Taakverdeling man-vrouw

Gelijktijdig met het delen van voedsel begon de taakverdeling tussen mannetje en vrouwtje. De rollen die destijds geleidelijk aan ontstonden hebben enkele miljoenen jaren standgehouden en worden nog altijd algemeen aangetroffen in samenlevingen van mannelijke jagers en vrouwelijke verzamelaars.

Zorg voor de jongen

We kunnen ervan uitgaan dat op het moment dat de hominiden vanuit het woud op de savanne kwamen, zij ook al duidelijk verschillende rollen kenden voor mannetjes en vrouwtjes. Aangezien de hominiden intelligenter waren dan de bavianen, werden hun gezinnen nog sterker bijeen gehouden door de zorg voor de jongen. Niet alleen werden de hominide jongen veel minder snel volwassen, maar zij werden bij de geboorte steeds hulpelozer.

Reden van de hulpeloosheid van het jong

Het compromis

De evolutie stond voor het probleem om de juiste combinatie te vinden tussen het te vormen bekken van de vrouw en de zich telkens verder ontwikkelende hersenen van de boreling. Die evolutie werd ten behoeve van de hominide vrouw voor een moeilijke keuze gesteld. Haar bekken kan niet compact genoeg zijn voor de meest doelmatige manier van lopen en rennen zonder dat het te klein wordt om doorgang te geven aan het hoofd van haar baby als die geboren wordt. Eigenlijk zou de bekkenopening van de hominide vrouwtjes voor hun baby met zijn hersenomvang, groter hebben moeten worden dan zij thans is. Dat dit niet het geval is veroorzaakt de moeilijkheden bij de bevalling die de moderne vrouw moet doorstaan. Haar bekken is een compromis. Met andere woorden: Het beste bekken voor het dragen van haar kinderen, is niet het beste bekken om hard mee te lopen of zelfs om het meest doelmatig mee te lopen. Er moest een oplossing gevonden worden en die oplossing werd het compromis.

Vroeg stadium

Eén van de oplossingen voor het probleem van het 'kleine bekken van de vrouw en de grotere hersenen van het kind' is om het kind op een vroeger stadium in zijn ontwikkeling ter wereld te brengen. Het kind moet geboren worden voordat zijn hoofd te groot wordt, waardoor de moeder wordt veroordeeld tot een nog langere periode dat zij haar kind moet verzorgen.

Langere verbindingen

• Als aan de ene kant invloeden als gevolg van de bouw van het vrouwelijke bekken;
• en aan de andere kant door de evolutionaire druk (voor nog grotere hersenen van de baby) voortdurend toeneemt als gevolg van een toenemend gebruik van werktuigen,

dan mag verondersteld worden dat dit de verschillen in de rol van mannetjes en vrouwtjes versterkt.

Opmerking

De verschillen in de rol van mannetjes en vrouwtjes wordt vooral versterkt wanneer de vrouwtjes:

• steeds meer worden gebonden door hun kinderen;
• steeds meer afhankelijk worden van de mannetjes met wie zij zich langer beginnen te verbinden.

Zulke langere verbindingen stimuleren wederzijdse steun. Nieuwe veranderingen in het gedragspatroon worden mogelijk (waarvan het langzame begin van het delen van het voedsel er één van is).

Aansporing om voedsel te delen

Bavianen delen hun voedsel nooit. Chimpansees soms. De hominiden zouden ook sporen van de eigenschap om voedsel te delen gehad kunnen hebben toen zij het woud verlieten.

Leven op de vlakten en steppen

Op de vlakten en steppen waar de mannetjes steeds beter begonnen te lopen en dienovereenkomstig het bereik van hun activiteiten konden uitbreiden, werden hun kansen om kleine dieren te vinden om te doden (en later om deze weloverwogen op te jagen) groter. De aansporing om voedsel te delen moet in dezelfde mate zijn toegenomen.

Aansporing tot delen van voedsel

Wanneer de jager op de steppe een antilope velt, kan hij die ter plaatse niet helemaal opeten. Wat hij wel kan doen is het dier met de andere jagers delen en de resten mee nemen naar het vrouwtje, dat zich langzaam voortbeweegt, doordat zij belast is met een kind.

Gevolgen van de jacht

Jagen betekent achtervolgen van de prooi over soms aanzienlijke afstanden. Daarom moesten enkele leden van de groep achtergelaten worden in of bij de schuilplaats. Het meest waarschijnlijk waren dat de vrouwtjes en de jongen. Dat achterlaten zal op zijn best een plaats zijn waar de minder mobiele leden van de groep redelijk veilig zijn. Op zijn minst is dat een plaats die de jagers terug kunnen vinden na hun jacht. Kortom: het achterlaten gebeurde op een plek die het begin was van een 'thuisbasis'.

Niet succesvolle jacht

Niet iedere jacht is een succes. Meer dan eens komen de jagers met lege handen thuis. Als gevolg daarvan leveren de jagers in bijna alle 'jager-verzamelaar samenlevingen' slechts een fractie van het voedsel voor de groep. Het is daarom de taak van de vrouwtjes te zorgen voor een betrouwbare voorraad vruchten, zaden, noten en andere plantaardige producten.
Zaden en graan kunnen:

• ups en downs in de voedselvoorziening die veroorzaakt wordt door de jagers gladstrijken;
• heel lang bewaard worden;
• eventueel worden gerantsoeneerd (dit kan niet bij snel rottend vlees).

Conclusie

Aangenomen mag worden dat op boven beschreven manier het delen van voedsel is begonnen. Tegelijkertijd met de bijbehorende taakverdeling van mannetje en vrouwtje. Zo ontstonden de rollen die het enkele miljoenen jaren hebben uitgehouden. In feite worden zij nog steeds algemeen aangetroffen in samenlevingen met jagers en verzamelaars.