Utøya – AUF zomerkamp eiland in de Tyrifjord

Utøya – AUF zomerkamp eiland in de Tyrifjord Een klein eiland werd beroemd vanwege een terreurdaad van een enkele man. Op 22 juli 2011 werd het prachtige Noorse eilandje Utøya een moordeiland. Op die dag schoot een Noor 69 aanhangers van de jeugdafdeling van de Noorse Arbeiderspartij dood. De AUF houdt jaarlijks kamp op het eiland. Totdat de nieuwbouw op het eiland klaar is zullen er geen zomerkampen plaatsvinden. Het eiland gaat dan Nieuw Utøya heten.

Een Noors eiland met een geschiedenis


Zomerkamp eiland van de AUF

In 2013 houdt de Arbeidernes Ungdomsfylking (AUF), de jeugdbeweging van de Noorse Arbeiderspartij voor het eerst weer een politiek zomerkamp voor jongeren. Het is de eerste keer sinds de aanslag van 22 juli 2011, waarbij 69 jonge mensen, die toen ook op kamp waren, werden doodgeschoten. Het eiland werd gesloten en gaat in 2015 weer open. Tijdelijk slaan de jongeren van de AUF hun kamp op in Gulsrud, ook in de buurt van Oslo. Op Utøya wordt sinds de aanslag nieuwbouw gepleegd en dat is in 2015 klaar. Bij helder weer kunnen de AUF-jongeren het eiland Utøya vanaf de oevers van Gulsrud zien liggen. De 22ste juli is een herdenkingsdag geworden.

Schieten door extremist

Op 22 juli vermoordde de Noor Anders Breivik 69 mensen door wild om zich heen te schieten. Breivik, toen 32 jaar oud, heeft rechts-extremistische sympathieën. Hij pleegde zijn daad vermomd als politieagent, waardoor hij de jongeren op het eiland op het verkeerde been zette. Tot op het allerlaatst, toen het te laat was, hadden ze geen argwaan. Ze waren met 500 man bijeen, onder wie oud-premier Gro Harlem Brundtland. De nep-agent mengde zich in het traditionele zomerfeest van de AUF. Hij kreeg entree met de smoes dat hij controle moest uitoefenen in verband met een bomaanslag die eerder die middag in Oslo had plaatsgevonden. Die bomaanslag was geen smoes: die had de Noor ook op zijn geweten. Hij schoot gericht mensen op het eiland dood, een uur en twaalf minuten lang. Velen probeerden aan het vuur te ontkomen door het water in te gaan en weg te zwemmen van het eiland. Anderen verstopten zich achter rotsen. Sommigen sprongen van de rotsen, en vielen op de rotsen daaronder.

Breivik wilde de nieuwe generatie linkse leiders uitroeien. Veel landelijke bestuurders van de AUF zaten ooit als jongeling tijdens een zomerkamp op het eiland om er te discussiëren over de politiek en plezier te maken.

Utøya bij Oslo

Het eiland ligt op ongeveer 30 kilometer afstand van Oslo. Het is een klein eiland, bijna halfrond, van 10,6 hectare. Het ligt in het oosten van het meer Tyrifjord. Het eiland is eigendom van de AUF, die er zomerkampen houdt. In 1950 werd het door de Oslo og Omegn faglige samorganisasjonen (Confederatieve vakbond van Oslo en omgeving) aan de jeugdbeweging geschonken. Het eiland is grotendeels bebost met hier en daar een open plek. Het is bereikbaar via een veerpont, met op het eiland een pier als aanlegplaats. Het eiland kent enkele gebouwen en een kampeerplaats:
  • hoofdgebouw;
  • voorraadschuur op palen;
  • schuur;
  • kantinegebouw;
  • toiletblok;
  • schoolgebouw.

Nieuw Utøya

De AUF heeft het beschadigde Utøya herbouwd. Het is het beste antwoord op de terreurdaad van 2011, meent de AUF. Utøya heet Nieuw Utøya. De AUF plaatste:
Bron: Paalso Paal Sørensen, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Bron: Paalso Paal Sørensen, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Memorial voor de slachtoffers van 22 juli 2011;
  • vierkant hoofdgebouw met vergaderruimte en diverse faciliteiten;
  • torenklok;
  • nieuwe pier;
  • nieuwe infrastructuur inclusief The Love Path;
  • sportvelden en stranden voor beachvolleybal en football;
  • gerenoveerde slaapvertrekken;
  • gerenoveerde bestaande gebouwen;
  • podium voor optredens en voorstellingen;

Weerstand bieden aan terreur

De organisatie wil Utøya behouden als waardevolle plaats voor jongeren die er een positieve ervaring opdoen. Utøya zelf wil de positieve ervaring zijn, een eiland met een lange toekomst. Duizenden Noren hebben sinds 1950 op Utøya verkeerd en vrijheid, democratie, gelijkheid en solidariteit beleefd en uitgedragen. Vele politieke hervormingen vinden hun oorsprong rond het kampvuur op Utøya. Het opnieuw ingebruiknemen van Utøya is de beste manier om de slachtoffers te eren en weerstand te bieden aan terreur. Nieuw Utøya zoekt de balans tussen nieuw en herinnering. Daarom komt er ook een herdenkingsmonument op het eiland. Utøya wil weer een eiland worden van discussie, ideeën, plannen, vriendschap, plezier en kansen.

