Communicatie: dezelfde golflengte

Het kan lastig zijn, botsende karakters ... maar zijn het wel botsende karakters? Communicatie is essentieel en als je niet communiceert op dezelfde golflengte, kun je spreken wat je wilt … maar dan gaat er niets ontstaan behalve een hele hoop ruis. Daarnaast is je persoonlijke groeiproces erg belangrijk en niet iedereen is even ver (en heeft daar ook niet altijd behoefte aan). En ook daarvoor geldt, afstemmen om op dezelfde golflengte te komen.

Algemeen

De verbazing was in het verleden geheel aan mijn kant als ik iets vertelde en bij een aantal mensen kwam mijn boodschap niet aan. Dit had met mijn referentiekader te maken en ik ging er vanuit dat men het wel begreep. Dit zie ik vaak gebeuren en eigenlijk komt het er op neer, dat je niet afstemt met degene waar de communicatielijnen naar en (als het goed is) van lopen.

Verschillende soorten taalgebruik

Communicatie is een groot onderwerp en alles behandelen gaat te ver, maar er zijn wel enkele zaken die er uitspringen als het gaat om (mis)communicatie.

Vaag

Daarbij is communicatie (in de vocalen) in verschillende onderdelen op te knippen. Enerzijds is er het “vage” taalgebruik. Taalgebruik wat heel regulier taalgebruik is, maar absoluut verschillend geïnterpreteerd kan en veelal zal worden. Enkele voorbeelden:

• Ik kom even langs! Gezellig denkt de een en die zet lekkere dingen klaar, houdt tijd vrij en de persoon in kwestie is binnen een half uur weer weg. Hij/zij kwam alleen iets vertellen, een koffie drinken of iets afgeven.
• Zou je dit even willen doen voor mij? En de ander denkt dat is prima, overmorgen heb ik tijd. En degene die de vraag stelde ging er eigenlijk vanuit, omdat het een kleinigheid is, dat hij/zij het vandaag nog wel zou doen.
• Wil je mijn artikel nog een keer doorlezen? En degene die dit moet doen, pakt het artikel en gaat wat meervoudsvormen, d’s en t’ aanpassen etc. Maar de schrijver wilde eigenlijk dat je inhoudelijk naar het artikel zou kijken.

Daar staat tegenover dat wanneer je het concreet maakt, het ook weer bot/hard over kan komen. Als je iemand iets vraagt voor je te doen, dan kan het bot overkomen als je zegt: “Wil je dit voor mij doen, maar wel vandaag graag”. Niet dat het je bedoeling was, maar je hebt het voor je gevoel netjes gevraagd.
Waar het dus om gaat is dat je afstemt op wat aankomt qua taal. Als je weet dat iemand gevoelig is voor “commando’s” ofwel iets “moeten” … leg het dan meer in een vragende zin neer. Zie jij kans dit vandaag voor mij te doen, ik moet …. (vul maar in waarom)”. Dan geef je de man of vrouw in kwestie ruimte om nee te zeggen. Keuzemogelijkheden hebben is voor een bepaald type mens erg belangrijk.

Moeilijk
Als je met vakjargon bezig bent en er komt iemand bij het gesprek staan die hier verder vandaan staat, is het vriendelijk om je taalgebruik aan te passen. Dan hebben we het niet eens zozeer over wiskundige termen, maar bijvoorbeeld simpele afkortingen in het bedrijfsleven als MT of DT. Als je aangeeft dat het MT nog een belangrijk rapport moet lezen voor een X-datum, en iemand weet niet dat MT voor Management Team staat, zal dit volledig langs hem/haar heengaan. Zo zijn er bijvoorbeeld in de zorgsector ook bergen afkortingen die wel een rol spelen in het gesprek. En zo’n gesprek is verder prima te volgen, als je de afkortingen kent.
Daarbij geldt ook weer dat de ene persoon zal vragen waar die letters voor staan en de ander doet dat niet. Soms is uit de non verbale uitdrukking te halen of iemand afhaakt, maar niet altijd. Ben dus in je communicatie alert of hetgeen je over wilt brengen ook daadwerkelijk aankomt.

Snappen

En een belangrijke is ook het snappen van bepaalde zaken. De filosoof die over zijn/haar ideeën over het universum spreekt, zal bij mensen aankomen die snappen waar de filosoof het over heeft. Niet gezegd dat je het er mee eens moet zijn, maar dan ontstaat er een gesprek en kun je aangeven, waarom je het er niet mee eens bent of je geeft aan hoe jij het universum ziet.
Als je niet snapt waar de filosoof het over heeft, haak je doorgaans ook af. Het niet doorvragen (door durven vragen) heeft vaak te maken het met feit dat veel mensen niet dom over willen komen en daarom dan maar afhaken. Ben alert op de houding van mensen, betrek mensen bij het gesprek en pas zonodig je taalgebruik aan. Kies simpeler woorden en/of leg uit jezelf uit waarom je een bepaalde gedachte hebt bij het universum. Iets wat je bij iemand die direct op dezelfde golflengte zit, niet nodig is.
Het gaat hier dus niet om vaktermen, afkortingen etc. maar over de inhoud van het gesprek.

Persoonlijk

Wat er uit miscommunicatie en het niet op dezelfde golflengte zitten ook nog wel eens wil ontstaan, is dat mensen boos of beledigt is. Veel mensen hebben ‘last’ van iets persoonlijk aantrekken. Als je iets kritisch zegt over een bepaalde opdracht, dan heb je het over die opdracht en niet over de persoon. Veel mensen zullen zich echter aangevallen voelen en trekken het op de persoon. Het is daarom erg belangrijk dat je aanvoelt of iemand hier gevoelig voor is of dat je het kunt zeggen zoals je het in gedachten hebt.

Het persoonlijk aangevallen voelen heeft ook met eigenwaarde te maken. De echte eigenwaarde zit in je hart en niet in wat de omgeving van je denkt. Als je iets fout doet of je hebt iets aan wat een ander lelijk vindt, kan het op de buitenwereld overkomen als of je dom bent of geen smaak hebt. Als je er boven kunt staan, en dat is zeker niet eenvoudig, dan neem je de kritiek aan en doe je er iets mee of niet. Want je weet dat het over de opdracht gaat of over je kleding en dit doet niets af aan de persoon die je bent.
Maar omdat veel mensen hier in meer of mindere mate last van hebben, is het goed je opmerkingen af te stemmen en je woordkeus desnoods aan te passen.

’Ze nemen me maar zoals ik ben…’

Deze koptekst is een dooddoener eerste klas, want dat is wel erg gemakkelijk. Er wordt in communicatie ook niet verwacht dat je jezelf gaat veranderen, maar communicatie is met minimaal twee personen en dat vergt nu eenmaal enige afstemming … de juiste golflengte zoeken. En als je dat bereikt hebt is communiceren heerlijk!