De Westbindung van Konrad Adenauer

In 1949 was Duitsland van de internationale bezettingsmacht af en moest het weer op de eigen democratische benen gaan staan. Dit was geen makkelijk proces waar werd door Adenauer zeer beheerst uitgevoerd. Hij deed dit door een politiek die we Westbindung of Westintegratie noemen. Met het toetreden tot de EGSK, EEG en NAVO werd Duitsland een volwaardige speler op het toneel van de wereldpolitiek.

Inhoud

• De oude Konrad Adenauer
• Westbindung en de Europese samenwerking
• EGSK, NAVO en andere belangrijke verdragen

De oude Konrad Adenauer

Na de Tweede Wereldoorlog lag Duitsland in puin en was er van een soevereine staat geen sprake meer. Het land werd onder controle gehouden van een bezettingsmacht van de Geallieerden. Stukje bij beetje was het bondskanselier Konrad Adenauer die de Bondsrepubliek probeerde te integreren in de westerse democratische wereld en de daarbij horende markteconomie. De Realpolitiker Adenauer was Bondskanselier geworden in 1949 en zou dit blijven tot 1963. De manier waarop hij dit deed heeft de naam Westbindung of Westintegratie gekregen. Zijn doel was het verkrijgen van de soevereine status en het leggen van een basis voor een democratisch en welvarend Duitsland.

Westbindung en de Europese samenwerking

Konrad Adenauer had zich neergelegd bij de deling van Duitsland en was hiermee een van de eersten. Zijn plan voor de toekomst van Duitsland was de Westbindung. In zijn ogen kon alleen een Europese en westerse oriëntatie, waarbij Duitsland zou integreren in tal van Europese instituties Duitsland redden van een volgende vernietigende oorlog. Voorwaarde was wel dat de andere westerse landen Duitsland zouden accepteren als soevereine staat en als serieuze partner. Alleen als daar aan werd voldaan kon Duitsland werkelijk democratiseren en ging het een goede toekomst tegemoet.

Adenauer werd door de Verenigde Staten van Amerika gesteund in zijn plannen van Westintegratie van de BRD. Voor hen was het ook van belang Duitsland in het kamp tegen de communistische dreiging te krijgen. Engeland en Frankrijk waren iets voorzichtiger met hun steunen maar gaven ook vrij snel toe. Als Duitsland een volwaardige democratie zou zijn zou de Democratic Peace Theory waarschijnlijk voor dit land ook op gaan. Nog nooit hadden twee volwaardige democratieën oorlog gevoerd, en dus werd ook de kans op een nieuwe oorlog met Duitsland aanzienlijk kleiner. De dreiging van de Koude Oorlog zorgden ervoor dat ze ook hun laatste beetje twijfel over boord gooiden.

EGSK, NAVO en andere belangrijke verdragen

Toen de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) werd opgericht in 1951 sloot West-Duitsland zich hierbij aan bevestigde zo de wil om mee te doen met Europa. Een jaar eerder al was er een plan op tafel gekomen voor de oprichting van de Europese Defensie Gemeenschap (EDG). Hierin zouden Frankrijk, Italië, Nederland, België, Luxemburg en ook West-Duitsland op militair gebied gaan samenwerken. Op deze manier werd voorkomen dat Duitsland weer zou gaan bouwen aan een groot en machtig leger. Maar op het allerlaatste moment besloot Frankrijk hier toch van af te zien. Adenauer beschouwde dit absoluut als een verlies voor de BRD. Maar in 1955 was dit weer vergeten toen Duitsland het NAVO-lidmaatschap kreeg. Duitsland kreeg grotendeels d verloren soevereiniteit terug, alsmede het recht op het hebben van een eigen leger. De Bundeswehr bleef desondanks onder toezicht van de NAVO, maar een overwinning was het zeker.

In 1957 ging Duitsland weer een trede omhoog toen het de de verdragen van Rome ondertekenden samen met Frankrijk, Italië, Nederland, België en Luxemburg en ging samenwerken in de Europese Economische Gemeenschap (EEG).

In 1963 kwam het ook nog tot het Elysée-verdrag, gesloten door Adenauer en De Gaulle. Met dit vriendschapsverdrag werd de afspraak gemaakt dat Frankrijk en Duitsland, de eeuwige vijanden, hun buitenlandse politiek meer op elkaar zouden gaan afstemmen en ze de diplomatieke betrekkingen zouden koesteren.