar.
• Het gedrag gaat tegen de geldende moraal in.

Basishulp

Dichtbij huis is er basishulp mogelijk. Centrum Jeugd en Gezin kan helpen. De huisarts kan een rol spelen. Heel erg belangrijk is een vaste contactpersoon. Er moet voor gezorgd worden dat het gezin en de jongere zelf de regie houdt, zelf de verantwoordelijkheid heeft voor wat er ondernomen wordt. En voor de betreffende instantie is belangrijk dat de wachtlijst niet lang is en dat jongeren steeds te maken hebben met één hulpverlener. Anders kan er geen vertrouwensband worden opgebouwd.

Speciale hulp

Wanneer de basishulp niet voldoende werkt, komen jongeren in de jeugdopvang. Ze worden dan opgenomen in een jeugdinstelling voor psychische en lichamelijke zorg.

O.G. Heldring

Jongeren kunnen bijvoorbeeld terechtkomen in de jeugdopvang van de O.G. Heldringstichting. De basismethodiek is hier dat niet slechts de lichamelijke en psychische kenmerken van een kind belangrijk zijn, maar ook het gezin en de sociale omgeving. Hier probeert met een balans te bereiken tussen ontwikkelingsgerichte levenstaken enerzijds en de vaardigheden daarvoor anderzijds. En dan niet slechts de sociale vaardigheden, maar ook de cognitieve.

Zaak is om in een zo vroeg mogelijk stadium in te grijpen.

Lees verder

• Luisteren naar kinderen lost problemen op
• PDD NOS, wat is dat? Pervasive Developmental Disorders
• Hechtingsstoornissen bij kinderen, Geen Bodem Syndroom
• Gedragsproblemen bij kinderen, de omgeving begrijpt ze niet
• Opstandig en tegendraads gedrag, een stoornis?