De techniek van het snellezen

Overkomt het jou ook weleens? Je moet voor je studie nog een dikke pil doorspitten en je hebt nog maar één dag de tijd. Of je ontvangt vlak voor een overleg een dik rapport dat doorgelezen moet worden. Daar heb je eigenlijk geen tijd meer voor, omdat je andere dingen op je programma hebt staan. Het is dan toch prettig de techniek van het snellezen onder de knie te hebben. Je kunt dan binnen een heel korte tijd toch het rapport doorlezen én onthouden.

Lezen of snellezen

Vraag een willekeurig iemand hoe hij leest en je krijgt van ieder een ander antwoord. De een geeft aan dat hij elk woord afzonderlijk leest (‘verklankt’), alsof hij de tekst hardop zou voorlezen. Alleen op deze manier dringt tot hem door wat hij leest. De ander zegt, dat zijn ogen over de regels vliegen, en ook hij beweert dat hij na afloop weet wat hij gelezen heeft. Weer een volgende wijst graag bij met zijn vinger of boekenlegger.

Iemand die alle woorden ‘verklankt’ in zijn hoofd, heeft lang tijd nodig om een rapport of studieboek door te lezen. Uit onderzoek blijkt dat een gemiddelde lezer 250 woorden per minuut leest. Om je een indruk te geven: een A-viertje heeft 350-400 woorden. Voor een dik rapport van 50 bladzijden heb je dan al gauw 80 minuten nodig. En dan is het nog maar de vraag of je kunt navertellen wat je allemaal gelezen hebt..

Voordelen van het snellezen

Het leestempo verhogen biedt vele voordelen. Als je bedenkt dat je 250 woorden per minuut leest, maar dat je denktempo wel 1400 woorden per minuut is, dan is de kans dat je gedachten afdwalen tijdens het lezen wel erg groot. Veel mensen geven ook aan dat tijdens het lezen de gedachten vaak ergens anders zijn. Omdat niet tot ze doordringt wat ze gelezen hebben, gaan ze teruglezen. Dat kost dan nog meer tijd. De techniek van het snellezen is erop gebaseerd dat het ‘verklanken’ in het hoofd losgelaten wordt. Daarmee wordt de snelheid van het lezen verhoogd, wat een positief effect heeft op de concentratie én het afdwalen wordt gereduceerd. Met als gevolg dat je beter begrijpt c.q. onthoudt wat je gelezen hebt.

De technieken van het snellezen

Om de leessnelheid te verhogen, bestaan de volgende technieken:

• Lezen met een aanwijzer. Jammer dat het op de basisschool snel afgeleerd wordt: tijdens het lezen met de vinger aanwijzen waar je bent. Het zou kinderachtig zijn. Maar niets is minder waar. Door met een potlood of vinger bij te wijzen, lezen de ogen de tekst meer ontspannen en efficiënter. Verhoog je het aanwijstempo, dan volgen de ogen ook sneller.
• Lezen in sprongen. Tijdens het lezen maken de ogen snelle bewegingen heen en weer over de tekst. Ze lezen een aantal woorden en rusten dan kort. Volg maar eens de ogen van iemand die aan het lezen is, dan valt dat zeker op. Je kunt hier wat aan veranderen. Door met de ogen over meer dan twee woorden te springen, bijvoorbeeld over vier of vijf, dan ga je sneller lezen. De concentratie verhoogt en je begrijpt de inhoud beter.

Mindmapping

Als je echts iets moet leren/onthouden van wat je gelezen hebt, dan is mindmapping dé oplossing. Dit is een op zichzelf staande techniek die je in staat stelt in een complexe materie structuur aan te brengen, waardoor je de informatie beter onthoudt. Deze techniek kun je overal bij toepassen: bij het schrijven van teksten, rapporten en verslagen. Maar ook bij het voorbereiden van interviews, presentaties e.d.

Vaak wordt alleen onze linker hersenhelft gestimuleerd. Hierin bevinden zich onder andere logica, tijd, analyse, rijtjes en woorden. De techniek van mindmapping doet ook een beroep op de rechter hersenhelft. Hier zit het visuele vermogen (afbeeldingen, ruimtelijk inzicht, kleur) en ons lange termijngeheugen.

Als je een mindmap maakt, dan maak je als het ware een tekening in een soort boomstructuur. Je hoeft de dingen dan niet meer te onthouden in woorden en zinnen. Door het gebruik van icoontjes, kleuren en hoofdletters (deze worden door de hersenen gezien als een plaatje) wordt ons visueel vermogen geprikkeld en zal de opgedane informatie beter blijven hangen.

Voorbeeld

Je kent vast nog wel al die buitenlandse woordjes die je op de middelbare school moest leren. Dat was het echte stampwerk. Maar dat kan vlotter en anders. Als je weet dat je werkgeheugen niet meer dan 7 informatie-eenheden kan onthouden, dan is stampen nutteloos. Je kunt beter alle te leren woorden rubriceren volgens de techniek van de mindmap. Stel dat je op school met je leerlingen het gaat hebben over het thema eten, dan is dit het kernwoord. Je kunt dan diverse mappen maken. Een map met alle groenten, een map met vleessoorten, en een met alle fruit e.d. Je maakt de rijtjes niet langer dan 7 woorden. Als je daarbij nog tekeningetjes gebruikt, dan blijkt dat de leerlingen veel makkelijker alles zullen onthouden.

Conceptmapping

De mindmap kent één onderwerp. Een conceptmap is in feite een samenstelling van meerdere mindmaps en kent verschillende hoofdonderwerpen.
De voordelen van conceptmapping op een rijtje:

• Veel info wordt gereduceerd tot één A-viertje
• Alle onderwerpen zijn in één oogopslag duidelijk te zien
• Er wordt 90% minder woorden gebruikt (denk maar eens aan al die uitgebreide notulen)
• Het leren wordt vergroot
• Snel inzicht in alle feiten en omstandigheden

Wat is jouw leestempo?

Het is dus het proberen waard om het snellezen te trainen. Probeer maar eens uit wat je eigen leestempo is. Dat doe je als volgt: tel het aantal woorden per regel. Tel het aantal regels dat je leest in vier minuten. Doe het aantal woorden x het aantal regels en deel dat door 4. Dan krijg je jouw leessnelheid. Als je een week geoefend hebt met de techniek van het bijwijzen en het lezen in sprongen, kun je weer eens kijken of je leestempo omhoog is gegaan.

Succes ermee.