Neurotische depressie: kenmerken en gevolgen

Een neurotische depressie is een psychische stoornis waarbij iemand lijdt aan een depressie en innerlijke conflicten, bijvoorbeeld dwangneurose. Dit kan zich op allerlei verschillende manieren uiten. Zo kan iemand een verminderde realiteitsoordeel hebben, omdat hij zijn ziekelijke subjectieve ervaringen verwart met de werkelijkheid. Er is geen aantoonbare organische oorzaak, maar de persoon kan aan angst lijden, hysterische symptomen, obsessies en dwangmatige symptomen. Er kan alleen een goed behandelplan worden opgesteld wanneer er een goede diagnose is gesteld.

Wat een depressie inhoudt

Een depressie is een van de meest voorkomende psychische aandoeningen. Iemand lijdt aan een depressie wanneer hij minimaal twee weken lijdt aan sombere gevoelens. Dit kunnen zijn: slechte stemming, stemmingswisselingen, geen belangstelling hebben in een ander, veranderde eetlust, slaapproblemen, rusteloosheid, energieverlies, gevoel van machteloosheid, angst, geen beslissingen kunnen maken, concentratieproblemen of denken over zelfmoord. Niet alle symptomen hoeven aanwezig te zijn. Depressie kan bestaan uit een milde vorm waarbij er slechts enkele symptomen aanwezig zijn of een ernstige vorm, waarbij iemand maandenlang last blijft houden van veel klachten. Een lichte depressie kan overgaan in een zware depressie.

Kenmerken die horen bij een depressie zijn:

• Geen plezier meer beleven
• Geen interesse meer tonen
• In de ochtend is de depressie erger als in de avond
• Gebrek aan eetlust of juist toegenomen eetlust
• Schuldgevoel
• Vroegtijdig wakker worden en niet meer kunnen slapen

Neurotische persoonlijkheidsstoornis

Bij een neurotische persoonlijkheidsstoornis is er sprake van een innerlijk conflict. Er is geen sprake van hallucinaties of wanen en het realiteitsbesef blijft aanwezig. De persoonlijkheidsstructuur blijft verder intact. Kenmerken die horen bij iemand met deze stoornis, zijn:

• Neiging om dingen te verdringen
• Angst om iemand te verliezen
• Angst voor eigen woede
• Faalangst en gewetensangst
• Tegenstrijdige gevoelens met innerlijke strijd
• Streng zijn voor zichzelf
• Perfectionistisch zijn
• Jaloezie

Mensen die hieraan lijden kunnen een veel te sterk aangezette remmings- en controlemechanisme hebben. Zo kan een gevoel van woede sterk worden ontmoedigd, waardoor iemand geremd en subassertief kan worden. De woede wordt sterk verdrongen en richt zich naar binnen. Hierdoor kan er gedrag ontstaan waarbij iemand zichzelf schade toebrengt, bijvoorbeeld zelfbestraffing. Omdat iemand die last heeft van een neurotische stoornis bang is om de liefde van een persoon kwijt te raken, zal hij zichzelf helemaal willen aanpassen aan de wensen van die persoon. Meestal is het geweten erg sterk ontwikkeld, waardoor iemand last kan krijgen van schuldgevoel en schaamte.

Gevolgen

Wanneer iemand aan een neurotische depressie lijdt, kunnen er allerlei symptomen ontstaan. Zo kan iemand bepaalde situaties gaan vermijden om angst uit de weg te gaan, waardoor er een obsessief-compulsieve stoornis kan ontstaan, ook wel dwangneurose genoemd. Zo’n iemand kan ook masochistische of hysterische trekjes gaan ontwikkelen. Iemand kan net alsof gaan doen dat hij iemand niet nodig heeft, terwijl hij juist bang is deze persoon kwijt te raken. Hierdoor kan het moeilijk zijn om troost en steun te accepteren. Door de neurotische stoornis kan iemand stemmingsstoornissen ontwikkelen en door de emotionele problemen kunnen er ook lichamelijke klachten ontstaan.

Therapie

Er is behandeling nodig om de symptomen zoals stress, angst en depressieve gevoelens aan te pakken. Maar ook moet er gekeken worden naar de onderliggende symptomen die te maken hebben met de persoonlijkheidstrekken. Het is belangrijk om een goede vertrouwensrelatie op te bouwen met de therapeut, vaak een psychiater, en iemand moet echt willen veranderen. Bepaalde inzichten en gedragingen kunnen diep ingeslepen zitten en het kan moeilijk zijn om dit te veranderen. Zo moeten angsten, schuldgevoel, schuld, vermijdingsgedrag en weerstand worden overwonnen.

Lees verder

• Dwanggedachten: een obsessief-compulsieve stoornis
• Dysthyme stoornis: een chronische depressie
• Depersonalisatiestoornis: een vervreemding van jezelf
• Depressief gevoel: hoe hier vanaf te komen
• Leren accepteren: hoe doe je dat?