Wiskundeangst, maak er gebruik van!

Wiskundeangst, wat is dat? Hoe ontstaat het en wat zijn de verschijnselen? Maar vooral: hoe kom je er van af? Daarover gaat dit artikel.

• Wat is wiskundeangst?
• Hoe ontstaat wiskundeangst?
• Misverstanden over wiskunde
• Hoe kom je van wiskundeangst af?

Wat is wiskundeangst?

Voor veel scholieren en studenten is het een bekende situatie: je krijgt een wiskundige opgave voor je neus en plots gaat alles fout. Je krijgt klamme handen, je ademhaling stokt of versnelt, het zweet breekt je uit. Helder nadenken, concentreren, het is niet meer mogelijk. Je kijkt om je heen en ziet je medescholieren of –studenten voorovergebogen over hun papier druk bezig met schrijven. Je weet het zeker: jij bent de enige die deze opgave niet snapt. Dit verschijnsel heet wiskundeangst. Het is een gevoel van frustratie en machteloosheid bij het oplossen van wiskundevragen.

Niet de enige

Wat mensen die lijden aan wiskundeangst niet beseffen, is dat ze niet de enige zijn. Iedereen heeft in meer of mindere mate weleens problemen met wiskundige opgaven. Zelfs hoog opgeleide wiskundigen. Alleen zien zij zo’n opgave meer als een uitdaging, een stimulans om er tegenaan te gaan en minder als hun eigen onvermogen om het probleem op te lossen.

Hoe ontstaat wiskundeangst?

Voor een deel is wiskundeangst geworteld in het imago van wiskunde. Wiskunde is voor velen een saaie, ondoorgrondelijke en nutteloze wetenschap. Het is niet “hip” om wiskunde leuk te vinden. Sterker nog, veel mensen koketteren met het feit dat ze wiskunde saai vinden of dat ze er niets van snappen. Het is sociaal geaccepteerd om wiskunde niet leuk te vinden. Veel scholieren en studenten trekken daaruit de onterechte conclusie dat het sociaal niet gewaardeerd wordt als je er veel tijd in stopt om het te bestuderen, met als gevolg dat ze vaak slecht voorbereid aan proefwerken of tentamens beginnen.

Meestal bij vrouwen

Wiskundeangst komt het vaakst voor bij vrouwen. Merkwaardig genoeg is het in de 21ste eeuw nog steeds niet ongebruikelijk dat mensen exacte wetenschappen echte mannenstudies vinden. Die mensen zullen waarschijnlijk hun dochters weinig stimulansen bieden om werk te maken van hun wiskundeopgaven. Gelukkig lijkt dit soort mensen een uitstervend ras te zijn.

Misverstanden over wiskunde

Bovengenoemde sociale en opvoedkundige factoren zijn een voedingsbodem voor een groot aantal misverstanden omtrent wiskunde. Deze misverstanden worden door lijders aan wiskundeangst dan weer gebruikt om hun angst te verklaren of zelfs te accepteren. Enkele van deze misverstanden zijn:

• Aanleg voor wiskunde is aangeboren. Zoals lang niet alle componisten de zoon zijn van een componist, zo zijn ook lang niet alle wiskundigen de zoon van een wiskundige. Er is geen enkel bewijs van de stelling dat aanleg voor wiskunde genetisch bepaald is.
• Mannen zijn beter in wiskunde dan vrouwen. Grotere onzin bestaat bijna niet. Door de eeuwen heen hebben talloze vrouwen bewezen in de wiskunde hun “mannetje” te staan. Van Hypatia van Alexandrië bij de oude Grieken tot Emmy Nöther in de 20ste eeuw. Wel is het zo dat mannen, gemiddeld, een beter ruimtelijk inzicht hebben dan vrouwen. Misschien is daardoor dit misverstand is ontstaan.
• Wiskunde draait om logica en niet om creativiteit. Er zijn voldoende voorbeelden om deze stelling te logenstraffen. Neem nu Pythagoras, bij de oude Grieken. Niet alleen de beroemde stelling komt bij hem vandaan. Hij stond ook aan de basis van de muziekleer, die het mogelijk maakt om instrumenten zo aangenaam mogelijk te laten klinken. Of wat te denken van Escher, wiens grafische werk alom bekend is?

Hoe kom je van wiskundeangst af?

Vraag een beroemde actrice of ze nog steeds nerveus is voor een voorstelling en ze zal dat volmondig beamen. De zenuwachtigheid wordt niet minder, je leert er mee omgaan. Zo zou iemand die een wiskundeproefwerk moet maken er ook tegen aan moeten kijken: zenuwachtig zijn is normaal. Sterker nog: het gevoel van zenuwachtigheid betekent dat je lichaam het hormoon Adrenaline aanmaakt, waarvan je scherp en alert wordt. Wie zich laat verlammen door zenuwen probeert hier tegenin te gaan; accepteren en er profijt van hebben is beter. Als die beroemde actrice niet zenuwachtig zou zijn voor haar voorstelling, zou ze gegarandeerd haar tekst vergeten.

Accepteren

Het beste is dus om je wiskundeangst te accepteren. Om te beseffen dat je niet de enige bent die er aan lijdt. Door hem te accepteren kun je er juist profijt van hebben, omdat je je lichaam jou alert maakt en je dat niet probeert tegen te gaan. Volgende keer een 8 op je rapport!

Lees verder

• De vierkleurenstelling
• Hilberts Hotel - transfiniete getallen
• Kansrekening: de stelling van de typende apen
• Palindromen in de wiskunde