Robots in de zorg

Robots zouden kunnen worden gebruikt in verzorgings-, bejaarden- en ziekenhuizen. Zorg voor mensen vergt veel tijd en energie. Wanneer robots sommige verzorgende taken overnemen, kan dat veel tijd besparen. Toch is het de vraag of het verstandig is robots deze taken toe te vertrouwen. Wat voor objecties zijn er tegen robots in de zorg?

Voordelen van robots in de zorg

Efficiëntie

De robot is een machine die zonder bepaalde dingen kan waar een mens behoefte aan heeft, zoals slaap, voedsel en aandacht. Wanneer een robot voorzien is van energie is hij in principe onuitputtelijk. Je kan hem zo lang laten werken als je wil, hij zal niet zeuren. Ook zal een robot weinig tijd verspillen door bijvoorbeeld te roken of naar de wc te gaan. Hij kan uren achter mekaar, dagenlang werken, zonder tempo te verliezen.

Vaardigheden

De robots van tegenwoordig worden steeds preciezer en kunnen worden geprogrammeerd om heel nauwkeurig te werken. Het is niet onwaarschijnlijk dat robots van de relatief nabije toekomst bepaalde operaties beter kunnen uitvoeren dan sommige artsen. Nu al worden ze regelmatig in ziekenhuizen gebruikt, maar bediend door artsen. In fabrieken worden robots gebruikt om nauwkeurige taken zelfstandig uit te voeren. Een voorbeeld hiervan is de lasrobot, die onder andere voorkomt in de auto-industrie. Die wordt aangestuurd door een computer. Robots kunnen hiernaast over veel kracht beschikken; veel meer dan welk mens ook. Ze kunnen zonder problemen zware voorwerpen verplaatsen en kunnen zelfs worden geprogrammeerd om mensen in een rolstoel rond te wandelen. Kortom, de robot lijkt een ideale werknemer in de zorg. Toch zitten er bepaalde nadelen aan.

Nadelen van robots in de zorg

Regels

Een mens met een verzorgende taak zal buiten de regels werken wanneer een situatie dit vereist. Ter illustratie een voorbeeld uit een verzorgingstehuis. Tijdens het avondeten moet een vrouw nodig naar het toilet. Het is zo dringend dat het haar stemming beïnvloedt. Echter, de algemene regel is dat de tafel niet verlaten wordt tot een bepaalde tijd. Gelukkig wordt ze verzorgd door een meisje en wordt ze naar haar kamer begeleid. Robots houden zich, in tegenstelling tot de mens, strikt aan de regels. Wanneer deze vrouw dus verzorgd was door een robot, werd haar gedwongen aan tafel te blijven tot de afgesproken tijd.

De eigenschap van de robot om zich altijd aan de regels te houden is niet altijd een goede. Integendeel, het kan vervelende situaties veroorzaken. Als bij het programmeren van robots rekening moet worden gehouden met uitzonderingen op regels kan het gedrag van robots zo ingewikkeld worden dat er geen degelijke controle meer op kan worden uitgeoefend door een mens.

Menselijkheid

Naast het probleem met controle over een robot, is het menselijke van een verzorger erg belangrijk voor patiënten in een zorginstelling. Met een mens kunnen gesprekken gevoerd worden en grappen gemaakt worden. Het is twijfelachtig of dit ook mogelijk is met een robot. Een menselijke verzorger kan patienten goed begeleiden tijdens activiteiten en spelletjes. Dit komt door het menselijke inlevingsvermogen; een eigenschap waar een robot moeilijk over kan beschikken. Een mechanische verzorger zal op een koude en praktische manier handelen en zich strikt aan de regels houden.

Persoonlijkheid

Een andere eigenschap van de mens die ontbreekt bij de robot, is persoonlijkheid. Ieder mens zit lichamelijk en geestelijk anders in elkaar. Dit zorgt voor erg veel variëteit in het gedrag. Zelfs deze unieke persoonlijkheid verandert met de tijd. Dit komt door zijn ontwikkeling en ervaring. Zo kan de persoonlijkheid van iemand totaal veranderen wanneer hij bijvoorbeeld een hand verliest, een dierbare verliest of een misdrijf meemaakt. Deze grote onderlinge verschillen in karakter maken interactie tussen mensen interessant. Vaak heeft men het gevoel dat de een de ander aanvult met zijn unieke verhalen en eigenschappen. Een robot zal dit hoogst waarschijnlijk nooit hebben.

Conclusie

Robots missen bepaalde eigenschappen die worden gezien als essentieel in verzorgingstehuizen en bejaardentehuizen. Moderne robots bezitten geen unieke persoonlijkheid of eigenschappen zoals inlevingsvermogen en humor. Hierdoor zijn ze minder goed in staat patiënten te verzorgen dan een mens. Het lijkt verstandiger robots voorlopig vooral simpelere taken te geven, en om het oplossen van complexe problemen over te laten aan de mens. Robots zijn (nog) niet in staat ethische afwegingen te maken, waardoor het verstandig lijkt ze voorlopig nog niet teveel verantwoordelijkheid te geven in de zorg.