Emotioneel en grillig: als persoonlijkheidsstoornissen

Emotioneel en grillig: als persoonlijkheidsstoornissen 10 tot 15 procent van de mensheid heeft last van persoonlijkheidsstoornissen. Lang niet elke persoonlijkheidsstoornis wordt ook onderkend als een psychische stoornis. Dit artikel bespreekt cluster b binnen de persoonlijkheidsstoornissen: emotioneel en grillig, die verder zijn geclasseerd als: theatraal, narcistisch, anti-sociaal en borderline.

Persoonlijkheidsstoornissen

Mensen met persoonlijkheidsstoornissen hebben diepgewortelde, vaak als afwijkend beschouwde patronen in denken en gedrag, ze zijn weinig flexibel en ze passen zich moeilijk aan waardoor ze problemen hebben met het functioneren in de samenleving.

Plaatsing in het DSM: Sinds 1990 wordt er gebruik gemaakt van een classificatie systeem in de psychologie en psychiatrie: het Diagnostic and Statistic Manual of mental Disorders, kortweg het DSM. Binnen het DSM maakt men gebruik van zogenaamde assen. Persoonlijkheidsstoornissen vallen binnen het DSM IV onder de tweede as. (AS II). Binnen de assen worden de diverse onderwerpen ondergebracht in clusters.

In de huidige literatuur worden de persoonlijkheidsstoornissen (A II) onderverdeeld in drie clusters:
  • excentriek of vreemd (cluster a),
  • emotioneel en grillig (cluster b) en
  • angstig of bevreesd (cluster c).

Dit artikel bespreekt de onderafdeling Emotioneel en Grillig binnen de Persoonlijkheidsstoornissen.

Emotioneel en grillig

De professionele classificatie van dit cluster b is:
  • theatraal
  • narcistisch
  • anti-sociaal
  • borderline

De dramatische en emotionele persoonlijkheidsstoornissen van dit cluster als echte stoornis zijn vaak moeilijk te traceren.
Mensen met een stoornis uit deze cluster lijken vaak heel normaal functionerende mensen. Ze zijn in het begin van de ontmoeting in het algemeen charmant en schijnbaar belangstellend in 'de ander'. Pas na verstrijken van heel wat tijd kan men er achter komen dat iemand helemaal niet is zoals hij of zij voordoet te zijn. En dan is er door 'de ander' helaas al heel wat leed geleden.

De theatrale persoonlijkheidsstoornisTPS

Wordt gekenmerkt door:
  • melo/dramamatisch
  • over- emotioneel
  • overdreven
  • opvallend gedrag, vaker negatief dan positief
  • heeft constant bevestiging nodig
  • doet alles om in de belangstelling te staan en te blijven
  • oppervlakkigheid in relaties
  • gaat pruilen als hij/zij niet genoeg aandacht krijgt
  • ziet elke relatie als intiem
  • hecht grote waarde aan materiele zaken

De Narcistische persoonlijkheidsstoornis NPS

Wordt gekenmerkt door:
  • arrogantie die hinderlijke vormen kan aannemen
  • hooghartigheid
  • egoïstisch/egocentrisch gedrag
  • übermenschneigingen
  • zichzelf superieur beschouwen
  • neerkijken op anderen
  • discriminatoir gedrag
  • behoefte om sterker te worden van anderman's energie
  • buitengewone jalouzie, materieel en immaterieel
  • zal prestaties van anderen kleineren of wegwuiven
  • schromelijke overdrijving van eigen prestaties

Anti-sociale stoornis

Wordt gekenmerkt door:
  • egocentrisch
  • impulsief
  • agressief en (vaak) gewelddadig gedrag
  • geen enkel (eigen) verantwoordelijkheidsgevoel
  • geen gevoel van schuldbesef
  • regelmatige en moedwillige overtreding van de wet
  • totaal geen rekening houden met een ander
  • niets ontziendheid

Borderline persoonlijkheidsstoornis

Wordt gekenmerkt door:
  • grote impulsiviteit, grenzend aan totale onnadenkendheid
  • zwart-wit denken en doen
  • extreme heftige reacties op situaties
  • instabiel zelfbeeld
  • schier onoverkomelijke verlatingsangst
  • instabiele relaties met eigen kinderen
  • veelvuldige en instabiele relaties met een grote hoeveelheid partners

Net zoals de persoonlijkheidsstoornissen van cluster a die worden gekenmerkt door 'excentriek en vreemd' worden de stoornissen van cluster b: 'emotioneel en grillig' bepaald door de hoeveelheid van overlast die de omgeving van hen ondervindt. Dus niet het belangrijkste is: hoe erg is de persoonlijkheidsstoornis, maar hoeveel last heeft de omgeving ervan!