Hongerstaking
Massamoordenaar Anders Breivik dreigt in oktober 2015 met een hongerstaking tot de dood er op volgt. Hij vindt dat hij onder onmenselijke omstandigheden gevangen wordt gehouden. Breivik moet een straf uitzitten van 21 jaar. Hij betoogde voor een lokale rechter dat het beperkte bezoek dat hem was toegestaan een schending van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens was. Met succes. De Noorse staat ging in beroep tegen verruiming van de beperking. Breivik heeft nooit spijt betuigd over zijn daden.

22 juli 2016

Vijf jaar na de aanslag spookt het nog op het eiland. Op 22 juli 2016 is er een herdenking. Op het eiland is een monument geplaatst in de vorm van een metalen ring waar alle namen van de omgekomen mensen in staan gegrift. Nabestaanden komen regelmatig naar het eiland en zij krijgen van de beheerder vrij toegang. Ook komen er regelmatig complotdenkers die beweren dat de hele aanval nooit heeft plaatsgehad en dat het is geënsceneerd door de CIA en Mossad. Zij mogen onderzoek doen op het eiland om hun beweringen te staven, maar ze zijn niet welkom als er een herdenking is.

Memory Wound

Naast het monument van de ring met de namen is er een plan en ontwerp om een ingrijpender herdenkingsmonument te maken die 'Memory Wound' moet gaan heten. Landschapsarchitect Jonas Dahlberg maakte in zijn ontwerp een enorme kloof in het landschap, die een deel van een eilandtong afsnijdt van de rest. De losse punt is dan niet meer bereikbaar vanaf Utøya. Op de snijvlakken van de kloof worden dan de namen van de slachtoffers gegraveerd. Omwonenden maken bezwaar, omdat ze niet ín een herdenkingsmonument willen leven en niet nog nadrukkelijker met de wandaad geconfronteerd willen worden. Of dit monument er komt is op het moment van de herdenking in 2016 nog niet zeker.

Film 22 July

Over de gebeurtenissen op Utøya is een film gemaakt met de titel '22 July'. De film werd geregisseerd door Paul Greengrass. Voor het script werd hij bijgestaan door Åsne Seierstad, die het boek 'One of Us' over de gebeurtenissen schreef. De film ging oktober 2018 op Netflix in première.

Lees verder

© 2013 - 2024 Piejet, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Kinderspel van het echtpaar HoogstraatenrecensieKinderspel van het echtpaar HoogstraatenHet boek Kinderspel is een literaire thriller, geschreven door het echtpaar Marianne en Theo Hoogstraaten. Het boek is g…
Anders Breivik: alles over Anders Breivik de terroristAnders Breivik: alles over Anders Breivik de terroristOp 22 juli 2011 blies de 32-jarige Anders Breivik in Noorwegen een auto op in het centrum van het Noorse Oslo. Daarbij v…
Amsterdam: eiland in de Indische OceaanAmsterdam is niet alleen de naam van onze hoofdstad, maar ook een eiland dat in de zuidelijke Indische Oceaan ligt. Het…

Het nieuwe hoofdkwartier van de NAVOHet nieuwe hoofdkwartier van de NAVODe Noord-Atlantische VerdragsOrganisatie - NAVO - bouwt tegen 2015 een gigantisch nieuw hoofdkwartier in Brussel. Op één…
Van uitstel komt afstel (de filibustertactiek)Van uitstel komt afstel (de filibustertactiek)Ben je het als Kamerlid in de politiek niet eens met een nieuwe wet? Dit is de oplossing. De Filibustertactiek! Een fili…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Paalso Paal Sørensen 2011, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • www.nu.nl
  • www.bnr.nl
  • Leeuwarder Courant
  • www.wikipedia.org
  • www.utoya.no
  • Friesch Dagblad - Massamoordenaar Noorwegen: Breivik dreigt met hongersnood - 1 oktober 2015
  • Leeuwarder Courant - Herdenken zonder monument - 22 juli 2016
  • https://www.netflix-nederland.nl/netflix-film-22-july-over-aanslagen-op-utoya-verschijnt-in-oktober/ geraadpleegd op 8 februari 2019
  • Afbeelding bron 1: Paalso Paal Sørensen, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Piejet (1.232 artikelen)
Laatste update: 08-02-2019
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Politiek
Bronnen en referenties: 10
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.