Toneelspel: kinderen ontwikkelen zich spelenderwijs

Het gemak waarmee kinderen zich inleven in hun digitale helden kan een ingang zijn tot toneelspel. Acteren biedt hen de mogelijkheid zich in een ander in te leven, tot verbeelden, hun grenzen op te zoeken. Ze scheppen snel een eigen wereld. Als volwassene kun je van dit enthousiasme profiteren door met kinderen te gaan spelen. Met toneelspel kun je hun fantasie prikkelen en hun creatieve talenten ontwikkelen. Daarnaast worden ook hun sociale vaardigheden aangesproken.

Toneelspel met kinderen

Kinderen leven spontaan mee met de figuren op het scherm en verplaatsen zich gemakkelijk in hun idolen. De stap naar zelf de rol van hun held innemen is snel gezet. Ook boekenhelden spreken tot de verbeelding. En zelfs nog meer, omdat de lezer zich zelf een beeld moet vormen uitgaande van de tekst. Hoe het ook zij, kinderen scheppen er plezier in een rol te spelen. Ze leven zich graag in een typetje in, een fantasiefiguur, een dier en zelfs een ding. Zo gebruiken ze hun fantasie, scheppen hun eigen wereld en kunnen daar helemaal in opgaan.

Spelenderwijs

Al spelende wordt hun creatieve talent aangesproken, evenals hun sociale vermogens. Spelenderwijs ervaren ze bovendien het belang van betrouwbaarheid, discipline, van samenwerken en overleg. Niet dat dit allemaal zo vlotjes zal verlopen. Van de volwassene wordt wel enige inlevingsvermogen in de wereld van het kind verwacht. Evenals geduld en tact. Anderzijds, wie met kinderen wil toneelspelen en een stuk, zelfs een musical, wil instuderen hoeft zelf geen toneelspeler of zangtalent te zijn. Een flinke portie verbeelding en improvisatievermogen zijn voldoende. Ook de regisseur leert er veel van.

Leren

Het leuke van toneelspelen met kinderen is dat kinderen ongemerkt veel leren van de repetities, van de omgang met de andere kinderen en de regisseur. Door de week gaan ze naar school, en vinden dat niet altijd even fijn, dus in het weekend, hun vrije tijd, willen ze iets leuks doen. Een club die goed functioneert geeft hen het gevoel erbij te willen horen, geeft hen een clubgevoel.

Ontwikkelen

Dat ze daar ook veel leren en hun persoonlijkheid ontwikkelen, beseffen ze nog niet: je verdiepen in een verhaal, een rol kiezen of accepteren, je inleven en de tekst instuderen en op het toneel durven staan. Samen met andere kinderen aan het stuk schaven, commentaar op elkaars spel leveren en zelf commentaar leren ontvangen. Het valt niet altijd mee. Maar, ze groeien ervan en aan het begin beseffen ze gelukkig niet wat allemaal op hen afkomt. Daar kijken ze naderhand op terug en de prestatie die ze dan geleverd hebben geeft een gevoel van trots en tevredenheid.

Verlegenheid

Toneelspel is een mooie manier om kinderen over hun schroom heen te helpen. Verlegenheid heeft immers veel te maken met je geen houding weten, met je houding geen raad weten. Jezelf een houding geven, daartoe je lichaam en stem leren gebruiken, dat leer je op toneel. In het begin gaat het vooral om spelen met je lichaam en je stem zodat je je daarin gaat thuisvoelen. Vervolgens ga je je in een rol inleven; de rol verleent je als het ware een vermomming waarachter je veilig kunt schuilen. Begin met een kleine rol met geluid en allengs met tekst. De club geeft kinderen steun, een gevoel van saamhorigheid. Ze kunnen ook meedoen met een dansje of liedje. Hoe dan ook geeft veel oefenen het vertrouwen dat ze nodig hebben.

Samenwerking

Wanneer kinderen en regisseur op elkaar ingespeeld zijn kunnen ze steeds een stapje verder gaan. Afhankelijk van hun interesse en leeftijd kunnen kinderen meer of minder bij de totstandkoming van het stuk betrokken worden (script schrijven en aanpassen, decor bouwen, rekwisieten en toneelkleding uitzoeken of (zelf/laten) maken. Dansjes en zelfs liedjes invoegen. Er zijn veel mogelijkheden. Kinderen ontdekken wat ze leuk vinden. En voor wie niet wil meespelen is er nog genoeg te doen, van schminken tot affiches en decors maken. Er komt zeker veel bij kijken, maar dat maakt het voor alle partijen ook spannend en leuk. En verrassend genoeg tref je tijdens het project de mensen die je kunnen helpen, want natuurlijk kun je als regisseur onmogelijk alles zelf doen.

Houd het eenvoudig

Eigenlijk kan een toneelstuk niet eenvoudig genoeg zijn. Je hoeft echt niet meteen een favoriet boek of populaire film op de planken te brengen. Begin met sketches , niet met snelle video-opnames van ad hoc toneel. Het kan allemaal, maar zie ze daarna nog maar eens aan ‘serieus’ kindertoneel te krijgen.