Wat is een spookstem?

Wat is een spookstem? Rondom verkiezingen is de term vaak veelvuldig in het nieuws: de spookstem. Deze spookstemmen kunnen zelfs leiden tot een verkeerde verdeling van de (rest)zetels. Maar wat zijn deze spookstemmen nou eigenlijk en hoe ontstaan ze?

Wat is een spookstem

Tijdens de verkiezingen wordt bij ieder stembureau handmatig bijgehouden hoeveel mensen komen stemmen. Ieder persoon krijgt dan één of meerdere (in geval van machtiging) stembiljetten aangereikt, waarmee men zijn stem kan uitbrengen. Later wordt het aantal stempassen en volmachten vergeleken met het aantal mensen dat daadwerkelijk een stem heeft uitgebracht. Wanneer dit laatste aantal hoger is dan het aantal mensen dat een bezoek heeft gebracht aan stembureaus, dan is er sprake van spookstemmen. Er is simpelweg een teveel aan stemmen uitgebracht. De Gemeenteraadsverkiezingen van 2014 waren de eerste verkiezingen waarbij gemeenten verplicht waren om de foute stemmen centraal te melden. Dit is dus ook het eerste moment dat er een overzicht gemaakt is hoe vaak en in hoeveel gemeenten er onregelmatigheden geconstateerd zijn bij het stemmen.

Effect van spookstemmen

Onregelmatigheden bij het stemmen is een aanzienlijk probleem in Nederland. Zo werden er bijvoorbeeld bij de Gemeenteraadsverkiezingen van 2014 in Amsterdam maar liefst 2.478 onregelmatigheden geconstateerd; er waren in sommige stembureaus 658 stemmen te veel, terwijl er in andere stembureaus een tekort van 1.820 stemmen werden geteld. Deze onrechtmatigheden kunnen zijn effect hebben op de restzetel; deze kan naar een andere partij gaan dan eigenlijk op basis van alle stemmen zou moeten. Ook personen die gekozen moeten worden op basis van voorkeursstemmen kunnen nadelige effecten ervaren van de spookstemmen. Zo zijn er in Amsterdam 1.765 voorkeurstemmen nodig om in de gemeenteraad te komen; minder dus dan het aantal onregelmatigheden in stemmen.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 werd bekend dat ook in andere steden fouten zijn gemaakt bij het stemmen. In totaal zijn er in 235 gemeenten afwijkingen gevonden tussen het aantal opgekomen kiezers en het aantal getelde stembiljetten, wat geleid heeft tot zo'n 7387 spookstemmen. Zo werden er onder andere in Rotterdam 1.666 fouten gemaakt, in Den Haag 552, in Utrecht 109, in Groningen 53 en in Tilburg 43.

Spookstemmen voorkomen

Gezien de effecten die spookstemmen kunnen hebben, is het dus belangrijk om deze zo veel mogelijk te voorkomen. Op dit moment gebeurt het registreren van kiezers, stemmen, en tellen van de stemmen allemaal nog met de hand. De mensen in de stembureaus maken vaak lange dagen, waardoor een foutje snel gemaakt is. Een geopperde oplossing is de stemmachine, waardoor mensen niet meer meer dan één stembiljet in kunnen vullen en de stemmen gecomputeriseerd geteld kunnen worden.

Er zijn mensen die opperen voor de mogelijkheid om online je stem uit te brengen. Veel mensen zijn druk, en hebben geen zin en tijd voor een tripje naar een stembureau in hun woonplaats. De mogelijkheid tot online stemmen zou de opkomst kunnen verhogen en zal bij een zo goed mogelijk waterdicht stemsysteem, bijvoorbeeld met behulp van een DigiD code of een systeem zoals bij internetbankieren wordt gebruikt, het aantal onregelmatigheden kunnen verminderen.
© 2014 - 2024 Marrie123, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Pseudokroep of valse kroep, symptomen en behandelingPseudokroep of valse kroep is een erg ongevaarlijke kinderziekte die veroorzaakt wordt door een virus. Een piepende stem…
Gemeenteraadsverkiezingen 2018 - de uitslag op AmelandGemeenteraadsverkiezingen 2018 - de uitslag op AmelandHet was een spannende verkiezing op Ameland, die 21ste maart 2018. Zes partijen deden mee om zetels te bemachtigen in de…
Gemeenteraadsverkiezingen in NederlandEens in de vier jaar worden volksvertegenwoordigers gekozen in de gemeenteraden van Nederland. Deze gekozen volksvertege…

Windmolenparken Nederland - op land, offshore, nearshoreWindmolenparken Nederland - op land, offshore, nearshoreDe Ministeries van Infrastructuur en Milieu en Economische Zaken met de ministers Melanie Schultz van Haegen-Maas Geeste…
Gemeenteraadsverkiezingen 2014 - de uitslagenGemeenteraadsverkiezingen 2014 - de uitslagenOm de vier jaar worden de raadsleden voor de gemeenteraden van de Nederlandse gemeenten gekozen door de inzittenden van…
Bronnen en referenties
  • http://www.elsevier.nl/Politiek/nieuws/2014/3/Spookstemmen-en-andere-fouten-kunnen-zo-een-zetel-schelen-1489357W/
  • http://www.elsevier.nl/Politiek/blogs/2014/3/Goed-voor-de-democratie-kiezers-moeten-ook-online-kunnen-stemmen-1474021W/
  • http://www.nrc.nl/verkiezingen/2014/03/27/in-veel-gemeenten-zijn-spookstemmen-uitgebracht/
  • http://www.ad.nl/ad/nl/1012/Nederland/article/detail/3622663/2014/03/26/Veel-spookstemmen-voor-gemeenteraad.dhtml
Marrie123 (80 artikelen)
Gepubliceerd: 27-03-2014
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Politiek
Bronnen en referenties: 4
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.