Degene die aan een persoonlijkheidsstoornis lijdt in deze cluster b is er niet makkelijk toe over te halen om zijn of haar stoornis te erkennen waardoor men in therapie kan gaan. Bij alle vier de classificaties zijn er belangrijke karakteristieken die kunnen vermijden dat er sowieso een genezingsproces op gang kan worden gebracht:
  • De theatrale persoonlijkheidsgestoorde zal zelden de stoornis van zijn of haar gedrag kunnen inzien: hun gevoelens ten opzichte van zichzelf en anderen zijn bijzonder oppervlakkig en totaal egocentrisch.
  • De Narcist zal met zijn of haar egocentrisch gedrag nooit kunnen komen tot het inzicht dat het gedrag apert fout is of gestoord. Voor de Narcist is eerder de hele wereld in gebreke dan hij/zijzelf.
  • De anti-sociale persoonlijkheidsgestoorde herbergt de afwezigheid van schuld-besef en verantwoordelijkheidsgevoel. Dat sluit erkenning van de eigen stoornis vrij gauw uit.

Alleen de borderline persoonlijkheidsgestoorde zou misschien tot inzicht kunnen komen over de eigen stoornis. De impulsiviteit en onnadenkendheid en extreme reactiviteit kunnen in wat 'rustiger' momenten misschien tot inzicht van hun deviantie (afwijking) leiden. Maar dan kan er wel al heel veel emotionele, fysieke en materiele schade zijn aangericht.

De opvallende overeenkomst tussen cluster a en cluster b van deze persoonlijkheidsstoornissen is dat de ernst van de stoornis bepaald wordt door de omgeving en waarschijnlijk in grote mate door de subjectieve normen van het milieu. Derhalve ligt uiteindelijk de verantwoordelijkheid voor het opmerken van de persoonlijkheidsstoornissen in deze cluster b bij de omgeving, die in het algemeen niet professioneel geschoold is en alleen maar kan uitgaan van de heersende normen ten aanzien van het menselijk gedrag. Zoiets geeft wel te denken!

Lees verder

© 2011 - 2024 Hermesse, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
PersoonlijkheidsstoornissenJe persoonlijkheid is je 'eigen aard,' waarmee je je in de omgang herkenbaar onderschiedt van anderen. Dat is iets ander…
PersoonlijkheidsstoornissenPersoonlijkheidsstoornissenPersoonlijkheidsstoornissen zijn psychische aandoeningen die gekenmerkt worden door een star en duurzaam patroon van ged…
Theatrale persoonlijkheidsstoornis: Psychische aandoeningTheatrale persoonlijkheidsstoornis: Psychische aandoeningEen theatrale (histrionische) persoonlijkheidsstoornis is een psychologische aandoening waarbij een persoon grillig en e…
Theatrale of histrionische persoonlijkheidsstoornisTheatrale of histrionische persoonlijkheidsstoornisMensen met een theatrale persoonlijkheidsstoornis uiten hun emoties extreem overdreven en willen altijd in het middelpun…

Vampirisme nog altijd actueelEr zijn gevallen opgetekend die erop wijzen dat ook heden het vampirisme nog actueel is. Het bestaat op zijn minst in de…
Leven met een sociale fobieLeven met een sociale fobieEen sociale fobie is een grote angst voor normale en alledaagse sociale situaties zoals iemand aanspreken, naar een fees…
Bronnen en referenties
  • http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/67596-persoonlijkheidsstoornissen.html#9
Reacties

