Wie kan het beste multitasken? Man of vrouw?

Op het moment dat je dit artikel leest, ben je misschien ook nog iets anders aan het doen. Misschien drink je een kop koffie of peuter je in je neus. In dat geval ben je aan het multitasken. Dit betekent dat je meerdere activiteiten tegelijkertijd uitvoert. Vrouwen zijn buitengewoon goed in multitasken. Daar is ongeveer iedereen het wel mee eens. Zelfs de meerderheid van de mannen deelt die mening. De vraag is of dit eigenlijk wel klopt. Kunnen vrouwen werkelijk beter multitasken dan mannen? Of is het gewoon een fabeltje?

Wat is multitasking?

Met multitasking wordt bedoeld: het tegelijkertijd uitvoeren van verschillende activiteiten. De vrouw die strijkt, op de kinderen let en telefoneert tegelijkertijd; dat is het idee van multitasking. Het heeft ook een positieve bijklank. Multitasking is niets om je voor te schamen. Als je goed kan multitasken dan ben je lekker bezig. Je doet van alles tegelijk. Dat is knap en efficiënt. Eigenlijk is multitasken helemaal niet zo efficiënt, maar daarover later meer.

Hoe werkt multitasking?

Bij het uitvoeren van een activiteit wordt een beroep gedaan op je hersenen. Je hersenen helpen je bij het correct uitvoeren van de betreffende activiteit. Als je naast de eerste activiteit nog een tweede activiteit gaat uitvoeren dan zullen weer je hersenen aangesproken worden. De hersenen kunnen echter niet beide activiteiten tegelijkertijd aansturen. De hersenen zullen daarom telkens overspringen van de ene activiteit naar de andere. Je zou daarom kunnen zeggen dat echte multitasking niet bestaat. In de praktijk wordt er namelijk slechts één activiteit daadwerkelijk begeleid door de hersenen. De andere activiteiten worden min of meer op de 'automatische piloot' uitgevoerd. Multitasken kan dus prima werken, zolang de activiteiten maar niet te moeilijk worden.

Onderzoek naar multitasking

In de loop der jaren zijn er enkele onderzoeken gedaan naar multitasking. Hierbij werd ook het verschil tussen man en vrouw onderzocht. De opzet van deze onderzoeken was heel verschillend en de uitkomsten ook. Hieronder staat een korte samenvatting van enkele van deze onderzoeken.

Onderzoek 1: Universiteit van Glasgow

Conclusie: vrouwen zijn beter in multitasking

In 2013 heeft de Universiteit van Glasgow onderzoek gedaan naar de vraag wie beter kan multitasken; de man of de vrouw. Het onderzoek bestond uit twee experimenten. Bij het eerste experiment waren 120 mannen en 120 vrouwen betrokken. Het experiment begon met twee eenvoudige opdrachten welke los van elkaar uitgevoerd moesten worden. Vervolgens moesten dezelfde opdrachten tegelijk uitgevoerd worden. Het echte multitasken dus. Uit het onderzoek bleek dat zowel de mannen als de vrouwen meer tijd nodig hadden voor het uitvoeren van de opdrachten zodra ze tegelijk uitgevoerd moesten worden. De mannen waren hierbij zo’n 12% trager dan de vrouwen. Bij het tweede experiment namen 47 mannen en 47 vrouwen deel. In dit experiment kregen de deelnemers maximaal acht minuten de tijd om een aantal verschillende opdrachten uit te voeren. De opdrachten bestonden uit sommen en vragen. Tijdens het maken van deze opdrachten werden de deelnemers ook nog eens gebeld. Als de deelnemer besloot om de telefoon op te nemen werd er een eenvoudige vraag gesteld. Door de opzet van het experiment wilde men de deelnemers min of meer dwingen om te multitasken. De resultaten van dit experiment vielen ook uit in het voordeel van de vrouwen.

