Overgewicht, wat doet het met je

Er is veel informatie te vinden over de gevolgen en risico's van overgewicht op de gezondheid en het lichaam. Maar overgewicht brengt ook emotionele, psychologische en sociale gevolgen met zich mee. Het kan zelfs zo erg zijn dat iemand in een isolement raakt. Maar, naast het afvallen, kun je ook aan deze gevolgen werken om beter in je vel te komen.

Negatief zelfbeeld

Veel mensen met een overgewicht hebben een negatief zelfbeeld. Bij de een is dit erger dan bij de ander, maar hoe men in reactie hierop handelt is ook verschillend. Sommigen voelen zich onzeker omdat ze te dik zijn, maar bij anderen kan het nog verder gaan; ze vinden zichzelf niet alleen dik en daardoor minder mooi, ze vinden alles aan zichzelf lelijk. Het negatieve zelfbeeld over de buitenkant gaat vaak ook over de binnenkant van de persoon: Ze hebben een hekel aan zichzelf. Soms staat dit los van het overgewicht, en is het een oorzaak dat mensen uit troost of frustratie gaan eten.

Het negatieve zelfbeeld kan ook versterkt worden door het overgewicht, niet alleen door wat men vindt over hoe ze eruit zien, maar ook door de manier waarop ze aan hun overgewicht komen: Ze geven zichzelf de schuld, vinden zichzelf zwak omdat ze het eten niet kunnen weerstaan.

Bij iemand met het jojo-effect wordt het negatieve zelfbeeld vaak sterker, en zelfs bevestigd: "zie je wel dat ik het niet kan". Het steeds weer falen geeft elke keer weer een deuk in iemands zelfvertrouwen.

Een ander effect van het negatieve zelfbeeld is dat men zich er ook naar gaat kleden: grote wijde kleding om het nog meer te verhullen, of omdat iemand toch zo weinig mogelijk buiten gezien wil worden geen zorg meer eraan besteden: "ik ben toch lelijk, het maakt niet uit wat ik aan trek, waarom nog mijn best doen". Ook de zorg voor het lichaam kan minder worden, het haar wordt niet meer bijgehouden, vrouwen maken zich niet meer op. Men raakt in een isolement. De neerwaartse spiraal van het negatieve zelfbeeld kan heel ver gaan.

Het zal ook goed voor te stellen zijn, dat het negatieve zelfbeeld ook zijn weerslag zal hebben op de relatie.

De buitenwereld

De maatschappij zit vol tegenstellingen: Hoezeer men ook roept dat de buitenkant niet belangrijk is, en dat het gaat om iemands persoonlijkheid... Uiterlijk speelt wel degelijk een grote rol. Bovendien: wanneer het om uiterlijk en schoonheid gaat, is alles in de media gericht op slanke dames en gespierde mannen. Het zijn de slanke dames die aan de romige chocolade ijsjes zitten, en de gespierde mannen die met hun ontblote bovenlijf op het balkon zich staan te scheren. Overal wordt je geconfronteerd met schoonheidsidealen, en aan de andere kant is de gemakkelijke ongezonde snack overal dag en nacht verkrijgbaar en wordt hier volop reclame voor gemaakt. Blijkbaar kun je slank zijn en alles eten wat je wilt.
Het is een dagelijkse confrontatie voor iemand met overgewicht.

Uiterlijk speelt een grote rol: er is al vaker gebleken uit onderzoek dat men zich wel degelijk laat leiden door het uiterlijk. Stuur twee identiek gekleedde, gekapte en opgemaakte vrouwen naar een sollicitatiegesprek, met als enig verschil dat de ene vrouw slank is en de ander een overgewicht heeft. Grote kans dat de slanke vrouw wordt aangenomen.

Mensen reageren vaak alleen op wat men ziet, en trekken daarbij de meest voor de hand liggende conclusie: "oh die is dik, eigen schuld, moet je maar niet te veel eten", maar de oorzaak ligt vaak veel genuanceerder (zie ook Oorzaken van overgewicht). Maar dat is wel de reactie die je vaak krijgt of voelt in de blikken die je nastaren. Ook al ben je misschien al maanden bezig met afvallen en ben je al 10 kilo afgevallen, dat is niet wat men ziet of wat men zich bedenkt als men een oordeel velt.