Tio, 13-02-2014
De narcist heeft een opgeblazen gevoel van eigenwaarde en is zelden bescheiden dan hoogmoedig en opgeblazen en kijkt laatdunkend op anderen neer. En wat je ook zegt het kan hun niets schelen. Zij denken het recht te hebben vogelvrij de wetten en regels te overtreden en zeg je nadat wat zij misdaan hebben dan klagen zij het slachtoffer als dader aan. terwijl de narcist zelf de dader was die mensen met valselijke eigenschappen neerzet om hun imago te schaden zodat zij ten koste van anderen werk hebben en zodat anderen niet datgene krijgen waar zij recht op hebben. Zij ontkennen onderzoeken die zwart op wit aangeven dat je die kenmerken die zij noemen niet hebt en zeggen dat het momentopnamen zijn terwijl het aangeboren eigenschappen zijn die iemand in aanleg in zich heeft maar vegen dat meteen van tafel. laten je niet uitpraten meer overschreeuwen de waarheid. Ze dioen zich precies voor zoals je wenst maar al na enige tijd constateer je consternatie en tumult daar zijn ze naar op zoek. Voor hun part verdoen ze alles aan excessen en dat anderen die afhankelijk van hun zijn langs de vuilnisbakken op zoek kunnen naar eten. Ze voelen je opponent aan en spelen die en maken dat je een hele groep tegen je krijgt. Zij wensen een extravagant en flamboyant en royaal en een megamelomaan leven en anderen kunnen de poor cinderella zijn en dan wensen ze ook nog geld na niets doen dan oneerlijk spel en lasterlijke dingen zeggen wat ten koste van kwetsbare groepen gaat in een machtspositie zijn zij er alleen maar op uit om er beter van te worden en dat het ten koste gaat van het algemene belang. Altijd onbillijk en onevenredig. Ze zwijgen je gewoon dood en ook al beargumenteer je je standpunt dan doen ze alsof ze doofstom zijn en overschreeuwen je gewoon met een lawine van negatieve eigenschappen die meer iets over hun zegt dan over diegene waar het over gaat. Zelfs testen waarvoor je hebt betaald. Vegen ze van tafel om maar niets te hoeven doen voor mensen en het zich wel noemen maar het niet zijn en er wel geld voor krijgen en anderen maar laten gaan. En die de schuld geven van eigen onwil en onmacht. Het is alleen maar liefde tot het eigen ik en afschuw over een ander in een zure nare sfeer die vroegtijdig slijt en waar zij lui aan geld willen komen zonder daar ooit iets voor t hebben gedaan dan alleen maar aan excessen doen zonder moraal en verhaal en a sociaal en dan anderen de schuld geven van wat zij zijn. Met hun gretig grillig en geen ruggengraat hebben dat zijn zij zelf en dan geven zij anderen de schuld om maar niets te hoeven doen en lui aan geld willen komen na niets te hebben gedaan afgeven op anderen. Dat zet kwaad bloed maar het kan hun niets schelen wat een ander zegt. Zij voelen zich ook nog trots als een ander reageert. Die kans moet je niet geven want dan voed je hun mechanisme ook nog. Mocht men ze tegenkomen op een plaats waar je afhankelijk van hen bent en geven ze je een negatief imago waardoor je verlies lijdt danzou je daar werk van maken alhoewel ze toch wel in staat zijn een groep of meerderen voor zich in te nemen. En dan zit je weer alleen in een onmachtspositie. Grove leugens verspreiden en regelrechte smaad. Reactie infoteur, 15-04-2014
Hallo Tio,
Dank je wel voor je reactie, ik kan niet anders dan het met je eens zijn!
Hermesse

Suzanne, 03-10-2012
Ik kom net uit een kortstondige relatie met een man die zeer veel persoonlijkheidskenmerken van narcisme vertoont in combinatie met gewoonte-drinken. Door de checklist narcisme ben ik geïnteresseerd geraakt in deze persoonlijkheidsstoornis. Kunt u mij misschien artikelen aanraden die uitleg geven over de combinatie gewoonte-drinken en narcisme? Reactie infoteur, 09-10-2012
Hallo Suzanne,
Gewoonte drinken (of misschien een mindere mate van alcoholisme) is niet direct een symptoom van narcisme, hoewel het naast narcistische trekken ook wel voort kan bestaan. Narcisten drinken overigens zelden uit onzekerheid omdat ze daar gewoonweg niet aan leiden, dus het gewoontedrinken kan eerder voorkomen uit een bourgondische eigenschap (het gewoon heel lekker vinden.)
Er staan op infonu.nl een enorme hoeveelheid artikelen over narcisme. Gewoon narcisme in het allerbovenste hokje indrukken (bij zoek in…) en tja… alcoholisme.
Succes met je onderzoek. (En sorry dat ik zo laat reageerde)
Hermesse

Marijke Vissers, 16-06-2012
Hier nog wat te lezen, wie weet, heb je er wat aan? Het is altijd moeilijk om op afstand naar een probleem te kijken, vooral als je er midden in zit, toch is 't de moeite waard. Je kan tot de conclusie komen, dat JIJ er niks aan kan doen, dat je 't hooguit een beetje kan plattsen/of/begrijpen. Reactie infoteur, 18-06-2012
Dank je wel voor je reactie. Ik realiseer me dat het artikel heel basic is, dat was ook de bedoeling. Er zijn heel wat meer infoteurs die dieper op dit onderwerp zijn ingegaan. Ik adviseer lezers om wat dat betreft verder te zoeken bij Infonu.
Hermesse

Hermesse (125 artikelen)
Gepubliceerd: 11-03-2011
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Psychologie
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.