Een peuter helpen met angstgevoelens en angst verminderen

Een peuter helpen met angstgevoelens en angst verminderen Huilen als mama weggaat naar het werk, 'er zit een monster onder mijn bed'; het zijn echte angsten die je peuter voelt. Of je peuter heeft in het echt een grote hond gezien op straat en in de droom wordt het een heus monster. Je peuter is de wereld aan het ontdekken en kan nog geen goed onderscheid maken tussen fantasie en werkelijkheid. Voor de angstige peuter midden in de nacht is de veiligste weg het grote bed van papa en mama.

De peuter

Kinderen met een leeftijd van een tot twee jaar worden meestal een dreumes genoemd en kinderen tussen twee en vier worden een peuter genoemd. Waar veel ouders echt schatjes van peuters hebben die af en toe boos zijn, zijn er ook peuters die heel vaak de bokkenpruik op hebben. Je moet dan echt alle dagen ‘politieagent’ spelen. Constant zeggen: “neen, dat mag niet”. Het lijkt de pubertijd wel maar dan de peuterpubertijd. Elke peuter is bezig met de ontwikkeling van zijn eigen persoonlijkheid en elke peuter is anders. Niemand is hetzelfde maar elke peuter denkt dat de wereld om hem draait. Een peuter eist aandacht op, van iedereen, en overal. Een peuter kan er niet goed tegen als de moeder met andere dingen bezig is. Hij of zij gaat op allerlei manieren onbewust aandacht trekken en begrijpt maar niet dat ouders ook nog andere dingen te doen hebben. Het hoort bij de normale ontwikkeling van een peuter.

De peuterbelevenis

Een kind van ongeveer anderhalf tot twee jaar gaat beseffen dat bepaalde dingen beangstigd zijn. Hij of zij snapt het niet. Hoe kan dat nu? Zoveel dingen moeten ontdekt worden. 'Ik druk op een knopje en dan gaat de televisie aan. En wat is dat buiten toch?' Onweer en bliksem zijn op peuterleeftijd nog niet echt uit te leggen en de peuter kan het als heel eng ervaren. Geef zelf het goede voorbeeld en wees niet bang. En die mooie hond die hij of zij graag wilde aaien was geen lieve hond. Het baasje was heel boos en de hond wilde bijten. Vraag het baasje of je kind de hond mag aaien. 'En Sinterklaas is gewoon een verkleed iemand. Dat ziet toch iedereen. Waarom vertelt iedereen wat anders? En als mama naar de keuken is of boven is mag ik alles doen wat ik wil want mama is er niet. Mama is weg. Weg betekent dat alles mag.' Als de moeder de jas pakt moet de peuter al huilen. De jas aantrekken betekent naar buiten gaan en weg zijn. 'Komt ze wel terug? Spoken en monsters bestaan niet alleen in boeken en op de televisie, maar ook op mijn slaapkamer. In de kast en onder het bed zitten ze.' Pas wanneer je peuter ouder is, kleuter is of basisschoolkind, krijgt het meer begrip hoe de dingen functioneren en neemt vanzelf de angst af.

Verlatings- of scheidingsangst

Je peuter gaat steeds meer ontdekken en zijn bewegingsvrijheid ten opzichte van de ouders wordt steeds groter. Maar hoe verder hij of zij van zijn vertrouwde omgeving komt, hoe sterker zijn onbewuste ‘verlangen’ om terug te keren naar zijn veilige baken: de opvoedmoeder of de opvoedvader. Je kind gaat steeds meer begrijpen, maar begrijpt ook nog een heleboel niet. Tussen de leeftijd van 8 en 18 maanden is de verlatingsangst het hevigst en deze angst kan duren tot de leeftijd van 3 jaar.

Zodra de ouder of verzorger maar even uit het zicht verdwijnt, begint je kind al te huilen of in paniek te raken. Hij ziet al wel het verschil tussen bekend en onbekend, maar de opvoedouder is vertrouwd, is bekend en is veilig. Het is wel belangrijk om als ouder deze angst serieus te nemen. Troost je peuter en zeg duidelijk wat je gaat doen en dat je dan terugkomt. Het is hartverscheurend om je kind zo achter te laten, maar besef dat zo gauw je kind zich verbaal beter gaat uiten, deze vorm van angst afneemt.

