De narcistische moeder

Narcisten zijn arrogant, ze geloven dat ze over unieke talenten beschikken en dat niemand in de wereld zo goed is als zij. In de regel hebben meer mannen dan vrouwen last van de persoonlijkheidsstoornis narcisme. Een narcist is een veelzijdig persoon. Iedereen in de omgeving van de narcist ziet een andere persoon. Het ligt er maar net aan vanuit welk perspectief je deze persoon bekijkt.

De narcistische moeder

Een narcistische moeder gaat geniepig te werk en maakt het leven van haar kinderen tot een ware hel. Veel omstanders begrijpen niet waarom kinderen die door een narcistische moeder zijn opgevoed geen doorsnee gedrag vertonen en op latere leeftijd vaak breken met hun moeder. Een kind met een narcistische moeder voelt zich eenzaam en heeft het idee dat het door niemand begrepen wordt.

Kenmerken van een narcistische moeder

In dit deel van het artikel wordt een opsomming gegeven van de hoofdkenmerken van een narcistische moeder.

Ontkennend gedrag

De narcistische moeder heeft altijd een excuus of een simpele uitleg voor haar boosaardige gedrag. Ze spiegelt haar kinderen, maar eigenlijk vooral buitenstanders, voor dat ze een hulpvaardige en bezorgde moeder is. Ondertussen roddelt ze er flink op los. Als haar leugens uitkomen verdraaid ze haar verhaal zodanig, dat de schuld bij iemand anders komt te liggen.

Vernederingen

Moeder vernedert haar kinderen bijna dagelijks. Ze vergelijkt haar kinderen met andere personen, maar doet dit in een totaal verkeerde context. Regelmatig wrijft ze haar kinderen in hoe goed iemand anders is en hoezeer ze anderen waardeert. De bedoeling hiervan is om ze te laten merken dat ze niet deugen. Dit alles doet ze zonder concrete uitspraken te doen. Elk pleziertje verpest ze. Als haar kinderen een nieuwe broek hebben gekocht en haar mening vragen, dan praat ze gewoon door haar kinderen heen met haar belevenissen van de dag. De kinderen van een narcistische moeder moeten het idee hebben dat ze onbelangrijk zijn en niets voorstellen. Op die manier worden de kinderen onzeker en kan de narcistische moeder hun hele leven overnemen.

Verlengstuk van moeder

Een narcistische moeder ziet haar kinderen als verlengstuk van haarzelf. Ze geeft hun eigendommen weg, zonder hun toestemming. Ze praat, belt en sms’t met hun vrienden en vriendinnen alsof ze van haar zijn en probeert hun leven volledig te bepalen. Dag en nacht moeten de kinderen van een narcistische moeder voor haar klaarstaan, anders gaat ze hen het verwijt maken dat ze een profiteurs zijn en niet van haar houden. Controle over hun eigen leven is voor kinderen van een narcistische moeder een onbereikbaar ideaal, zolang ze contact met hun moeder blijven onderhouden en haar telkens opnieuw ingang in hun leven geven.

Destructie verstopt in liefdevolle zorg en bezorgdheid

Een narcistische moeder kan haar kinderen met de grond gelijkmaken in de aanwezigheid van anderen zonder dat dit opvalt. Haar roddels en venijnige uitspraken wikkelt ze in liefde en zorg of door bijvoorbeeld een ander de hemel in te prijzen voor een mindere prestatie dan haar eigen kinderen hebben neergezet. Door deze verkapte manier van devalueren is het voor buitenstanders bijna onmogelijk om te zien wat er zich in werkelijkheid binnen een narcistisch gezin afspeelt. Het gebeurt dan ook dikwijls dat zelfs therapeuten de kinderen van een narcistische moeder negeren en loodrecht achter de narcistische moeder gaan staan, terwijl zij juist de oorzaak van het vervormde gedrag van de kinderen is.

Favorieten en zondebokken

Meestal kiest de narcistische moeder één of twee favorieten uit die zij als prinsjes of prinsesjes behandelt en die privileges krijgen zolang ze precies doen wat hun moeder wil. De andere kinderen uit het gezin worden gezien als zondebokken. Zij moeten hun eigen behoeften volledig opzij zetten voor de behoeften van moeder en haar favorieten. Haar favorieten kunnen in haar ogen niets fout doen. Als een favoriet toch een aantoonbare fout maakt, dan krijgt de zondebok hiervan de schuld. Door de ongelijke behandeling ontstaat er verdeeldheid tussen de kinderen onderling. De moeder houdt deze verdeeldheid graag in stand, omdat zij op deze manier onopvallend door kan gaan met haar leugens en onbehoorlijke destructieve gedrag.

Ondermijning

Moeder ondermijnt de prestaties van haar zondebokkinderen. Ze kan het niet verdragen als iemand anders dan zijzelf in het middelpunt van de belangstelling staat en zal dit kosten wat kost proberen te voorkomen. Zelfs als ze hiervoor een grote scene moet schoppen of medische klachten moet faken. Uitzonderingen hierop zijn situaties waarin moeder zichzelf kan sieren met de prestaties van haar kinderen.

Jaloezie

Elke keer als een kind van een narcistische moeder iets positiefs meemaakt, wordt moeder jaloers. Ze zal proberen om het te verzieken of het van hen af te nemen. Het woord tevredenheid komt niet voor in het woordenboek van een narcistische moeder. Vaak gaan ze als de kinderen ouder worden op seksueel gebied de competitie aan met hun dochters. Dit kan variëren van het vertonen van bijzonder vriendelijk en gastvrij gedrag ten opzichte van de vriend van dochter tot zelfs het eventueel hebben van geslachtsgemeenschap met deze mannelijke persoon. Een moeder met narcisme rust niet totdat ze alles waar haar kinderen enige genegenheid in vinden verwoest heeft.

Zielig gedrag

Wanneer de leugens van een narcistische moeder op een dag toch aan het licht komen, zal moeder verdrinken in zieligheid en zelfmedelijden. Ze zal haar act verder voortzetten door overal te verkondigen dat alles haar schuld is en dat ze nooit iets goeds kan doen. Oh wat voelt ze zich toch een slecht persoon! Echter het enige wat doorsnee mensen in zo’n situatie doen, namelijk het nemen van verantwoordelijkheid voor hun slechte gedrag en dat vervolgens rechtzetten, doet ze niet. Het zielige hulpeloze gedrag is enkel een middel om je te dwingen haar te vergeven. Als haar kinderen dit weigeren, zal ze iedereen die het maar wil horen vertellen wat een koude, harteloze en ongevoelige kinderen ze heeft. Daarnaast zal ze extra benadrukken dat ze zichzelf altijd heeft wegcijfert voor haar kinderen en dat diezelfde kinderen haar nu zomaar laten vallen.

Conclusie

Het samenleven en wonen met een narcistische moeder valt niet mee. Voor de kinderen is elke dag een serieuze survivaltocht. Ze weten nooit waar ze aan toe zijn en zijn hopeloos op zoek naar een beetje gemeende liefde en erkenning van moeder. Op oudere leeftijd krijgen deze kinderen vaak in de gaten dat hun moeder de persoonlijkheidsstoornis narcisme heeft. Door al het leed en onrecht wat hen in de loop door moeder is aangedaan, besluiten deze kinderen er vaak toe om hun moeder uit hun leven te bannen. In het geval van een narcistische moeder is dit ook de enige realiseerbare uitweg.