Oorlogstrauma: de posttraumatische stressstoornis

Ee posttraumatische stressstoornis kan ontstaan doordat iemand een oorlog heeft meegemaakt. Dit wordt ook wel ptss genoemd of posttraumatische stressstoornis . Wie lijdt aan ptss of oorlogstrauma kan zomaar ontploffen of kwijt weg in gedachten die zomaar de overhand kunnen nemen. Overigens kan een posttraumatische stressstoornis ook in andere situaties ontstaan, maar heeft dan wel dezelfde uitwerking. Alles over ptss.

Oorlogstrauma of posttraumatische stressstoornis

Een oorlogstrauma wordt ook wel aangeduid met posttraumatische stressstoornis. Mensen die daar aan lijden hebben last van:

• Herinneringen die zomaar opeens opkomen
• Nachtmerries
• verhoogde prikkelbaarheid
• Concentratieproblemen
• Lusteloosheid
• Angstaanvallen
• Schrikachtigheid
• Slapeloosheid
• Agressie
• Vermijdingsgedrag

Zomaar op de brug staan zonder te weten hoe je daar bent gekomen

Mensen met ptss kunnen soms zomaar ergens belandden zonder dat ze zelf weten hoe dat komt. Ze staan opeens in hun onderbroek in het midden van een dorp, houden een soort van wapen in hun hand (dat kan van alles zijn zelfs een pan of een schep) en staan klaar om het gevecht aan te gaan. Of ze zijn in een drukke gelegenheid en wanen zich terug in het oorlogsgebied. Ook hun dromen zijn vaak angstaanjagend en daarin herbeleven ze de gebeurtenissen die ze in het oorlogsgebied hebben meegemaakt.

Veranderd zijn na een militaire uitzending

Mensen die worden uitgezonden naar een oorlogsgebied hebben soms na een uitzending opeens het gevoel dat er iets niet meer klopt. Ze merken zelf dat ze zijn veranderd, maar hebben niet precies door wat er anders is. Hun omgeving merkt die zaken ook op. Iemand met ptss kan heel erg agressief of geïrriteerd reageren of juist heel afwezig zijn. Ook zijn mensen die uit een oorlogsgebied komen en daar veel dingen hebben meegemaakt vaak harder en kunnen soms moeilijker contact maken met anderen, terwijl ze dat voorheen niet hadden.

Hoe ontstaat een posttraumatische stressstoornis?

Een posttraumatische stressstoornis ontstaat door:

• Schokkende gebeurtenissen
• Levensbedreigende gebeurtenissen

Waarom herbeleving bij ptss ?

Herbeleving en nachtmerries ontstaan bij ptss omdat de emoties toch een kant uit moeten en een uitlaatklep nodig hebben. Daardoor heeft de persoon in kwestie last van herbeleving en nachtmerries. De traumatische belevenissen worden op die manier verwerkt.

Enorme alertheid en altijd kijken waar de nooduitgang is

Wat ook opvalt bij ptss is dat de personen die er aan lijden altijd alert zijn op onraad. Ze houden altijd in de gaten of er ergens iets loos is, maar kijken ook als eerste naar de nooduitgang. In de nacht liggen ze vaak met een soort wapen onder hun kussen of worden door het minste of geringste gewekt en staan dan al in vecht- of vluchthouding klaar. Maar veel mensen met de ziekte hebben ook last van agressie. Krijgen ze een klein zetje in de kroeg dan slaan ze er meteen op los en draaien helemaal door. Niet zelden raakt de partij die geslagen wordt daarbij in het ziekenhuis, omdat de ptss er voor zorgt dat alle stoppen volledig doorslaan. Bovendien is er van zo’n gebeurtenis achteraf dan bijna geen herinnering meer.

Hoeveel militairen hebben te maken met ptss ?

