Tactvol je eigen wil doordrukken, zonder wrijving en ruzie

Soepel medewerking krijgen valt vaak tegen. We vragen gunsten of geven opdrachten die de tegenpartij eigenlijk liever niet doet. Als we met dwang onze wil proberen door te drukken, zal die ander misschien overstag gaan maar niet van harte. We schieten er natuurlijk niets mee op, als onze opponent zogenaamd meewerkt, maar ondertussen hoopt dat onze plannen in duigen vallen en stiekem tegenwerkt. Het is daarom slimmer om de ander er (diplomatiek) van te overtuigen dat meewerken, en doen wat we vragen, in wederzijds belang is. Met Onderstaand nuttige tips kun je zonder scheve gezichten toch je zin krijgen.

Kadaverdiscipline

Tot halverwege de vorige eeuw was het gebruikelijk dat ondergeschikten zonder commentaar deden wat meerderen hen vroegen of opdroegen. Dat had vooral te maken met de economische crisis in de jaren '30 van de vorige eeuw toen de werkeloosheid en armoede enorme vormen had aangenomen, en de arbeider deed wat er gezegd werd opdat hij zijn baan niet verloor. Andere vormen van destijds overdreven bescheidenheid:

• Als ouders uit een eenvoudige volkswijk durfde je geen kritiek te hebben op het onderwijzend personeel van de lagere school.
• De dienstplichtige soldaat voerde uit angst voor represailles de meest vreemde opdrachten van z'n meerderen uit, zoals het zinloze poetsen van koper.
• Als patiënt volgde je, zonder vragen te durven stellen, gedwee de adviezen van de dokter of ziekenhuisspecialist op.

Kentering in de jaren '60

Een omslag in deze "ja en amen" cultuur voltrok zich in de jaren '60 vanwege de volgende ontwikkelingen:

• Ook kinderen van eenvoudige komaf konden door een studiebeurs studeren en werden daardoor wijzer en mondiger.
• Als gevolg van de gestegen welvaart, nam de vraag naar personeel sterk toe, waardoor "Jan met de pet" tegenvragen aan z'n chef durfde te stellen, en de arbeider door z'n baas eerder als medewerker werd gezien.
• De invloed van linkse partijen nam toe, waardoor het "langharig tuig" en andere niet-traditionele bewegingen meer invloed kregen.

Het gevolg van bovenstaande maatschappelijke ontwikkelingen was dat de communicatie tussen meerdere en mindere drastisch is veranderd tot hetgeen nu de norm is. Commanderen en zonder uitleg orders uitdelen is verleden tijd. Willen we namelijk heden ten dage iets van een ander gedaan krijgen dan is het verstrekken van een opdracht in feite alleen nog maar mogelijk in de vorm van een vraag, willen we scheve gezichten voorkomen:

• Wil je de tafel afruimen, kun je dit nog even voor het eind van de dag doen, zie je kans dit nog deze week op te lossen.
• "U mag uw sokken en broekje aanhouden" is een opdracht van de dokter aan de patiënt.

Orders geven, kwestie van gezond verstand

"Met onwillige honden is het slecht hazen vangen" luidt het spreekwoord. Dus met iemand die echt niet gemotiveerd, of voor rede vatbaar is, zal nooit iets goed lukken. Zo'n persoon moet je eigenlijk niet als collega, verenigingslid, vriend enzovoort willen. Maar in de meeste gevallen zal de tegenpartij ook snappen dat alleen maar negatief zijn, niemand iets brengt.

Hoe kun je een ander het beste voor je kar spannen als het er om gaat hem/haar iets voor je te laten doen terwijl je tegenspeler er eigenlijk geen zin in heeft. Door in de eerste plaats na te denken hoe je zelf gemotiveerd zou kunnen worden in een dergelijke situatie. Een aantal tips in dit opzicht als het gaat om in principe bereidwillige personen.

• Laat vertrouwen en waardering aan de ander doorklinken. Ga ervan uit dat de ander van goede wil is en treedt hem/haar niet opvallend wantrouwend tegemoet. Dat doet niets af aan het feit dat je wel voorzichtig en oplettend mag zijn, maar leg dat er niet te dik op.
• Als je een speciale vraag, verzoek hebt voor klant, chef, arts of leraar van je kind, denk dan aan het moment waarop je het probleem voorlegt. Maandag na de koffie is verstandiger dan gelijk om 8 uur in de morgen (uitzonderingen daargelaten), terwijl iemand vrijdagmiddag om 16.45 een ingewikkeld probleem per telefoon voorleggen ook niet echt handig is. Meld het desnoods alvast per email en geef aan dat je er de volgende week op terug komt. Tot zover enkele illustraties van goede en slechte timing, die uiteraard niet als regel kunnen gelden, maar slechts aangeven dat je verstand er bij gebruikt moet worden.
• Als je iets van een mindere in rang gedaan moet krijgen is het onverstandig het verzoek aan de meerdere van hem te richten want dat werkt averechts. Richt je verzoek dus bijvoorbeeld het eerst aan de lerares, en als het antwoord negatief uitpakt kun je altijd nog naar het hoofd der school stappen.
• Belangrijke zaken nooit per email of telefoon vragen maar altijd face-to-face bespreken. Een voorzetje per email geven over de aard van het persoonlijke gesprek kan eventueel wel, bijvoorbeeld nadat je de afspraak voor een persoonlijk onderhoud hebt gemaakt, zodat je tegenspeler zich kan voorbereiden.
• Als er sprake is van kritiek die je wilt uiten, probeer dan via het stellen van vragen er achter te komen wat de oorzaak van een bepaalde houding is. Je kunt natuurlijk boos reageren dat een goede kennis of vriend niet naar de toneelvoorstelling is gekomen, waar je partner een rol in speelt, maar door te vragen kom je er misschien achter dat de reden daarvan een ziek familielid is.
  

Wees positief

Erkenning en waardering zijn basisbehoeften, zoals een ieder weet. Dus als je eens niets te zeuren en geen problemen hebt, wees dan ook een keertje attent als er iets positiefs valt te vertellen. Niet alleen is het krijgen van complimenten een eerste levensbehoefte. Maar zoals bekend is ook het geven van complimenten voor elk mens noodzakelijk om optimaal te functioneren in het dagelijks bestaan, als werknemer, collega, clubgenoot, ouder, partner, klant en leverancier.