Overgewicht is een probleem die je niet kunt verhullen. Je kan aan iemand met bijvoorbeeld een gokverslaving niet zien wat hij heeft. Bij iemand met overgewicht is dat wel te zien. Het probleem is letterlijk aan je lichaam te zien, en de negatieve kritiek die je krijgt gaat dan ook niet over zoiets als je auto, maar gaat over jouw lichaam, en voelt dus ook als een commentaar op jouzelf. Ook dit kan een enorme en constante deuk in je zelfvertrouwen zijn.

Wat kun je doen

Het is natuurlijk op het eerste gezicht logisch om te zeggen: probeer op een gezonde manier af te vallen en kom op gezond gezicht. Natuurlijk: wanneer je op gezond gewicht bent, ben je slank. Je zit lekkerder in je vel. Mensen zullen je niet meer discrimineren of beoordelen op je uiterlijk, en zullen zelfs trots zijn op het resultaat wat je gemaakt hebt. Je zult trots op jezelf zijn en meer zelfvertrouwen hebben.

MAAR...

Je bent niet van de ene op de andere dag die kilo's kwijt. En wil je op een gezonde manier afvallen, dan zal je er op moeten rekenen dat het wat tijd gaat kosten. (natuurlijk kun je kiezen voor een snel vermageringsdieet, maar dit is niet gezond en vaak komt men daarna weer snel aan).

Dus tot die tijd:

• Zoek goede begeleiding bij het afvallen, bijvoorbeeld een goede diëtist of voedingsconsulent die je ook kan helpen om te werken aan negatieve gedachtes en het negatieve zelfbeeld.
• Indien je merkt dat het negatieve zelfbeeld verder gaat dan het overgewicht, is het helemaal niet zo gek om eens naar de huisarts te gaan om te vragen om hulp. Negatieve gedachten kunnen zo ingesleten zijn, dat je daar zelf niet meer uit kunt komen. En de oorzaak ligt misschien wel verder dan het overgewicht.
• Kijk wat je aan je kleding kunt veranderen om goed voor de dag te komen. Door accenten te verleggen in kleding, kun je vaak de aandacht van je postuur afleiden (dit zie je vaak ook in metamorfoseprogramma's). Ga naar kledingwinkels waar je een maatje groter kunt kopen en vraag ook daadwerkelijk om advies!
• Indien je beseft dat je je uiterlijk versloft: Ga naar een goede kapper, die je een goed kapsel kan aanmeten waardoor je gezicht er mooi uitkomt.
• Vrouwen: Bij parfumeriezaken geeft men vaak op afspraak ook make-up advies. Ze nemen de tijd om je uit te leggen hoe je je zelf mooi kunt maken en wat goed bij je past. Het zal je een goed gevoel geven om te zien wat make up kan doen en je laten zien dat je wel degelijk mooi bent. Vraag een vriendin om met je mee te gaan. Je kan zelf aan je eigen metamorfose werken!
• Besef dat je manier van bewegen, lopen en staan direct wordt beïnvloed door hoe je je voelt. Vaak is dat zo ingeslepen dat het een automatisme wordt om bijvoorbeeld met hangende gebogen schouders te lopen. Ga jezelf trainen om rechtop te lopen, schouders naar achter en je kijkrichting voorruit. Weet je niet wat een goede houding is, 1 afspraak bij een fysiotherapeut is genoeg!
• Het werken aan je houding, aankleding en verzorging heeft vaak een positieve inslag naar binnen: je gaat je er beter bij voelen. Zelfverzekerd over straat lopen, geeft je ook een andere uitstraling! En maakt je ook sterker als het gaat om negatieve reacties van anderen. Maak jezelf sterker en weerbaarder!

Cliché maar waar: ga dingen doen die je leuk vindt! Laat jezelf niet in een isolement glijden, maar blijf dingen ondernemen.
Wees je er van bewust dat jij de motor bent die bepaalt in welke richting je gaat. Jij alleen kan kiezen om aan je zelfbeeld te werken, dit verandert namelijk niet vanzelf, je zult hier iets voor moeten doen, door bovenstaande praktische tips, door hulp bij het afvallen en eventueel hulp bij de oorzaak van het negatieve zelfbeeld. Zorg ook dat je hierover kan praten, met je partner, met vrienden, je hoeft hier niet alleen in te staan en het is goed te weten dat mensen je steunen.