Zo’n 5 procent van de militairen krijgt ptss . Overigens komt dit onheil zelden alleen. Mensen met een posttraumatische stressstoornis doen er alles aan om van de klachten af te komen en gaan vaak veel meer drinken of drugs gebruiken. Ook vertonen ze dus vaak agressief gedrag. Ze komen daardoor veel eerder in financiële problemen en hun gezinssituatie staat in bijna alle gevallen enorm onder druk. Scheidingen komen dan ook vaak voor. Dit betekent dat vaak het hele leven uiteen valt als iemand aan ptss lijdt. Ze hebben niet alleen met de stoornis te maken, hun relatie met vrouw en kinderen wordt verbroken, er is geen geld meer en vaak een verslaving. De suïcide ligt dan ook op de loer en een deel van de mensen met ptss doet één of meerdere pogingen om zichzelf van het leven te beroven, denkt er wel eens aan of slaagt er echter in zich het leven te benemen. Voor de omstanders is het evenmin een pretje. Familie en vrienden lijden onder het juk van iemand die altijd op zijn hoede is, die soms geweld gebruikt of die verschrikkelijk paranoïde is. Echtgenoten of familie doen soms zelfs meerdere keren aangifte bij de politie van het gedrag van hun geliefde.

De beelden die lijden tot ptss bij militairen

Veel voorstellingsvermogen is er niet nodig om te weten waarom militairen aan ptss kunnen gaan lijden. De dood in zijn meest erbarmelijke vorm bij jong en oud, verscheurde lichaamsdelen, ouders die hun dode kind maar niet los kunnen laten, ziekte, de geur van de dood maar ook angstwekkende situaties zorgen ervoor dat iemand te veel stress ervaart en het later nog heel lang herbeleeft.

Hoe komt je van ptss af?

Militairen die lijden aan ptss kunnen van de ziekte af komen door een goede begeleiding en psychische ondersteuning. Het Veteraneninstituut en de Bond van Nederlandse Militaire Oorlogs- en Dienstslachtoffers helpen daar tegenwoordig bij. Vroeger was dat niet het geval en werd iemand met ptss niet of nauwelijks geholpen als hij daar zelf de juiste wegen niet in kon vinden. Bovendien is er ook veel meer kennis over ptss. Ook de Bond voor militairen is er veel alerter op en stuurt iemand die maar enigszins de symptomen heeft een expert.

EMDR-therapie bij ptss

Voor een groot deel van de mensen met ptss helpt EMDR-therapie. Dit is Eye Movement Desensitization and Reprocessing therapie. Daarbij wordt gewerkt met piepjes en het oproepen van de nare beelden en gevoelens.

Hulp van Defensie bij ptss

Onlangs is in de Tweede Kamer een akkoord bereikt over de Veteranenwet. Hieronder wordt de nazorg voor uitgezonden militairen beter geregeld. Ook komt er 1 lokte voor veteranen en hun omgeving waar ze 24 uur per dag terecht kunnen met vragen. Tevens komt er een speciale ombudsman voor klachten. De meeste militairen zijn overigens niet zo tevreden over de hulp van Defensie tot nu toe. Ze voelen zich vaak in de steek gelaten door de overheid. In 2011 liep er dan ook een aanklacht van zo’n 200 veteranen tegen Defensie die vinden dat de nazorg na afloop van hun missie ernstig tekortschoot. Letselschadekantoor Palsgroep riep in februari 2007 veteranen met ptss op zich te melden in de hoop dat er smartengeld uit te halen is. Militairen met ptss die niet meer volledig kunnen werken krijgen namelijk een Militair Invaliditeitspensioen, maar dat is bepaald geen vetpot. Met een schadevergoeding kunnen mensen die niet meer volledig kunnen werken wel weer terug naar een fatsoenlijk inkomen. Deze ereschuld aan de militairen zou zeker zo’n 110 miljoen euro bedragen. Defensieminister Hillen gaf toen al aan dat hij dat geld niet heeft. Na bemiddeling van de Nationale Ombudsman is er in 2010 een speciale regeling bedacht waarmee alle betrokken veteranen in één klap konden worden gecompenseerd. Daar is echter tot op heden niets mee gedaan. Dit tot grote woede van de militaire bonden en de meeste politieke partijen.