Wat is digitaal kinderlokken en hoe voorkom je dit?

Bij het opvoeden van kinderen is het niet alleen belangrijk dat ze wijs worden in het alledaagse, zoals motorische en sociale vaardigheden. Denk maar aan het beoefenen van een leuke sport en de omgang met vriendjes. Het is daarnaast ook belangrijk dat kinderen al vanaf jongs af aan leren omgaan met digitale media: dit heet mediawijsheid. Digitaal kinderlokken, ook wel grooming geheten, is een opkomend gevaar in de huidige digitale wereld. Bovendien is het wettelijk verboden. Wat is dit verschijnsel en wat kunnen ouders en kinderen zelf doen om grooming te voorkomen? Want voorkomen is altijd beter dan genezen.

Grooming is een gevaarlijke zaak

Waar komt de term eigenlijk vandaan? Grooming is een term dat is ontleend aan het Engels. Het betekent in de digitale wereld, dus op het internet, kinderlokken. Het is niet meer het clichématige beeld van de 'vriendelijke man' die meisjes een snoepje aanbieden en vervolgens in een busje sleuren. Grooming is zelfs gevaarlijker dan kinderlokken in de niet-digitale wereld, omdat kinderen het kinderlokken vaak verzwijgen voor hun ouders. Dit betekent dat ouders niet op de hoogte zijn van het internetgedrag van hun kinderen. Vaak durft het kind uit schaamte voor het ongemakkelijke contact zijn of haar ouders niet in te lichten. In de letterlijke zin betekent grooming 'het verzorgen van'.

Welke twee manieren van digitaal kinderlokken zijn er grofweg?

Door verleiding

Het zijn de internetfora, de sociale media en de chatboxen waar grooming gebeurt. Bij grooming worden kinderen via bijvoorbeeld Snapchat of Facebook op hun gemak gesteld en ingepalmd. Marlies Sleegers legt in haar boek Vijftien uit hoe jonge meisjes vaak makkelijk het slachtoffer kunnen worden van grooming. Tijdens het digitaal kinderlokken is het voor de kwaadwillende van essentieel belang dat het kind verliefd wordt of afhankelijk wordt van die persoon. Een manier van grooming is door het kind te verleiden met cadeaus en speciale aandacht. Het doel van de kwaadwillende persoon is nog altijd seks en macht.

Door chantage

Een andere, meer agressievere variant, waarmee de kinderlokker zijn of haar doel verwezenlijkt, is door chantage. Daarbij komt een nieuwe term om de hoek kijken, genaamd sextortion. Dit is het afpersen van vooral jonge meisjes voor ongewenste foto's. Er is dan niet alleen sprake van het feit dat de kwaadwillende zich anders voordoet dan hij of zij is, maar dikwijls komt het slachtoffer in een neerwaartse spiraal terecht waar hij of zij maar moeilijk uitkomt. Deze spiraal houdt in dat het slachtoffer ooit ongewenst beeldmateriaal heeft overgedragen aan de dader. Het slachtoffer wordt steeds meer gechanteerd totdat de dader zijn kwade doel heeft bereikt.

Hoe kan grooming worden voorkomen?

Veilig op het web is een belangrijke vereiste, om niet in contact te komen met mensen die kwaad in de zin hebben. Kinderen kunnen vaak het slachtoffer worden door hun naïviteit. Wat kun je als ouder doen om je kind veilig te laten internetten? Welke gedragingen zijn preventief voor het digitaal kinderlokken?

Vriendschapsverzoeken in de gaten houden

Het is belangrijk dat de vriendschapsverzoeken op de sociale media in de gaten worden gehouden. Daarbij is het van belang dat niet iedereen zomaar kan worden toegevoegd. Een handige vuistregel is hierbij dat als je iemand in het echte leven niet kent, je diegene niet op de sociale media toevoegt.

Nicknames gebruiken

Het is raadzaam dat, als je kind in een internetforum of chatbox zit, deze een nickname gebruikt. Dat is een soort schuilnaam voor je echte naam. Zo kan de mogelijke dader van grooming nooit achter je echte gegevens komen. Het is ook verstandig om niet je telefoonnummer of andere persoonlijke gegevens bij een vreemdeling achter te laten.

Niet met vreemden afspreken

Het is beter om niet zomaar met vreemden af te spreken, zowel op een bekende als onbekende plek. Als je het als ouder niet vertrouwt, kun je altijd de politie inschakelen. En voor kinderen is het van belang dat als er zich een dergelijk voorval voordoet ze toenadering zoeken tot een vertrouwd persoon.

Bespreekbaarheid

Tot slot is het voor de veiligheid op het web van belang dat gevaren, zoals digitaal kinderlokken maar ook internetpesten, bespreekbaar worden gemaakt. Zo blijven de ouders én het kind op de hoogte van zowel de positieve als de negatieve kanten van het internet.