Pesten op school

Pesten komt vooral voor bij kinderen tussen de 9 en 16 jaar. Pesten is een vorm van agressie, waarbij je herhaaldelijk of langdurig wordt blootgesteld aan negatieve handelingen door een of meerdere personen. Pesten kan later voor psychische gevolgen zorgen. Uit onderzoek blijkt dat pesten op veel scholen nog steeds een groot probleem is. Gelukkig wordt pesten steeds meer op de kaart gezet, waardoor er meer over gepraat wordt. Sinds 2015 is er veel gebeurd om pesten op scholen te bestrijden. Scholen zijn wettelijk verplicht om pestgedrag actief aan te pakken. Veel scholen gebruiken methoden om het pesten tegen te gaan of te voorkomen. Ook kun je door betere communicatie tussen school, ouder en kind meer bereiken.

Onderzoek

Uit vele onderzoeken blijkt dat pesten op veel scholen eerder regel dan uitzondering is. Dit gebeurt vaak op grote scholen, waar het contact met de docent minimaal is. Er worden wel meer methoden toegepast om het pesten te verminderen. Goede communicatie is heel belangrijk op scholen. Als de communicatie tussen ouders, leerlingen en leerkrachten goed is kan het pesten ook beter aangepakt worden en er makkelijker over gepraat worden. Het is in deze tijd moeilijker te achterhalen wie er nu verantwoordelijk is voor het pesten. Digitaal pesten komt steeds meer voor. Wat toch het meeste voorkomt volgens onderzoek van Code Name Future, is het verbaal treiteren in de klas (52%) en door een leerling te negeren en buiten te sluiten (25%). Ook veel jongeren pesten klasgenoten via social media.

Manieren om te pesten

• Roddelen
• Duwen of porren
• Grapjes maken
• Uitlachen
• Buitensluiten
• Schelden of scheldnamen bedenken
• Stukmaken of verstoppen van spullen
• Nadoen of imiteren
• Pesterijen via social media of telefoon
• Lichamelijk

Gevolgen van pesten

Als je gepest wordt kan dit schadelijk zijn voor de gezondheid. Sommige kinderen kunnen zich echt ziek voelen. Ze hebben weinig zin om naar school te gaan en vinden het moeilijk om erover te praten. De schoolprestaties en het zelfvertrouwen van het kind gaat omlaag. Soms gaan ze zelfs geloven wat de pesters zeggen. Ook de rest van de klas lijdt onder het pesten. Er heerst vaak een ongezellige sfeer in de klas en vaak durven klasgenoten er niks van te zeggen omdat ze bang zijn om zelf gepest te worden.

Wat kun je als kind en/of ouder hier aan doen?

De meeste kinderen vertellen niet aan juf of meester dat ze gepest worden. Dit is vaak een enorme drempel voor kinderen. Vaak merkt een meester of juf ook niet dat er gepest wordt. Het is belangrijk om het te vertellen aan iemand op school, maar wel altijd in overleg met het kind. Misschien bij iemand die het kind vertrouwt of waar hij zich fijn bij voelt. Denk hierbij aan meester of juf, een vertrouwenspersoon op school of zelfs een stagiaire of conciërge. Vertel waar je mee zit en misschien kun je het zelfs opschrijven. Vertel dat het belangrijk is en wat je hier bij voelt.

Wat kan school doen?

Scholen zijn verplicht hun leerlingen en personeel te beschermen tegen alle vormen van geweld, dus ook tegen pesten. Dat staat in de Arbo-wet. Bovendien is in de cao afgesproken dat elke school een veiligheidsplan moet hebben. Een onderdeel van dit plan is het anti-pestprotocol. Zo’n protocol geeft kinderen, leerkrachten en ouders duidelijkheid over hoe er gehandeld wordt bij pesten.

• Een luisterend oor bieden
• Veiliger maken
• Een oogje in het zeil houden. Zo nodig optreden en de pester straffen.
• In de klas over pesten praten bijvoorbeeld door kringgesprekken. Dit kan gewoon in het algemeen en het hoeft niet over het desbetreffende kind te gaan.
• Met de ouders/opvoeders overleggen
• Praten met de pesters
• Pestgedrag voorkomen

Methoden op school

Een aantal methoden die op school gebruikt worden:

Kanjertraining

Dit is een training voor kinderen die niet lekker in hun vel zitten of het moeilijk vinden om contact te maken met anderen. Het heeft als doel om het kind meer zelfvertrouwen te geven en beter met zijn/haar gevoelens om te kunnen gaan.

Methode M5

Deze aanpak richt zich op de pester. De M5 staat voor de begrippen melden, meten, maatregelen, maatwerk en menselijk.
Het helpt het pestprobleem aan te pakken en de veiligheid van de gepeste te vergroten.

PRIMA methode

Deze PRIMA methode (Proef-implementatie Antipestbeleid op basisscholen) wordt veel gebruikt op veel basisscholen in Nederland. Deze methode heeft als doel om het pestgedrag te verminderen en te voorkomen. Scholen worden minimaal twee jaar begeleid bij het invoeren van een antipestbeleid en het opstellen van een schoolbrede-ouderavond.

KIVA methode

KIVA is een Fins standaardprogramma tegen pesten. Kiva is een Fins woord en betekent leuk of fijn. Het een preventief programma dat pesten aanpakt voor het begint.KiVa-programma. KiVa is een bewezen effectief programma tegen pesten. KiVa is ontwikkeld aan de Universiteit van Turku, Finland. Inmiddels is KiVa de standaard in Finland; meer dan 90% van de basisscholen gebruikt het programma om pesten tegen te gaan. KiVa won in 2009 de European Crime Prevention Award.

Pestweb voor leerlingen

Leerlingen die hulp nodig hebben bij pesten kunnen voor al hun vragen terecht bij Pestweb. Ze kunnen er anoniem chatten met een medewerker of hun ervaringen delen met anderen via een forum.

Lees verder

• Begeleiden van vriendschappen bij kinderen