Evenwicht in je gezin: opvoeden in crisissituaties

Evenwicht in het gezin is één van de idealen van Attachment Parenting. Het klinkt vanzelfsprekend, maar er zijn veel factoren die je als ouder niet in de hand hebt. Hoe ga je hiermee om? Betrek je je kind overal bij of scherm je het volledig af? Wat is het beste voor je kind?

Attachment Parenting

Zo logisch als Attachment Parenting is, zo moeilijk wordt het opvoeden gemaakt: klinische regels over wat mag en niet mag en iedereen die je vertelt hoe je je kind moet opvoeden. Opvoeden is nochtans heel simpel: je gevoel volgen en je kind geven wat het nodig heeft, namelijk een veilige omgeveing om op te groeien. De basisprincipes die door Dr Sears opgesteld zijn, kunnen je hierbij helpen (contact, empathie, borstvoeding, dragen, samen slapen en evenwicht). Eén van de basisprincipes is evenwicht binnen het gezin.

Evenwicht binnen het gezin

Dit is het jongste ideaal dat Dr Sears heeft toegevoegd aan zijn lijstje. Het was het missende puzzelstuk in zijn theorie. Alle idealen zijn mooi, maar je kan ze niet toepassen als er geen evenwicht in je gezin is. Je kinderen moeten zich veilig voelen, net als jijzelf. Dan pas kan je genieten van de voordelen van Attachment Parenting.

Zoals het woord het zelf zegt: het is een ideaal. Onder ideale omstandigheden zou dit vanzelfsprekend zijn. Helaas lieven we niet in een perfecte wereld. Er zijn veel factoren waar je als ouder geen of weinig invloed op hebt, zoals werkloosheid, ziekte, financiële problemen, overlijden, enz... . Deze factoren beïnvloeden je gezinssituatie: je zit te piekeren, voelt je slecht in je vel en bent snel prikkelbaar. Hierdoor kan je je niet ten volle geven: de andere idealen worden dan meer een verplichting in plaats een vanzelfsprekendheid. Je kind dragen wordt een last, borstvoeding wordt een piekermoment, samen slapen leidt tot woelen diep in de nacht en slapeloze kinderen, contact leidt tot benauwdheid, enz... . Dit heeft een invloed op de persoonlijke ontwikkeling van je kind en op de band die je met je kind probeert op te bouwen. Je kind voelt dat je niet meent wat je doet, dat je aanrakingen met weinig gevoel zijn omdat je ver weg bent met je gedachten. En natuurlijk leidt dit tot extra problemen die bovenop je dagelijkse last komen (bedwateren, driftbuien, stout gedrag, woedeaanvallen, enz...).

Hoe hard je dan ook probeert een goede ouder te zijn, hoe meer je faalt. Het evenwicht dat je zocht, lijkt onbereikbaar. Maar hoe kan je dan aan Attachment Parenting doen?

Praktische tips

Forceer jezelf niet. Je hoeft niet alle idealen toe te passen om een goede ouder te zijn. Aanvaard dat je in een uitzonderlijke (tijdelijke) situatie zit en dat je niet meer kan doen dat wat je kan. Pas enkel de idealen toe waar je de energie voor hebt en pas ze dan toe met overtuiging. Denk eraan dat je kind duidelijk voelt of je het meent of niet (net zoals je zelf voelt wanneer een knuffel van je partner niet gemeend is).

Zoek hulp. Besteed bijvoorbeeld het huishouden uit. Dit kan je doen door beroep te doen op familie en vrienden of via gespecialiseerde diensten of verenigingen zoals de LETS (Local Exchange and Trading Systems). Ook zijn er overheidsdiensten en organisaties die je in jouw specifieke situatie kunnen helpen. Iedereen moet ooit in zijn leven hulp vragen. Dit is geen schande. Vraag af en toe een babysit om even op adem te komen, maar zorg ervoor dat je je kind niet te vaak wegbrengt. Het kan dan het gevoel krijgen dat het niet meer gewenst is.

Kijk vooruit. Nu zit je in een moeilijke situatie, maar ooit gaat het beter worden. Probeer vooruit te denken. Zorg dat je niet in een neerwaartse spiraal terechtkomt.

Verwaarloos jezelf en je gezin niet. Zorg voor gezonde voeding, voldoende buitenlucht en nachtrust. Zo heb je meer energie om uit de situatie te geraken.

Afschermen of niet?

Sommige deskundigen vinden dat een kind volledig afgeschermd moet worden van de problemen om zo in een veilige omgeving op te groeien. Anderen vinden dat het kinderen juist bij de problemen betrokken moeten worden om zo het gevoel te krijgen dat ze echt bij het gezin horen. Wie heeft er gelijk? Of je je kind afschermt of niet is je eigen beslissing. Hou hierbij wel rekening met de karakter van je kind, de ernst van de problemen en de leeftijd van je kind.

Zelf ben ik er een voorstander van om je kind niet teveel uit te sluiten. Probeer je kind wel niet teveel te belasten met je eigen problemen. Je kind mag weten dat er iets mis is, maar moet ook weten dat dit slechts tijdelijk is en dat zijn of haar ouders wel voor een veilige omgeving zullen zorgen. Communiceer ook op niveau van je kind: een kind van 3 jaar kan niet teveel details ineens verwerken, terwijl een kind van 9 juist veel vragen zal stellen. Stel je kind gerust en geloof er zelf in dat alles beter wordt (na regen komt zonneschijn).

Voor sommige kinderen is afschermen wel gezonder. Het is aan de ouder om dit juist in te schatten. Je kan ook een tussenoplossing kiezen, waarbij je je kind vertelt dat mama of papa veel aan zijn hoofd heeft, maar dat je kind er niet teveel van moet aantrekken en dat alles in orde komt. Waar je ook voor kiest: het is belangrijk dat alle gezinsleden zich er goed bij voelen.

Tot slot

Doordat je kind je spanning voelt, zal het zich anders gedragen. Sommige kinderen gedragen zich zeer stout terwijl anderen zich afsluiten van de wereld. Het is belangrijk dat je je kind niet veroordeelt, maar alternatieven geeft om zijn frustratie en spanning te uiten. Stoute kinderen bestaan niet, enkel stout gedrag. Je mag het gedrag corrigeren, maar doe dit met begrip voor de situatie (kort zeggen dat dit gedrag niet kan en waarom en een alternatief bieden zonder kwaad te worden of te schreeuwen en indien nodig herhalen).

Je bent ook maar een mens. Het kan gebeuren dat je je niet voorbeeldig gedraagt. Praat hierover met je kind en veroordeel jezelf niet.