Onderzoek 2: Universiteit van Stockholm

Conclusie: mannen zijn beter in multitasking

Psycholoog Timo Mäntylä van de universiteit van Stockholm heeft in 2012 het vraagstuk ook onderzocht. In dit onderzoek werd uitgegaan van een aantal testen met cijfers. Op het scherm verschenen drie vakken met daarin een cijfer. De cijfers van ieder vak veranderde in een bepaald tempo. De onderzochte persoon moest op een knop drukken als in het eerste vak een getal verscheen dat eindigde op een veelvoud van 11. Dus 22, 33, 44, enzovoorts. Ook moest er op de knop gedrukt worden wanneer in het tweede vak een getal verscheen dat eindigde op een veelvoud van 20 of in het derde vak een getal verscheen dat eindigde op een veelvoud van 25. Er moesten dus drie cijferreeksen in de gaten worden gehouden. Om het multitasken nog wat moeilijker te maken werd er nog een element toegevoegd. Op een scherm werden verschillende voornamen getoond. Iedere naam bleef twee seconden zichtbaar. Daarna verscheen er weer een nieuwe naam. Men moest op een knop drukken als men een naam zag die vier namen eerder ook al was getoond. Uit dit onderzoek bleek dat de mannen (!) beter presteren in multitasking dan vrouwen. De mannen scoorden 85 punten op 100. Bij de vrouwen was dit 74 punten op de 100. Aan het onderzoek deden 36 mannen en 36 vrouwen mee.

Onderzoek 3: Universiteit van Utah

Conclusie: mannen en vrouwen zijn even slecht in multitasking

De Amerikaanse professor David Strayer van de Universiteit van Utah heeft jarenlang onderzoek gedaan naar multitasking. Hierbij werd met name gefocust op multitasking in het verkeer. In 2012 werd een groot onderzoek gestart met 700 deelnemers. In een simulator moesten zij autorijden. Tegelijkertijd kregen ze allerlei opdrachten. Zo kregen ze bijvoorbeeld rijtjes met twee tot vijf woorden te horen. Later werd hen gevraagd om deze woorden in dezelfde volgorde te herhalen. Hiernaast werden er tussendoor ook rekensommetjes voorgelegd. De deelnemers moesten aangeven of de opgegeven sommen 'goed' of 'fout' waren. De test was dermate pittig dat 97% van de deelnemers zakte voor de test. De conclusie van het onderzoek was dat onze hersenen niet in staat zijn om verschillende taken tegelijk en foutloos uit te voeren. Op een enkele uitzondering na, kan niemand blijkbaar echt multitasken.

Nadelen van multitasken

Hoewel de uitkomsten van alle onderzoeken behoorlijk verschillend zijn, zijn er ook overeenkomsten. De onderzoekers zijn het met elkaar eens als het gaat om effectiviteit. Multitasken is gewoon niet effectief. Hiernaast neemt de kans op fouten flink toe als men verschillende taken tegelijk probeert uit te voeren. Bij koffie drinken en de krant lezen is dit niet zo erg, maar in het verkeer kan dit zeer gevaarlijk zijn. Uit de onderzoeken blijkt ook dat degenen die denken dat ze beter dan gemiddeld kunnen multitasken eigenlijk juist minder dan gemiddeld presteren. Hierdoor kunnen de mensen met de minste vaardigheid overmoedig worden, met alle risico’s van dien.

Conclusies

De populaire gedachte dat vrouwen beter zijn in multitasking kan wetenschappelijk niet overtuigend onderbouwd worden. Er zijn overigens ook geen harde bewijzen dat de man beter zou zijn. Blijkbaar speelt het soort onderzoek een rol bij de uitkomst. Hiernaast kan de betrouwbaarheid van een onderzoek ook negatief beïnvloed worden door een relatief gering aantal deelnemers. De meest waarschijnlijke conclusie is dat écht multitasken slechts voor een enkeling is weggelegd. Naar alle waarschijnlijkheid hebben we het dan over 1% of 2% van alle mensen.