Van belemmerende naar constructieve gedachten

Vaak zijn mensen zich niet of nauwelijks van hun belemmerende gedachten bewust. Met dergelijke nutteloze gedachten staan ze zichzelf dan lelijk in de weg. Bekende belemmerende gedachten hebben bijvoorbeeld te maken met geen 'neen' kunnen zeggen, of het gevoel hebben dat het jouw plicht is om 'de boel' bijeen te houden. Of dat het maar het beste is dat je stil en onzichtbaar bent. Misschien heb je zelfs de belemmerende gedachte dat je nooit meer iemand kunt vertrouwen of dat je in een relatie 'stikt'. Met welke constructieve gedachten kun je jezelf betere kansen geven op een gelukkig leven?

Voorbeelden van het vervangen van belemmerende gedachten naar constructieve gedachten

Heb je soms het gevoel dat je gedachten en overtuigingen je in de weg zitten bij het op zoek zijn naar een gelukkiger leven? Hieronder vind je een aantal voorbeelden van belemmerende gedachten en van ideeën over constructieve gedachten die je daarvoor in de plaats zou kunnen zetten.

'Neen' zeggen

Neem bijvoorbeeld de volgende belemmerende gedachte.

• 'Ik kan nu eenmaal geen 'neen' zeggen tegen bepaalde of alle mensen. '

Vervang die gedachte eens door een zin in de trant van:

• 'Ik heb het recht om 'neen' te zeggen als iemand mijn grenzen schendt.'

Dan heb je een eerste begin gemaakt om je assertiever te leren opstellen.

De boel bij elkaar moeten houden

Een andere, veelvoorkomende belemmerende gedachte luidt:

• 'Het is mijn plicht om de boel bij elkaar te houden.'

Op deze manier zet je jezelf klem. Een alternatieve en gezondere denkwijze is bijvoorbeeld:

• 'Ik heb het recht om voor mezelf te zorgen. Als niet al mijn familieleden (of vrienden) bij elkaar willen blijven, is dat niet mijn schuld. Iedereen in mijn familie (of vriendenkring) heeft namelijk een even grote verantwoordelijkheid om te investeren in de onderlinge samenhang van de groep. De mijne is zeker niet groter dan die van de rest.'

Dit is een manier om voor jezelf de dingen in het juiste perspectief te plaatsen.

Stil en onzichtbaar willen zijn

Als je in een relatie lelijk klem zit , kan het verleidelijk zijn om stil en onzichtbaar te willen zijn.
Een belemmerende gedachte luidt dan bijvoorbeeld als volgt.

• 'Zolang ik mezelf zo onzichtbaar mogelijk maak, door me weinig te laten zien of horen, zullen ze me niet te grazen nemen. '

Een dergelijke gedachte kun je beter vervangen door:

• 'Ik heb het recht om gezien en gehoord te worden. Als ik beter opkom voor mezelf, kunnen andere mensen leren om op een respectvolle manier met mij om te gaan.'

Het besef dat je wilt dat bepaalde dingen anders worden, vormt de basis voor toekomstige veranderingen.

Een andere belemmerende gedachte is:

• 'Het is niet echt heel erg wat ze me aandoen. Als ik me maar stil houd en niet klaag, laten ze me uiteindelijk wel met rust.'

Je staat al een stuk sterker met de volgende gedachte.

• 'Ik laat nooit meer toe dat ze op deze onheuse manier met mij omgaan. Ik kom voor mezelf op. Als ze vervelend blijven, kan ik weggaan of hen vragen uit mijn leven te verdwijnen. '

Als je een concreet beeld hebt van wat je mogelijkheden zijn als iemand doorgaat met je persoonlijke grenzen te schenden, kun je die persoon duidelijk maken wat de eventuele consequenties zijn als de ander geen rekening met jou blijft houden. Een logische stap zou het beëindigen van die ongelijkwaardige relatie kunnen zijn.

Nooit meer iemand vertrouwen

Nadat je een keer zwaar teleurgesteld in iemand bent, is de kans groot dat je op een gegeven moment denkt dat je nooit meer iemand kunt of wilt vertrouwen. Elke keer als je vertrouwen alweer zwaar geschokt, dan is kun je de overtuiging ontwikkelen dat er helemaal niemand te vertrouwen is.

Natuurlijk is is voorzichtigheid in relaties op zich een goede manier om jezelf te beschermen. Er schuilt veel waarheid in de uitspraak: 'vertrouwen is goed, maar voorzichtigheid is beter.'

Houd echter voor ogen dat voorzichtigheid iets fundamenteel anders is dan wantrouwen. Soms wil je misschien een bepaalde persoon die jou in je vertrouwen teleurgesteld heeft, een nieuwe kans geven. Soms wil je misschien liever de relatie verbreken. In elk geval is het niet uitgerekend jouw plicht iemand een nieuwe kans te geven.

Het gevoel hebben dat je in een relatie stikt

Soms denk je misschien iets in de trant van:

• 'Laat ik maar geen aandacht besteden aan wat me overkomt in deze relatie waarin mij van alles wordt opgedrongen en ik het gevoel heb dat ik stik omdat ik helemaal geen privacy meer heb. overkomt. Hoe minder ik eraan denk, des te minder ik de pijn en het verdriet voel.'

Je creëert de basis om je situatie te veranderen met behulp van constructieve gedachten zoals:

• 'Ik wil me niet langer afsluiten van mijn gevoelens als iemand op een vervelende manier met mij om gaat. Dan voel ik beter wat een en ander met mij doet en kan ik mezelf op een assertieve manier tegen verder respectloos gedrag beschermen.'

Op een vergelijkbare manier kun je één voor één al je gedachten die jou niet helpen om je situatie te verbeteren, te vervangen door constructieve gedachten die de basis vormen voor het kunnen veranderen van de rest van je leven.

Lees verder

• Belang van grenzen in persoonlijke relaties
• Praktische tips om effectief 'neen' te zeggen
• Tips voor het formuleren van persoonlijke grenzen
• Timing en wijze van communicatie over je grenzen