Sociale cognitie

Sociale cognitie is de manier waarop mensen denken over henzelf en de sociale wereld. Meer specifiek: hoe mensen selecteren, interpreteren, onthouden en informatie gebruiken om dingen te beoordelen en besluiten te nemen. Maar hoe werkt dit? In dit artikel zullen de volgende vraagstukken behandeld worden:
  • Welke factoren beïnvloeden het maken van keuzes? Is dit per individu verschillend?
  • Hoe worden we beïnvloed door stereotypes en is dat handig?
  • Hoe belangrijk zijn zelfreflectie en sociale invloeden bij het maken van besluiten?
  • Hoe groot is het verschil tussen realiteit en zelfreflectie?

Welke factoren beïnvloeden het maken van keuzes? Is dit per individu verschillend?

We onderscheiden twee soorten sociale cognitie: automatisch denken en gecontroleerd denken.

Automatisch denken

Automatisch denken is een proces dat onbewust, zonder moeite en zonder erom te vragen plaats vind. Deze manier van denken helpt ons om situaties goed te begrijpen door ze te relateren aan gebeurtenissen die we eerder meemaakten. Dit doen we door gebruik te maken van schema’s. Deze schema’s zorgen ervoor dat onze kennis gestructureerd wordt in ons hoofd. Het is afhankelijk van de bereikbaarheid van deze schema’s hoe snel we iets zullen herinneren. Wanneer we recentelijk iets mee gemaakt hebben, dan is het schema dat we daar voor creëerden makkelijk bereikbaar. Dit heet priming van het geheugen.

Door automatisch te denken besparen we een hoop tijd, omdat we korte wegen kunnen nemen om een snelle reactie plaatsen. Dit noemt men Judgmental Heuristic. Wanneer we een reactie baseren op de informatie die het eerste bereikbaar was, dan spreken we over Availability Heuristic. Ook zijn we geneigd om onze reactie te baseren op een stereotype dat we in ons hoofd hebben, Representativeness Heuristic. Een andere factor die van invloed is op ons automatische denken, is waar je vandaan komt. Wanneer je uit Azië komt, ben je eerder geneigd om holistisch te denken, terwijl westerlingen eerder individualistisch denken.

Gecontroleerd denken:

Wanneer we onze gedachten controleren kan dit een aantal redenen hebben. Allereerst kan het zo zijn dat we proberen dingen die in het verleden gebeurden, enigszins te veranderen. Ook kan het zo zijn dat we proberen te vermijden dat we aan iets denken, wat we liever willen vergeten. Een derde functie van gecontroleerd denken is het checken van onze gedachten. We hebben de neiging om onze eigen gedachten heel erg te vertrouwen. We zijn te verzekerd van onze eigen ingevingen.

Hoe worden we beïnvloed door stereotypes en is dat handig?

Een stereotype is een schema. We gebruiken schema’s om onze kennis te structuren en sorteren. Dat staat ons toe om snel te denken. Stereotypes kunnen ons echter bevooroordelen. Dit kan leiden tot het maken van een te snelle beslissing, met soms een fatale afloop.

Hoe belangrijk zijn zelfreflectie en sociale invloeden bij het maken van besluiten?

De sociale invloeden waaraan je bent blootgesteld zijn erg belangrijk bij het vormen van besluiten. Het hangt bijvoorbeeld af van je woonomgeving of je eerder geneigd bent om holistisch te denken, of om te gaan voor de individuele manier van denken. We baseren verder de schema’s die onze kennis ordenen op dingen we die we meemaken. Ook zelfreflectie is van belang. Het is gecontroleerde manier van denken, waarmee we onze besluiten
© 2010 - 2024 Niamh, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Cognitief gedragstherapeutische benaderingCognitief gedragstherapeutische benaderingTegenwoordig worden er steeds meer nieuwe benaderingen gebruikt binnen de hulpverlening. Eén hiervan is de cognitief ged…
Regeloverschrijdend gedragRegeloverschrijdend gedragGedrag komt in vele vormen voor. Zo is er algemeen en veel voorkomend gedrag, tegenover meer specifiek en ongebruikelijk…
Gender ontwikkelingGender ontwikkelingJe hebt jongens en meisjes, mannen en vrouwen. De geslachtsrol van een persoon wordt gender genoemd. Naast biologische e…
Cognitieve dissonantieHet woord cognitie stamt af van het Latijnse woord cognoscere, wat weten of kennen betekent. Cognitie is het vermogen om…

Vooroordelen, stereotypen en discriminatieVooroordelen, stereotypen en discriminatie komen veelvuldig voor in het dagelijkse leven. Iedereen krijgt er mee te make…
Affirmaties als psychologisch hulpmiddelAffirmaties kunnen behulpzaam zijn wanneer men voornemens is bepaalde gewoontes, gedrag, overtuigingen en gevoelens te v…
Bronnen en referenties
  • Social Psychology; Aronson&Wilson&Akert
Niamh (113 artikelen)
Gepubliceerd: 21-10-2010
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Psychologie
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.