MOAB-bom (GBU-43): de zwaarste bom van het Amerikaanse leger

De MOAB-bom is een in 2003 door het Amerikaanse leger ontwikkelde bom, die anno 2019 ook wel beschouwd wordt als het zwaarste conventionele wapen van de Verenigde Staten. Vaak wordt gerefereerd aan de bijnaam van de bom: de Mother Of All Bombs. Op 13 april 2017 werd de bom door president Trump voor het eerst ingezet in Afghanistan. Hij werd toen gebruik om IS-doelen te bombarderen. De MOAB-bom is vooral effectief in relatief gesloten ruimtes, en minder op een open strijdtoneel.

MOAB-bom, de Mother of All Bombs

• Wat is de MOAB-bom?
• Ontwikkeling en kosten
• Gebruik van de MOAB-bom

Wat is de MOAB-bom?

MOAB staat voor GBU-43/B Massive Ordnance Air Blast. Het gaat om de zwaarste conventionele (niet-nucleaire) bom in het arsenaal van het Amerikaanse leger anno 2019 en wordt ook wel Mother Of All Bombs genoemd, omdat je dit ook van de afkorting kunt maken. Wanneer de bom wordt gebruikt doet het effect wel denken aan dat van een nucleaire bom omdat er dan een soortgelijke paddenstoelwolk ontstaat. De bom bevat echter geen nucleair materiaal en de kracht ervan is dan ook een stuk kleiner. De kracht is gelijk aan die van 11 ton TNT en kan daarmee alles binnen een gebied van 2,5 km² verwoesten. De bom heeft een lengte van ruim 9 meter en een diameter van net iets meer dan een meter.

De bom wordt geclassificeerd als thermobarisch wapen. Dit is een wapen dat gebruik maakt van de zuurstof in de lucht als oxidator en met name effectief is in afgesloten gebieden zoals bunkers, grotten en tunnels. Hij is gemaakt om gedropt te worden door een C-130 Hercules. Het Amerikaanse leger maakt veel gebruik van MC-130E Combat Talons, die hierop gebaseerd zijn. Omdat de bom zo zwaar is hangt deze niet onder een vleugel van het toestel maar wordt hij gedropt vanuit de laadklep.

Ontwikkeling en kosten

Albert L. Weimorts, Jr. staat bekend als de maker of ontwikkelaar van de bom. Hij maakte deze in dienst van het Air Force Research Laboratory, gevestigd op de Wright-Patterson Air Force Base in de Amerikaanse staat Ohio. De bom werd in 2003 voor het eerst succesvol getest en sindsdien wordt hij geproduceerd door de McAlester Army Ammunition Plant in Oklahoma. De ontwikkeling van de MOAB-bom heeft meer dan $ 300 miljoen gekost en elke individuele bom kost circa $ 16 miljoen.

De MOAB-bom wordt ook wel gezien als een opvolger van de Daisy Cutter (BLU-82): een krachtige brandbom die door de Verenigde Staten werd ingezet tijdens de Vietnamoorlog. Naar verluidt beschikt Rusland over een bom die qua werking overeenkomt met de MOAB maar vier keer zo sterk is (44 ton TNT). Naar deze bom wordt wel verwezen met de naam Father of All Bombs (FOAB).

Gebruik van de MOAB-bom

Het in het arsenaal hebben van een krachtige bom zorgt normaliter al voor een afschrikkende werking. Op 13 april 2017 besloot president Donald Trump de bom echter ook voor het eerste te gaan gebruiken. Dit gebeurde in Afghanistan. De MOAB-bom werd daar ingezet tegen een grottencomplex van Islamitische Staat (IS) in het Achin-district van de provincie Nangarhar, vlakbij de grens met Pakistan. Het doel was de vernietiging van ondergrondse tunnels en bunkers, iets waar een bom met zo'n kracht bij uitstek voor geschikt is. Het Pentagon heeft geen commentaar gegeven met betrekking tot de doeltreffendheid en het aantal slachtoffers.

Met het aantreden van president Trump heeft het leger een grotere autorisatie gekregen op het gebied van de inzet van zware wapens. De eerste inzet van de GBU-43/B Massive Ordnance Air Blast was al de derde luchtaanval van het Amerikaanse leger tegen IS in een maand tijd. Eerder werden doelen in Irak en Syrië gebombardeerd. Volgens een woordvoerder van het Amerikaanse leger is er omtrent de inzet van de bom wel overleg geweest met de Afghaanse overheid. De voormalige Afghaanse president Hamid Karzai heeft de inzet veroordeeld. Hij vindt dat de Verenigde Staten Afghanistan gebruikt als testlokaal voor nieuwe, gevaarlijke wapens.