Genderidentiteit: non-binary

Wie in of na 2014 een nieuw Facebookaccount aangemaakt heeft zal de keuze uit meer dan vijftig verschillende genderidentiteiten hebben gehad. Anno 2016 is dit verder doorgevoerd en ben je volledig vrij om je eigen gewenste genderidentiteit in te vullen inclusief de gewenste voornaamwoorden. De genderidentiteiten die buiten de binaire keuzes man of vrouw vallen, vallen onder de parapluterm 'non-binary'.

Non-binary

Letterlijk vertaald betekent non-binary ‘niet-binair’. Wanneer iets binair wordt genoemd zijn er slechts twee keuzemogelijkheden. Binnen het binaire genderperspectief zijn dit de mogelijkheden 'man' of 'vrouw'. Echter, als iemand buiten dit binaire genderperspectief valt, valt deze persoon onder de noemer non-binary, ook wel bekend als genderqueer. Mensen kunnen zich hierbij man en vrouw voelen, geen man of vrouw voelen, zich iets geheel anders voelen, of zich in een combinatie van deze herkennen.

Het juiste voornaamwoord

Aangezien een non-binary persoon zich niet (volledig) herkent in een van de binaire mogelijkheden, is het voor hen niet makkelijk zich te herkennen in de standaard voornaamwoorden ‘hij’ of ‘zij’. Per land zijn hier bepaalde ‘oplossingen’ voor, oftewel neutrale voornaamwoorden, bv.:

• In Zweden is in 2015 het onzijdige voornaamwoord ‘hen’ toegevoegd aan het woordenboek. Dit woord bestaat naast het mannelijke voornaamwoord han en het vrouwelijke voornaamwoord hon.
• In Nederland worden vaak officieus de woorden hun en ze toegekend aan non-binary personen. Echter voor veel personen voelt dit onwennig aangezien het van oudsher een meervoudsvorm is. Veel non-binary personen gaan gezien deze drempel dan ook akkoord met de voornaamwoorden die ze toegewezen krijgen door de omgeving.
• In Engelstalige landen worden de woorden they en them toegekend aan non-binary personen. Het woord they is in Amerika officieel benoemd tot een enkelvoudig voornaamwoord en is in 2015 verkozen tot het woord van het jaar.

Specificeren

In principe zijn non-binary en genderqueer dus paraplutermen voor verschillende genderidentiteiten. De meeste personen specificeren hun genderidentiteit echter verder. Onder deze termen vallen onder meer agender, bigender, demigender en genderfluid.

• Agender: Onder de term agender vallen personen die zich geen man of vrouw voelen, maar een neutraal gender kennen. Ook vallen mensen die zich genderloos noemen hieronder.
• Bigender: Bij mensen met een bigender genderidentiteit is er sprake van twee genders. Deze kunnen tegelijkertijd of afwisselend aanwezig zijn. Echter, deze twee genders hoeven niet bij uitstek man en vrouw te zijn.
• Demigender: Bij personen die zich identificeren als demigender is er een zekere connectie met een van de binaire genders, maar zij voelen zich niet volledig dit gender.
• Genderfluid: Bij iemand met een genderfluïde identiteit wisselt het gender zich af, hierbij kunnen er meerdere genders tegelijk ervaren worden, of juist geen enkele. Tussen de wisselingen kunnen periodes van uren, dagen of maanden zitten.

Naast deze vier zijn er nog tal van andere mogelijke genderidentiteiten.

Officiële erkenning

Jamie Shupe is sinds juni 2016 de eerste officieel erkende non-binary persoon in Amerika. De rechter heeft besloten dat Jamie zich officieel non-binary mag noemen, nadat Jamie 50 jaar als man en nog 3 als vrouw door het leven is gegaan.

In Nederland is het anno 2016 niet mogelijk je geslacht te veranderen naar non-binary. Ook is het in Nederland verplicht je op officiële documenten te identificeren als man of vrouw. Veel andere landen hebben hier echter een derde mogelijkheid, namelijk 'X'. 'X' kan je zien als overige categorie, in dit geval de non-binary personen.