In het grote bed

Slaap je als ouder net heel diep en voel je wat naast je in bed glijden? Je weet, het is je peuter die bang is in het eigen bed. Of het een droom is geweest of zijn eigen fantasie? Ook heeft het huis in de nacht andere geluiden dan overdag en misschien lijkt het wel of er iets op zijn kamer zit. Hij of zij voelt zich angstig en alleen en gaat in het ouderlijk bed verder slapen. Slaapdronken stap je uit bed, zeg dat je hem terug legt in zijn eigen bed en breng hem terug. Doe niet het grote licht aan, stop hem onder, vraag heel zachtjes wat er is en zeg dat hij lekker moet gaan slapen en jij ook. Dek hem onder en ga terug. Houd het rustig en blijf rustig, vraag niet teveel en geef niet teveel aandacht. Geef niet toe en herhaal het wanneer het nodig is, het ritueel van terugbrengen. Zo'n nachtelijke angst is heel normaal op peuterleeftijd. Leer de peuter om (met jouw hulp) zich veilig te voelen in zijn eigen bed.

Wat je niet ziet bestaat niet meer

Kinderen kunnen behoorlijk in paniek raken wanneer je de kamer uitgaat en uit het zicht van het kind verdwijnt. Je kind beseft dan nog niet dat iets wat verdwijnt ook weer terug kan komen. Als je iets niet fijn vindt houd je gewoon je handen voor je ogen. Wat je niet ziet is er niet! Vertel als ouder wat je moet. Dat je even naar boven gaat om wat halen, even naar de schuur het zandblik moet halen of even de post uit de brievenbus buiten haalt. Je kind zal huilen maar je komt meteen terug. Je kind leert zo dat het waar is wat je zegt. Om je kind ook te helpen is het een leuk spel om als baby het spelletje met de zakdoek te spelen. Leg een zakdoek of spuugdoekje op je hoofd zodat ook je gezicht achter de zakdoek zit. Vraag: “waar is mama/papa”, zodat de baby hoort dat je er bent en trek dan het spuugdoekje of zakdoek weg. “Kiekeboe”. Probeer ook bij het weggaan een vast ritueel aan te houden. Een kus of een knuffel geven, zeggen dat je weer komt en weg wezen. Begroet je peuter weer uitbundig als je terug bent.
© 2015 - 2024 Rieja, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Speelgoed voor in de auto: baby, dreumes, peuter en kleuterSpeelgoed voor in de auto: baby, dreumes, peuter en kleuterTips speelgoed voor in de auto voor baby, dreumes, peuter en kleuter. Koffers gepakt en de auto ingeladen: lekker op vak…
Ontwikkelingspsychologie van kinderenOntwikkelingspsychologie van kinderenWat is ontwikkelingspsychologie? In welke fases komen kinderen en mensen? Welke aspecten van ontwikkeling leren ze wat h…
Kenmerken van peutersKenmerken van peutersHier zijn de kenmerken van een peuter, we noemen de sociale, geestelijke en lichamelijke kenmerken.
Hoe weet je of je peuter of dreumes van je houdt?Hoe weet je of je peuter of dreumes van je houdt?Dreumesen en peuters kunnen vaak nog geen 'ik hou van jou' zeggen. Toch zijn er manieren waarop ze je laten merken dat z…

Dyslexie en zelfbeeld bij kinderen en jongerenDyslexie en zelfbeeld bij kinderen en jongerenDe diagnose dyslexie kan heel wat met zich meebrengen. Ook wanneer het nog niet is vastgesteld, kan het invloed hebben o…
John Dewey (1859-1952)John Dewey (1859-1952)John Dewey was een Amerikaanse psycholoog, filosoof en pedagoog. Zijn werk heeft bijgedragen aan verschillende wetenscha…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Pezibear, Pixabay
  • http://www.ouders.nl/vraagbaken/onze-zoon-is-bang-en-komt-bij-ons-slapen-wat-doen-we-daaraan-8-jr
  • http://www.allesoverkinderen.nl/ne_kind_is_bang.htm
  • http://www.vadersenmoeders.nl/peuter/angst-van-je-peuter.htm
  • http://www.opvoedadvies.nl/separatie.htm
  • http://www.vadersenmoeders.nl/peuter/angst-van-je-peuter.htm
  • Afbeelding bron 1: U.S. Navy photo by Mass Communication Specialist 2nd Class Cynthia Griggs, Wikimedia Commons (Publiek domein)
Rieja (356 artikelen)
Laatste update: 22-09-2019
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Pedagogiek
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.