Zij-instromer in het basisonderwijs

Er is grote behoefte aan nieuwe leraren en leraressen in het basisonderwijs. In de komende jaren wordt namelijk een grote uitstroom verwacht door de vergrijzing. De overheid stimuleert daarom om zogeheten zij-instromers de overstap te laten maken vanuit een andere baan. Er zijn speciale leertrajecten voor mensen die op latere leeftijd alsnog kiezen voor een baan in het onderwijs. Zij moeten daarvoor wel eerst een assessment afleggen om te zien of ze voldoende geschikt zijn. Er is sprake van een oplopend lerarentekort in het basisonderwijs. Binnen een aantal jaren gaat een groot deel van de docenten met pensioen. Tegelijkertijd is er van onderop te weinig aanwas om het docententekort in het onderwijs op te vangen. Er zitten weliswaar veel studenten op de PABO, maar te weinig om de uitstroom geheel op te vangen. De Nederlandse overheid probeert het lerarentekort daarom tegen te gaan door een beroep te doen op zij-instromers. Dit zijn mensen die van buiten het onderwijs komen en toch direct voor de klas kunnen gaan staan. Daarmee hoopt zij te voorkomen dat er op een gegeven moment te weinig docenten zijn, waardoor de klassen groter zouden moeten worden en er minder aandacht is per kind.

Zij-instromer voor het basisonderwijs

De belangrijkste voorwaarde waar een zij-instromer aan moet voldoen is dat hij of zij een vierjarige hbo- of universitaire opleiding moet hebben afgerond. Soms zijn mensen al enige tijd werkzaam. Ook dan is het mogelijk om over te stappen, in de meeste gevallen met behoud van salaris. Dat kan wel eens enige wrevel opwekken bij collega’s die een normale opleiding hebben gevolgd en al jaren werkzaam zijn in het onderwijs en toch minder verdienen dan de zij-instromer. In dat geval is het mogelijk door middel van een verkorte opleiding alsnog te kiezen voor het zij-instroomtraject. Het is dan mogelijk om direct voor de klas te gaan staan. De zij-instromer moet allereerst een school vinden die hem of haar accepteert als leraar. Vervolgens wordt er een assessment afgenomen waaruit moet blijken of de docent genoeg in huis heeft om direct als groepsleerkracht voor de klas te gaan staan. Dit assessment bestaat uit drie onderdelen. Allereerst is er sprake van een criteriumgericht interview op basis van een ingevuld portfolio.Vervolgens vindt er een reken- en taaltoets plaats en vervolgens moet de docent-in spe lesgeven aan een klas op een basisschool. Na aanleiding van de les vindt er een reflectiegesprek plaats. Wanneer de beoordeling uiteindelijk positief is krijgt de docent een geschiktheidsverklaring.

Zij-instromer worden voor het basisonderwijs

De zij-instromer kan zich vervolgens aanmelden bij een speciaal opleidingsinstituut. De meeste hogescholen die ook een PABO hebben bieden ook een zij-instromertraject aan. Daar moet de docent binnen twee jaar een lesbevoegdheid halen. In de tussentijd kan deze al voor de klas gaan staan en ontvangt een normaal salaris. Deze periode is wel een intensieve periode, aangezien de zij-instromer zowel werkt als vakken volgt.

Opleiding voor zij-instromers voor het basisonderwijs

Op de hogeschool wordt samen met de studiebegeleider een leertraject opgesteld. Dit gebeurt in samenspraak met de persoonlijke begeleider op de basisschool waar de docent werkzaam is. Dit persoonlijk leertraject bestaat uit een kerntraject en een maatwerktraject. Dit kerntraject bestaat uit verschillende modulen die verplicht moeten worden gevolgd. Het maatwerktraject is speciaal afgestemd op de zij-instromer en is gebaseerd op de behoeften die hij of zij voelt. Binnen twee jaar moet de opleiding vervolgens zijn afgerond, want anders verliest de docent zijn of haar geschiktheidsverklaring.